Morgunblaðið - 04.11.1999, Síða 13

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 4. NÓVEMBER 1999 13
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Sverrir
Dómsmálaráðherrar Norðurlanda og Eystrasaltsríkjanna héldu fund við Bláa lónið í gær. Frá vinstri: Odd Einar Dörum frá Noregi, Valdis Birkavs
frá Lettlandi, Johannes Koskinen frá Finnlandi, Mar Rask frá Eistlandi, Sólveig Pétursdóttir dómsmálaráðherra og Gintaras Balciunas frá Litháen.
Fundur dómsmálaráðherra Norðurlanda og Eystrasaltslanda
Meiri og nánari samvinna
fyrirhuguð í framtíðinni
FUNDUR dómsmálaráðherra
Norðurlanda og Eystrasaltslanda
var haldinn við Bláa lónið í gær og
er þetta í fyrsta sinn sem norrænir
ráðherrar hitta opinberlega starfs-
bræður sína frá Eystrasaltsríkjun-
um.
A fundinum var m.a. rætt hvemig
ríkin gætu eflt samvinnu á sviði
réttarfars en einnig var sérstaklega
fjallað um skilvirkni dómstóla og
málefni ungra afbrotamanna. Þá
var tekin ákvörðun um að dóms-
málaráðherrar þessara ríkja myndi
næst hittast á formlegum fundi inn-
an tveggja ára í einhverju Eystra-
saltsríkjanna.
„Að mínu mati tókst þessi fundur
sérstaklega vel og það var ánægju-
legt að halda hann hér á Islandi. Eg
lít svo á að tengsl okkar við Eystra-
saltsríkin hafí verið efld hér í dag [í
gær] og á þeim grunni sem var
lagður á þessum fundi megi byggja
meiri og nánari samvinnu,“ sagði
Sólveig Pétursdóttir dómsmálaráð-
hema að afloknum fundinum.
Ennfremur sagði hún: „Ég hef
lagt áherslu á að Island hafi mikinn
áhuga á áframhaldandi pólitískum,
menningarlegum og viðskiptaleg-
um tengslum við Eystrasaltslöndin.
Við vorum fyi-st til að viðurkenna
formlega fullveldi þessara ríkja og
á fundi sem þessum finnum við að
sá virðingarvottur er ekki gleymd-
ur.“
Dómsmálaráðherra sagði að hún
hefði á fundinum m.a. kynnt það
sérstaklega að á síðustu árum hefðu
orðið verulegar framfarir í skil-
virkni íslenskra dómstóla og aukn-
um málshraða dómsmála, ekki síst
sakamála.
„Þetta er auðvitað mjög mikii-
vægt atriði, því tii dæmis gagnvart
ungum afbrotamönnum er mjög
mikilvægt að ekki líði langt á milli
þess að afbrot er framið og dómur
fellur svo að þeir finni samhengið
milli verknaðar og refsingar.
Þannig verður viðurlagakerfið eins
áhrifarikt og kostur er,“ sagði ráð-
herra og benti á að aukin skilvirkni
íslenskra dómstóla hefði vakið at-
hygli fulltrúa Eystrasaltsríkjanna
sem kljást við mikla óskilvirkni í
sínu dómstólakerfi.
„Það var alveg ljóst á orðum fé-
laga okkar í Eystrasaltsríkjunum
að þeir gerðu sér mæta vel grein
fyrir þeirri staðreynd að þeir eiga
við ýmsan vanda að stríða enda eru
þeir að leggja mjög mikla áherslu á
að taka á sínum vandamálum bæði
hvað snertir dómstóla og réttarfarið
almennt."
Rifjaði upp ummæli
forseta Lettlands
Ráðherra kvaðst einnig á fundin-
um hafa rifjað upp ummæli forseta
Lettlands, Vaira Vike-Freiberga, á
ráðstefnunni Konur og lýðræði við
árþúsundamót, um ástand lett-
neskra kvenna og innflutning þeirra
til Vesturlanda og kvaðst hafa skýrt
frá því að verið væri að rannsaka
þessi mál hér á landi.
„Ég segi það fyrir mitt leyti að ég
er fús til þess að leggja mitt af
mörkum til þess að koma megi í veg
fyrir að menn notfæri sér erfiða
stöðu þessara kvenna."
