Morgunblaðið - 02.10.1999, Blaðsíða 65

MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
LAUGARDAGUR 2. OKTÓBER 1999 65
!■ .
fö l
V|iri
- ~~SÍ
Um flugvöll, háskóla-
sjúkrahús og betri borg
NÚ ER í gangi mikil umræða um
framtíð Reykjavíkurflugvallar og
landnotkun svæðisins og sýnist sitt
hverjum. Forsvarsmenn samtaka
„Betri borgar“ vilja völlinn burt og
nýta landið, að því er virðist aðal-
lega fyrir íbúabyggð. Þar sem ís-
lendingar byggja vönduð hús úr
steinsteypu, yrði ekki tjaldað til
einnar nætur og ekki aftur snúið, ef
af yrði. Aðrir benda á nauðsyn vall-
arins fyrir gi-eiðar og hagkvæmar
flugsamgöngur, bæði innanlands og
að vissu marki við útlönd, auk mikil-
vægis vallarins og tengdrar starf-
semi fyrir atvinnulíf borgarinnar.
Því verður ekki á móti mælt, að
þessir þættir eru mikilvægir, bæði
fyrir íbúa höfuðborgarsvæðisins og
landsins alls. Kvartað er yfir há-
vaðamengun vegna flugumferðar og
þeirrar hættu, sem yfir vofir, ef
flugvél hlekktist á yfir borginni.
Eg hef unnið sl. 2% áratug á
Landspítalanum og mest á skurð-
stofum kvennadeildar á 3. hæð húss-
ins, þaðan sem einstaklega góð yfír-
sýn er yfir flugvallarsvæðið og auð-
velt að fylgjast með umferð um völl-
inn. Á þessum ánjm hef ég ekki orð-
ið þess var, að kvartað hafi verið
undan hávaðamengun vegna flug-
véla á Landspítalanum, og tel að hin
mikla bifreiðaumferð um aðliggjandi
götur og það ónæði og hættur, sem
af bifreiðaumferðinni stafa, hafi
valdið sjúklingum og starfsfólki mun
meira ónæði og áreiti en flugum-
ferðin. Auk þessa er starfsfólk og
sjúklingar orðið vant hávaðamengun
vegna sprenginga, borana og annars
hávaða, sem fylgt hefur tíðum niður-
brotum og breytingum eldri bygg-
inga og nýbyggingum á lóðinni.
Á þessu tímabili munu ekki hafa
orðið slys á fólki á jörðu niðri vegna
flugumferðar um völlinn. Á sama
tíma hafa orðið fjölmörg umferðaró-
höpp og slys á fólki, sem valdið hafa
örorku og jafnvel dauða, á götunum
umhverfis spítalann.
Þótt ekki sé rétt að gera h'tið úr
hættum, sem flugumferð um völlinn
getur skapað, tel ég að með viðeig-
andi ráðstöfunum sé unnt að halda
henni í lágmarki, enda ekki fátítt að
litlir flugvellir séu staðsettir inni í
borgum erlendis. Flugsamgöngur
eru í dag og verða örugglega í fram-
tíðinni það ríkur þáttur í samgöngu-
kerfinu, að hjá því verður ekki vikist
að byggja upp aðstöðu fyrir þá
starfsemi, sem hentar vel íbúum
borga, sem þurfa að vera í góðu
sambandi við umheiminn. Rætt er
um að flugvöllurinn sé eins og sár í
hjarta höfuðborgarinnar. Ég tel, að
eins mætti benda á, að hann skapar
olnbogarými og verndar útsýni og
er því nokkurs konar lunga og gæti
orðið að hjarta fyrir höfuðborgina
með aðliggjandi umferðaræðum,
sem veiti lífi í borgina.
Ég hef áður bent á í blaðagrein
nauðsyn þess að byggja nýtt há-
skólasjúkrahús utan skarkala mið-
borgarinnar. Slíkt sjúkrahús þarf
vissa friðsæld, en með greiðum að-
komuleiðum og miklu landrými.
Unnt þarf að vera að færa í eitt hús
starfsemi sem allra flestra sérgreina
læknisfræðinnar með tilheyrandi
legurými, aðgerða- og rannsóknar-
stofum, auk landrýmis fyrir bygg-
ingar fyrir tengda starfsemi, svo
sem rannsóknir, kennslu auk skrif-
stofuhúsnæðis og annarrar aðstöðu
fyrir starfsfólk og aðstandendur
sjúklinga. Sá húsakostur, sem nú er
á Landspítalalóðinni og það land-
rými, sem þar er fyrir hendi, býður
ekki upp á eðlilega uppbyggingu,
þegar til lengri tíma er litið.
Nauðsynlegt er að taka tillit til
þessa í framtíðarskipulagi höfuð-
borgarsvæðisins, og hef ég bent á
Vífilsstaði sem heppilegan stað fyrir
Landspítala og háskólasjúkrahús
framtíðarinnar. Ef starfsemi Land-
spítalans flyst af núverandi lóð,
skapaðist þar aðstaða fyrir ýmsan
rekstur, sem félli að starfsemi flug-
vallarins og Umferðamiðstöðvarinn-
ar, svo sem hótel auk þess sem hér
væri kjörinn staður fyrir ýmsa
starfsemi tengda háskólanum, svo
sem stúdentagarða. Háskólasjúkra-
hús þrifist hins vegar betur í meiri
fjarlægð frá miðborginni, þótt land-
fræðileg tengsl við háskólann yrðu
önnur en nú er.
Mikill kostur þess að rasa ekki um
ráð fram og ýta burtu flugvellinum í
stað íbúðabygginga er, að enginn sér
í dag fyrir nauðsyn landrýmis á
þessu svæði fyrir starfsemi, sem félli
betur að þörfum háskólans og mið-
borgarinnar en íbúabyggð, sem nýt-
ast mundi tiltölulega fáum. Ekki er
heldur séð fyrir um nauðsynlega
þróun umferðarmannvirkja með
breyttri tækni í framtíðinni. Þótt hin
umdeilda Fossvogsbraut út fyrir
Öskjuhlíð, með tilheyrandi bifreiða-
umferð og mengun, eigi vonandi ekki
Skipulagsmál
Kannski eiga nú við
orð skáldsins Steins
Steinars, segir Auðólf-
ur Gunnarsson, fyrir
munn Hallgríms
Péturssonar: „Húsa-
meistari ríkisins,
ekki meir, ekki meir.“
eftir að verða til, gæti vistvæn raf-
braut, með hljóðlausum vögnum,
sem hefði sömu legu, átt eftir að
þjóna íbúum höfuð-
borgarsvæðisins. Vegna
skammsýni hafa þegar
verið gerð of mörg
skipulagsmistök á höf-
uðborgarsvæðinu, svo
sem þrenging byggðar
umhverfis Sjúkrahús
Reykjavíkur, sem úti-
lokar það nú sem fram-
tíðar háskólasjúkrahús
og umhverfisslys, eins
og bygging grárra
steinkumbalda með-
fram Kleppsveginum,
sem byrgja útsýni það-
an yfir „sundin blá“ til
Viðeyjar og Esjunnar.
Eins og einstakling-
ur þarf að geta andað og dregið að
sér hreint og óspillt andrúmsloft tii
að lifa góðu lífi, þarf borg, sem á að
þjóna íbúum sínum vel, að hafa næg
opin svæði svo íbúarnir geti notið
útivistar og tengsla við náttúruna.
Eins og líkaminn þai'fnast starfhæfs
hjarta og æðakerfis til að bera nær-
ingu, þarf höfuðborg að hafa gott og
öruggt samgöngukerfi, sem fellur
Auðólfur
Gunnarsson
vel að umhverfinu, eins
og æðakerfi líkamans
gerir, svo hún megi
þjóna eðlilega íbúum
landsins alls og dafna
og þróast eðlilega.
Ef til vill er nú
einmitt rétti tíminn fyr-
ir hið opinbera að
hætta viðbyggingum,
breytingum og öðru
klúðri á Landspítala-
og Borgarspítalalóðum,
en leggja hins vegar í
sjóð á núverandi upp-
gangstíma og nýta
hann til byggingar
myndarlegs háskóla-
sjúkrahúss á Vífilsstöð-
um, þegar harðnar í ári á atvinnu-
markaðnum. Kannski eiga nú við
orð skáldsins Steins Steinai-s, fyrir
munn Hallgtims Péturssonar:
„Húsameistari ríkisins, ekki meir,
ekki meir“.
Höfundur er yfirlæknir, fyrrverandi
formaður Náttúruvemdarfélags
Suðvesturlands og Stúdentaráðs
Háskóla fslands.
mi
Magnaður kraftur og
ósvikin þœgincfi alla leið
Sestu i

