Morgunblaðið - 07.01.2000, Síða 22

Morgunblaðið - 07.01.2000, Síða 22
22 FÖSTUDAGUR 7. JANÚAR 2000 URVERINU ERLENT MORGUNBLAÐIÐ Morgunblaðið/Sigurgeir Antares VE kemur til hafnar í Vestmannaeyjum með um 700 tonn af sfld sem skipið fékk í nót í Breiðafírði. Sfldveiði í nót loks að glæðast vestra ÁGÆT síldveiði var hjá nótaskipum í Breiðafirði í fyrradag, skammt undan Bjargtöngum. Þau skip sem voru á miðunum fengu ágætan afla af þokkalegri síld. Antares VE kom til hafnar í Vestmannaeyjum í fyrradag með tæp 700 tonn af sfld og fer síldin öll til vinnslu að sögn Jóns Ólafs Svanssonar, framleiðslu- stjóra Isfélags Vestmannaeyja. Síldin er flökuð og fryst fyrir mark- aði í Evrópu og Japan og sagði Jón hana vera vel fallna til vinnslunnar, þrátt fyrir langt stím frá miðunum til hafnar í Vestmannaeyjum, enda sé aðeins landað úr kælitönkum skipsins eins og vinnslan ráði við. Hann átti von á því að klára að vinna farminn í dag. „Við erum búnir að frysta rúmlega 2.000 af Frysting í fullum gangi flökum á vertiðinni, úr líklega 5- 6.000 tonnum af hráefni. Vertíðin hefur ekki verið sem best og við vonumst til að fá meiri síld til vinnslu áður en loðnufrystingin fer á fullt,“ segir Jón. Ástandið á miðunum batnað Fremur illa hefur gengið hjá nótaskipum á síldinni í haust, enda hefur síldin haldið sig djúpt og lítið gefíð færi á sér. Aðstæður hafa nú hinsvegar breyst til batnaðar að sögn Gríms Jóns Grímssonar, skip- stjóra á Antares VE, en hann fékk aflann í tveimur köstum, um 200 tonn í því fyrra en nærri 500 tonn í því seinna. „Það var talsvert að sjá af síld á þessu svæði og hún kom al- veg upp í yfirborð og var því mjög veiðanleg í nótina. Við fórum nú reyndar ekki viða um en þarna virt- ist vera mikið af síld og góð veiði hjá þeim skipum sem voru á svæð- inu. Þetta var þokkaleg sfld, svona það sem við köllum blandaða milli- síld, en þó langt frá því að vera und- ir mörkum. Við höfum trú á þvi að núna gæti veiðin farið að glæðast. En ég óttast að ástandið gæti breyst aftur ef einhverjir fara að skarka með troll í þessari sfld en við höfum áður séð nótaveiðina detta niður eftir að trollskipin koma á svæðið," sagði Grímur Jón. Kvótalitlir fagna niðurstöðu í Vatneyrarmálinu Ætla sér að róa í kjöl- far dóms héraðsdóms BÚAST má við að fjöldi skipa með lítinn eða jafnvel engan kvóta fari í róðra á næstu dögum eftir dóm Hér- aðsdóms Vestfjarða í Vatneyrarmál- inu svokallaða. Fiskistofustjóri segir að á slíkum málum verði tekið með sama hætti og áður, enda séu lög um stjórn fiskveiða enn í fullu gildi. Hilmar Baldursson, framkvæmda- stjóri Landssambands útgerða kvótalítilla skipa, segir að aðgerðir af þessu tagi séu ekki skipulagðar af samtökunum sjálfum en sér sé hins- vegar kunnugt um á annan tug skipa sem muni róa þrátt fyrir að engar aflaheimildir séu á skipunum. „Meirihluti þeirra félagsmanna sem hefur gefið upp sína skoðun er inn á þvi að róa, þrátt fyrir að eiga ekki fyrir því aflaheimildir. Reyndar voru margir búnir að ákveða að róa áður en dómurinn féll í Vatneyrarmálinu en efth- dóminn er ríkjandi mikil réttaróvissa og þess vegna hafa margir ákveðið að róa. Reyndar eru þeir margir sem enn hafa einhverjar heimildir á skipum sínum, enda hafa margir sparað kvótann fyrir vetrar- vertíðina. En þegar þeir klára kvót- ann munu flestir þeirra halda áfram að róa. Þeir sem engan kvóta eiga ætla hinsvegar að róa við fyrsta tækifæri." Lúther Harðarson, skipstjóri á Arvík í Njarðvík, telur að mjög mörg kvótalaus eða