Formaður
Stúdentaráðs
Upplýs-
ingar um
námsmenn
liggja ekki
á glámbekk
FINNUR Beck, formaður Stúdenta-
ráðs Háskóla íslands, hafnar því ai-
farið að viðkvæmar persónuupplýs-
ingar um viðskiptavini LIN, náms-
menn, liggi nánast á glámbekk á
skrifstofu Stúdentaráðs. Haft var
eftir Þórlindi Kjartanssyni, formanni
Vöku, lýðræðissinnaðra stúdenta, í
Morgunblaðinu á laugardag að upp-
lýsingarnar lægju nánast á glám-
bekk.
Vaka sendi tölvunefnd erindi þar
sem farið var fram á að LIN yrði
veitt áminning vegna meðferðar per-
sónuupplýsinga í vörslu sjóðsins.
Astæða erindisins var þjónustu-
samningur sem Stúdentaráð gerði
við LIN og veitir ráðinu beinlínu-
tengingu við fyrirspurnarþjón hjá
LIN. Undrast Finnur Beck mjög
málatilbúnað formanns Vöku og
undrast ennfremur að formaðurinn
skyldi ekki hafa spurst fyrir um
hvernig málum væri háttað á skrif-
stofu Stúdentaráðs áður en farið var
með erindið til tölvunefndar.
Aðgangs- og lykil-
orðs krafíst
„Aðeins ein töiva er tengd við fyr-
irspumarþjón LIN og þarf aðgangs-
og lykilorð til að komast inn í hana
og þann aðgang hafa eingögnu
kjörnir fulltrúar námsmanna í stjórn
LIN,“ segir Finnur. Hann er einnig
ósammála Þórlindi um meint gagns-
leysi beinlínutengingarinnar og segir
samninginn einmitt afar mikilvægan
fyrir námsmenn. Hann tryggi að
stjórnarmenn geti veitt þeim stúd-
entum þjónustu sem leita til Stúd-
entaráðs.
„Tengingin gefur stjórnarmönn-
um kost á því að taka við málum frá
grunni og fylgja þeim eftir inni í
LÍN og þess má ennfremur geta að
stjórnarmenn eru ætíð að fást við
persónulegar upplýsingar í sínu
starfi innan LÍN,“ segir Finnur.
„Ég undrast mjög málatilbúnað
formanns Vöku, ekki síst í ljósi þess
að það er nýbúið að vísa frá kæru
Vöku til tölvunefndar.“
A
Bankaráðsformenn Landsbanka og Islandsbanka taka undir með ráðherra um stærri bankaeiningar
Skynsamlegt að bank-
ar sameinist og* stækki
Kristján Helgi S.
Ragnarsson Guðmundsson
Ekki skynsamlegt
að selja strax
KRISTJÁN Ragnarsson, formaður
bankai’áðs íslandsbanka, fagnar um-
mælum Finns Ingólfssonar við-
skiptaráðherra í Morgunblaðinu í
gær. Þar sagði viðskiptaráðherra
m.a. að nauðsynlegt væri að stækka
einingarnai- og gera þær öflugri
þannig að hægt sé að veita fyrirtækj-
um og almenningi nú og í framtíðinni
fjármálaþjónustu á sambærilegu
verði og í nágrannalöndunum. Krist-
ján segir að það þurfi að ná fram
hagræðingu til þess standast sam-
keppni við erlenda banka. Einnig
þurfi að draga úr kostnaði í banka-
kerfinu sem geti leitt til lækkunar á
vaxtakostnaði. Helgi S. Guðmunds-
son, formaður bankaráðs Lands-
bankans, kveðst telja mjög skynsam-
legt að bankar sameinist og stækki
og geti með því þjónað stærstu fyrir-
tækjunum. Hann telur þó að ríkið
eigi ekki að flýta sér við að selja sinn
hlut.
„Þetta era góð markmið og nauð-
synlegt að fylgja þeim eftir. Spurn-
ingin er sú hvemig það gerist. Ríkið,
sem á yfirgnæfandi meirihluta í
tveimur viðskiptabönkum, verður að
ákveða hvort þeir eru til sölu. Þeir
gætu verið til sölu með þeim hætti að
þeir yrðu seldir að hluta; að það yrði
gengið að tilboði, eins og Islands-
banki gerði í Búnaðarbankann, og að
hann yrði seldur í heilu lagi, eða að
ríkið stuðli, með eign sinni á bönkun-
um, að samruna. Það gæti gerst með
beinni sölu til annars banka,“ segir
Kristján Ragnarsson.
