Morgunblaðið - 03.03.2000, Blaðsíða 14

14 PÖSTUD AGUR 3. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
Varabæjarfulltriii segir matarmál skólabarna í Garðabæ andstæð markmiði barnaverndarlaga
Snýst um stuðning,
virðingu og jöfnuð
Garðabær
TVEIR fulltrúar í fjölskyldu-
ráði Garðabæjar hafa lagt
fram bókun þar sem kemur
fram að þeir telji ástand mat-
armála nemenda við grunn-
skóla Garðabæjar í andstöðu
við uppeldismarkmið barna-
vemdarlaga.
,AðalmáIið er að við högum
hlutunum í samræmi við þær
aðstæður sem við búum við í
raun og veru en miðum þjón-
ustuna ekki við aðstæður sem
ekki eru lengur fyrir hendi,“
sagði Anna Rós Jóhannes-
dóttir, sem situr í fjölskyldur-
áði og er varabæjarfulltrúi, í
samtali við Morgunblaðið.
Hún lagði bókunina fram
ásamt Önnu Magneu Hreins-
dóttur.
Grunnþjónusta
Börn á unglingastigi í
Garðaskóla geta keypt heita
máltíð í hádeginu en böm í
1.-6. bekk, sem sækja Flata-
skóla og Hofsstaðaskóla eiga
þess kost að kaupa samlokur í
hádeginu. „Það er staðreynd
að foreldrar flestra barna í
bænum em báðir útivinnandi
en auk þess era heimili þar
sem fyrirvinna er ein. Það að
börn fái mat í hádeginu er
hluti af grannþjónustunni
sem fylgir einsetnum skóla,“
sagði Anna Rós. „Þetta snýst
um stuðning við börn og heim-
ili og virðingu fyrir vinnustað
barnanna, auk þess sem sam-
eiginleg máltíð stuðlar að
jöfnuði, þar sem börn koma
misjafnlega útbúin að heiman.
Sameiginleg máltíð uppfyllir
einnig ákveðnar félagslegar
þarfir barnanna."
Anna Rós sagðist hafa lagt
fram bókunina vegna þess að
samkvæmt barnavemdarlög-
um sé það eitt af verkefnum
bamaverndamefnda - en fjöl-
skylduráð er barnaverndar-
nefnd bæjarins - að setja
fram tillögur og ábendingar
um atriði er stuðla að því að
búa börnum og ungmennum
góð uppeldisskilyrði. Auk
þess skuli þær benda á félags-
leg atriði sem era andstæð
þessu uppeldismarkmiði.
Ástandið varðandi matarmál í
grannskólum bæjarins sé gott
dæmi um slíkt atriði. „Við vilj-
um sjá metnaðarfullai' lausnir
á matarmálum nemenda við
grannskóla Garðabæjar, sem
sýna skilning á þörfum barna
við leik og störf sem era að
taka út mikilvægan líkamleg;
an og andlegan þroska. í
framhaldi af einsetningu
grannskóla Garðabæjar verði
því lögð áhersla á að nemend-
ur fái heita og næringarríka
máltíð í hádeginu þegar á
næsta skólaári,“ segir í bók-
uninni.
„Bömin fá ekki heitan mat í
hádeginu í grannskólum
Garðabæjar," segir Anna Rós.
„Það sem við viljum koma til
leiðar er að það sé borin virð-
ing fyrir vinnustað bamanna
okkar og að þau geti sest sam-
an í hádeginu og borðað eins
og fullorðna fólkið gerir. Okk-
ur í minihlutanum flnnst vera
léleg aðstaða fyrir börn í
Garðabæ miðað við það að við
eram með einsetna skóla. Það
er búið að einsetja skólana,
sem er gott, en það er ekki
búið að kippa matarmálum
barnanna í lag. Maturinn þarf
ekki endilega alltaf að vera
heitur en hann þarf að vera
vel samsettur og kjarngóður."
fþróttahús eða matur
Nýlega var farið að bjóða
börnunum að kaupa samlokur
en Anna Rós sagði að þótt
ráðgert væri að þegar fram í
sækti yrðu gerðar úrbætur í
matarmálum skólanna stæði
það ekki til fyrr en eftir nokk-
ur ár. „Við viljum að það verði
sett í forgang að skapa þá að-
stöðu sem þarf þannig að
hægt verði að bjóða betri mat
næsta haust,“ sagði hún.
Hún sagðist vilja að for-
eldrar yrðu látnir greiða hrá-
efnisverð en bærinn legði
fram aðstöðu og starfsfólk.
„Það var verið að hækka
fasteignagjöld í Garðabæ um
20% og við viljum að þetta
verði gert fyrir þá peninga.