kvótalítil skip muni halda úr höfn, nú þegar niðurstaðan í Vatneyrarmálinu liggur fyrir. Hann segist enn eiga eftir kvóta á skipinu en muni halda áfram að róa þegar kvótinn klárast. „Ég hefði haldið áfram að leigja kvóta ef dómurínn í Vatneyrarmálinu hefði fallið á annan veg. Eftir dóminn horfir málið hins- vegar allt öðruvisi við. Stjórnvöld geta ekkert sagt og þeim hefði verið nær að gera eitthvað í málinu þegar kvótadómurinn í Hæstarétti féll. Núna verður að ákæra okkur sem sakamenn en horfir málið þannig að við getum snúið okkur til dómstóla erlendis ef við verðum dæmdir sek- ir,“ segir Lúter. Ekki hagkvæmasta leiðin Yngvi Harðarson, útgerðarmaður Hrafnseyjar SF, segist einnig eiga eftir kvóta á bátnum en sér sé hins- vegar kunnugt um fjölda kvótalausra skipa sem hugsi sér nú til hreyfings vegna dóms héraðsdóms. „Dómurinn staðfestir að okkar mati það sem við höfum haldið fram að úthlutunar- reglumar hafi ekki verið réttar. En að mínu mati var þetta ekki hag- kvæmasta leiðin til að fá þessum lög- um hnekkt. Best hefði verið að standa að breytingum á lögunum í samvinnu við stjórnvöld, þannig að lögunum yrði breytt í áföngum á nokkrum áram. Það veit enginn hvernig þetta fer ef lögin eru afnum- in í einu vetfangi. En stjórnvöld hafa ekki verið til viðræðna um þessi mál og því fór sem fór,“ segir Yngvi. Hölduin áfram að vinna eftir lögunum Þórður Ásgeirsson, fiskistofu- stjóri, segist reikna með að dómi héraðsdóms verði áfrýjað og að þangað til dómur falli í Hæstarétti séu lögin óbreytt. Því muni Fiski- stofa fara eftir lögunum, hér eftir sem hingað til. Hann segir að ekki standi til að grípa til sérstakra að- gerða þó útlit sé fyrir að fjöldi skipa muni róa án þess að eiga aflaheimild- ir. „Ef menn róa án þess að hafa til- skildar aflaheimikiir til þess ber okk- ur að taka á því og gefa út ákærur. Ég trúi því hinsvegar varla að menn fari margir á sjó án kvóta. Slíkt hlýt- ur að vera sagt í hita augnabliksins og menn átta sig á því að með slíku framferði eru þeir að fremja lögbrot. En verði það raunin á ekki að vera erfitt fyrir okkur að fylgjast með því. Einhvers staðar verða þeir að landa aflanum og við þurfum því ekki að hafa augun á hverjum einasta bát,“ segir Þórður. Wal-Mart lækkar verð í Þýskalandi BANDARÍSKA verslunarkeðjan Wal-Mart lýsti því yfir fyrr í vikunni að hún hygðist lækka verð á fjöl- mörgum vöruflokkum um allt að 20%. Nær lækkunin til hundraða vörutegunda, allt frá matvælum til heimilistækja. Wal-Mart, sem er stærsta versl- unarkeðja heims, byrjaði að hasla sér völl í Þýskalandi árið 1997 með því að festa kaup á Interspar-keðj- unni. Ári síðar keypti Wal-Mart að auki Wertkauf-keðjuna. Á þeim tíma sem síðan er liðinn hefur fyrirtækið unnið að því að end- umýja tölvubúnað í þýsku verslun- unum en það er ekki síst hið full- komna birgðakerfi Wal-Mart er hefur aflað fyrirtækinu þeirrar stöðu sem það hefur á markaðnum. Nú þegar hafa 10 af 95 verslunum fyrir- tækisins í Þýskalandi tekið upp Wal- Mart nafnið og munu 40 til viðbótar bætast í þeirra hóp á þessu ári en umskiptunum verður lokið á næsta ári. Innkoma Wal-Mart á þýska mark- aðinn hefur valdið miklum titringi enda eru mörg þýsk verslunarfyrir- tæki ekki þekkt fyrir góða þjónustu og samkeppnisvilja. Fjölmargar verslanir útvega viðskiptavinum sín- um ekki poka undir vörur og í mörg- um verslunum verður að greiða tryggingargjald fyrir afnot af inn- kaupakerrum. Yfirlýsing Wal-Mart um mikla verðlækkun er talin til marks um að