Hvatt til samruna
Hann segir að Islandsbanki hafi
hvatt til þess að samruni verði í við-
skiptabankahluta efnahagskerfisins.
Ríkið gæti eignast hlutafé í þessum
nýja banka og síðan selt í einu lagi
eða smám saman. Ef sú leið yrði far-
in kæmi í ljós hvert hagræðið væri af
slíku og hvaða áhrif það hefði á
hlutafé.
„Markaðurinn kallar eftir því að
eitthvað gerist í þessa átt og ríkis-
stjórnin verður að gera upp sinn
hug. Það hafa ekki átt sér stað við-
ræður en við í bankastjórn Islands-
banka erum tilbúnir til viðræðna um
þessi mál hvenær sem ríkið gefur
kost á því. Hvort ríkið feli bankaráð-
um sinna banka að eiga þær viðræð-
ur við okkur er mál sem ríkisstjórnin
verður að ákveða. Ég skynja svo að
skilningur á þörf á samruna banka
sé meiri í Landsbankanum en í Bún-
aðarbankartum.
Stjórnendur Landsbankans hafa
margsinnis látið í ljós sömu skoðan-
ir og komu fram í máli ráðherrans,
um stærri og öflugri viðskipta-
banka. En það er ríkið og eigandinn
í þessu tilfelli sem ræður hvað hann
gerir gagnvart þessum bönkum. Ég
efast ekki um það eitt augnablik, að
íslandsbanki, sem hefur náð lang-
bestum tökum á hagræðingu sam-
fara samruna sem gerðist með fjór-
bönkunum, er best til þess fallinn að
koma að þessu máli. Aðalmálið er
hins vegar að ríkisstjórnin geri upp
sinn hug en ákallið kemur fram hér
í þessum orðum mínum. En það
hafa engar viðræður átt sér stað
milli Islandsbanka og Landsbank-
ans og þær munu ekki eiga sér stað
fyrr en eigandinn gefur einhverjum
umboð til slíkra viðræðna fyrir hönd
þeirra banka sem ríkið á,“ segir
Kristján.
Helgi S. Guðmundsson segir að
engar formlegar viðræður hafi verið
um sameiningu Landsbankans og ís-
landsbanka og hann kveðst ekki geta
fjallað um það hvort óformlegar við-
ræður um það hafi átt sér stað.
Bankaráð Landsbankans hafi ekki
tekið afstöðu til hugsanlegs samruna
eða sameiningar við Islandsbanka en
menn hafi sínar skoðanir á því.
Helgi segir að fyrir tveimur árum
hafi verið rætt um hugsanlega sam-
einingu Islandsbanka og Lands-
banka, m.a. á aðalfundi Landsbank-
ans. Hann kveðst hafa lýst sig mót-
fallinn þessari hugmynd á þessum
tíma. „Ég taldi að ekki væri ástæða
til að ræða um slíkt á
þeim tímapunkti. Það
var mín skoðun að hér
yrði einn stór þjóð-
banki sem ríkið ætti.
Þess vegna fannst mér
sameining íslands-
banka og Landsbanka
ekki koma til greina.
Nú virðist vera sem
menn vilji skoða bank-
ana með það að leiðar-
ljósi að þeir verði öfl-
ugri og stærri með
sameinmgu eða sam-
starfi. Ég get lýst því
yfir núna að ég tel
mjög skynsamlegt í
dag að skoðaðir verði
þeir möguleikar að bankar sameinist
og stækki og geti með því þjónað
stærstu fyrirtækjunum. Þetta er að
gerast svo víða í heiminum. En ég er
þeirrar skoðunar að ríkið eigi ekki að
flýta sér við að selja sinn hlut. Fjár-
festingarbankinn er seldur og þar er
losað um tíu milljarða kr. og það tek-
ur í. Þetta eru fjármunir sem fara
beint til ríkisins og þeir eru teknir út
úr bönkunum. Ég tel það því ekki
skynsamlegt að fara að selja t.d. 10%
hlut í Landsbanka og Búnaðarbanka
núna. Ég tel því að það eigi að sam-
eina banka núna án þess að selja hlut
ríkisins í þeim og ég hef ákveðna
skoðun á því hvaða einingar henta
best til þess. Ég er ekki tilbúinn að
tjá mig um það á þessari stundu,“
segir Helgi.