Grand Vitara 2,0L
2.1 79.000 kr.

Grand Vitara
Exclusive 2,5L, V6
Se

■j'fmM

’
*rJ*#ssz.

■-

Alvöru jeppi með hátt og lágt drif, sjálfstæða grind og hagkvæmni í rekstri.
Á sérlega ánœgjulegu verði!
#SUZUKI

SUZUKIBÍLAR HF
Skeifunni 17. Sími 568 51 00.
Heimasíða: www.suzukibilar.is
Lágmarks
beygjuradius
SUZUKI SÖLUUMBOÐ: Akranes: Ólafur G. Ólafsson. Garðabraut 2, sími 431 28 00. Akureyri: BSA hf„ Laufásgötu 9, slmi 462 63 00. Egilsstaðir: Blla- og búvélasalan hf„ Miðási 19, sími 471 2011. Hafnarfjörðut: Guðvarður Eliasson, Grænukinn 20,
sfmi 555 15 50. fsafjörður: Bflagarður ehf.,Grænagarði, slmi 456 30 95. keflavlk: BG bllakringlan, Gröfinnl 8, slmi 421 12 00. Selfoss: Bllasala Suðurlands, Hrlsmýri 5, slmi 482 37 00. Hvammstanga: Blla- og búvélasalan, Melavegi 17, slmi 451 2617.