sókn fyrirtækisins sé nú að hefjast fyrir alvöra eftir nokkuraa ára und- irbúning. Lækkaði verð á hlutabréf- um í nokkram af helstu verslunar- keðjum Þýskalands um allt að 8% í kjölfarið. Reuters Hér má sjá simpansann Ai leysa þrautina. Fyrst birtast fimm tölur á slqánum og síðan þarf Ai að leggja þær á minnið og raða eftir stærð. Eg tel - því er ég api The Daily Telegraph. NÝLEG japönsk rannsókn er talin sýna fram á að simpansar geti lært að telja og rennir stoðum undir þá tilgátu vísindamanna að dýr, önnur en maðurinn, geti „hugsað“. Tveir vísindamenn við Kyoto- háskólann í Japan hafa gert tilraun- ir með 14 áragamlan kvensimp- ansa, Ai, sem hefur lært að þekkja arabíska tölustafi og telja frá einum upp í 9. Um nokkurt skeið hefur verið vitað að simpansar geta skilið hugtök sem vísa til fjölda, líkt og tölustafir gera, en rannsóknir jap- önsku vísindamannanna leiddu þar að auki í ljós að simpansar geta unnið með fleiri en eitt slíkt hugtak í einu og raðað þeim eftir stærð. Ai voru birtar fimm tölur á bilinu 1-9 á sjónvarpsskjá. Tölurnar stóðu ekki í röð heldur var dreift óreglu- lega á skjánum. Þegar Ai hafði fengið að virða fyrir sér skjáinn í skamma stund voru tölurnar yfir- skyggðar og var verkefni simpans- ans að benda á tölurnar í stærðar- röð. Með öðrum orðum, Ai varð að leggja tölurnar fimm á minnið og raða þeim í stærðarröð í huga sér. Tilraunirnar leiddu í ljós að simp- ansinn gat í langflestum tilfellum leyst verkefnið á réttan hátt. Einnig kom í ljós að apinn tók sér iðulega nokkurn „umhugsunaitíma" áður en hann gat raðað tölunum í rétta röð. Meira skammtímaminni en börn Rannsóknir hafa leitt í ljós að fólki reynist auðvelt að leggja allt að sjö tölur á minnið í senn, sbr. símanúmer, en að örðugra sé að muna fleiri tölur í einu. Rannsóknir benda einnig til þess að börn á for- skólaaldri geti aðcins munað innan við fimm tölur í einu. Tilraunirnar með Ai þykja því hafa sýnt að simp- ansar búi yfir meira skammtíma- minni en börn á skólaaldri. Þær eru einnig taldar ögrun við hefðbundn- ar hugmyndir um eðli hugsunar. Lengi hefur verið talið að hugsun sé nátengd tungumáli og að dýr sem ekki hafi tungumál ráði ekki við óhlutbundna hugsun. Niðurstöður tilraunanna þykja ennfremur renna stoðum undir þær kenningar að tungumál og rökvísi í tengslum við tölur og stærðir séu aðgreinanlegir eiginleikar. Tungu- málið hafi þróast með manninum á eftirtölvísinni. ----------------- Kalejs farinn London. AP. KONRAD Kalejs, sem granaður er um þátttöku í stríðsglæpum nasista í síðari heimsstyrjöld, fór frá Bret- landi í gær fremur en að andmæla þvi að bresk stjómvöld vísuðu hon- um úr landi. Hann hélt til Singapúr í gærmorg- un en talið er að þaðan muni hann halda til Melbourae í Ástralíu þar sem hann var búsettur áður en hann kom til Bretlands á síðasta ári. Hon- um hafði áður verið vísað úr landi í Bandaríkjunum og Kanada vegna grans um að hann hefði tekið þátt í morðum á um 30 þúsund manns, flestum gyðingum, í Lettlandi á tím- um síðari heimsstyijaldar. Sú ákvörðun breska inannríkis- ráðheraans, Jacks Straws, að vísa Kalejs úr landi fremur en handtaka hann og draga fyrir dómstóla, hefur valdið úlfúð hjá samtökum gyðinga sem saka Bretland og Ástralíu um að víkjast undar alþjóðlegum skyldum til að sækja stríðsglæpamenn til saka. Áströlsk yfirvöld segjast ekki geta hindrað að hann komi aftur til Astralíu, þar sem hann hefur verið ríkisborgari síðan 1957.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.