Þetta er grannþjónusta,"
sagði Anna Rós. „Það á að
byggja íþróttahús fyrir millj-
ónir í bænum en meirihlutinn
í félagsmálaráði segir að ekki
séu til peningar fyrir þessu.
Við eram hrifin af íþróttum en
hrifnari af því að börnin fái
hollan og góðan mat í hádeg-
inu og sameiginlega máltíð,“
sagði hún.
Hún sagði að minnihlutinn í
bæjarstjóm myndi á næstu
dögum leggja fram tillögu um
að málið fengi algeran for-
gang.
20 þúsund
manna byggð í
Vatnsmýrinni
Vatnsmýrin
FRAMTIÐ Vatnsmýrarinnar
var m.a. til umræðu á opnum
fundi um skipulag og um-
hverfi Reykjavíkurborgar og
kynnti Orri Gunnarsson,
nemi í umhverfis- og bygg-
irigarverkfræði við Háskóla
Islands, verkefni um upp-
byggingu Vatnsmýrarinnar,
sem unnið var í Háskólanum,
en samkvæmt því er gert ráð
fyrir rúmlega 20 þúsund
manna byggð á svæðinu.
Á fundinum fjallaði Axel
Hall um hagrænar forsendur
fyrir staðsetningu Reykja-
víkurflugvallar og byggði er-
indið á skýrslu sem gefin var
út 1997. Þá fjallaöi Þorsteinn
Þorsteinsson, verkfræðingur
og kennari við Háskóla ís-
lands, um samgöngur í þétt-
býli.
I lýsingu verkefnisins, sem
Orri kynnti, kemur fram að
hverfisskipulagið miðast við
lögmál hringamyndunar,
með miðborg innst, þar sem
nýtingarhlutfall lands er
hátt. Utan miðborgarinnar
er blönduð byggð, sem á það
til að breytast í miðborgar-
svæði með tímanum. Þriðji
og fjórði hringurinn hefur að
geyma íbúðahverfi fyrir
bæði einbýli og fjölbýli.
Skipulag svæðisins tekur
mið af næsta nágrenni en
forðast öll einkenni út-
hverfaskipulags, sem nýrri
hverfi borgarinnar hafa ver-
ið skipulögð eftir. Ætlunin er
því að láta byggðina líta út
eins og flugvöllurinn hafi
aldrei verið þar og að hún
komi sem sjálfsagt framhald
af vesturbænum og Þingholt-
unum.
Göng undir Oskjuhlíð
og Kópavog
Samkvæmt tillögunni er
gert ráð fyrir lágreistri
byggð meðfram sjó í Skerja-
firðinum. Grænt svæði kem-
ur sem framhald af Hljóm-
skálagarðinum og myndar
grænan borða sem tengir
borgarhverfí við græn svæði
með göngustígakerfi. I lýs-
ingu tillögunnar segir að
nokkurs konar þekkingar-
þorp komi út frá háskóla-
svæðinu og samkvæmt
reynslu erlendis frá sæki
þangað tækniíyrirtæki
vegna nálægaðar við há-
skólahverfið.
Gatnakerfi hverfisins mið-
ar að því að jafna umferðar-
rennsli borgarinnar í heild
og að taka við umferð sem
skapast í hverfinu sjálfu. Það
yrði gert með því að fjölga
stofnbrautum, sem Iiggja frá
miðbænum úr einni í þrjár
miðað við núverandi ástand.
Göng yrðu grafin undir
Öskjuhlið, sem tengdust inn
á Kringlumýrarbraut. Önnur
göng kæmu undir Kópavog
að Breiðholtsbraut. Þessi
tenging kæmi í staðinn fyrir
braut í gegnum Fossvogsdal-
inn. Framtíðaráform gera
einnig ráð fyrir braut er lægi
yfir Skerjaíjörð, út á Álfta-
nes og tengdist inn á Hafnar-
fjaröarveg.
Þorsteinn, verkfræðingur
og kennari við Háskóla ís-
lands, sagði að þegar fram
líða stundir gæti verið snið-
ugt að gera veg frá Vatns-
mýrinni suður á bóginn til
Álftaness, með brú eða göng.
Hann sagði það einnig alveg
ljóst að ef tugir þúsunda íbúa
myndu flytjast í Vatnsmýrina
þurfi að byggja miklar um-
ferðaræðar frá því svæði og
til austurhluta borgarinnar.
Opinn fundur um skipulag og umhverfí Reykjavíkurborgar
Nauðsynlegt að líta á höfuð-
borgarsvæðið sem eina heild
Höfudborgarsvædid
AFAR mikilvægt er að líta á
höfuðborgarsvæðið sem eina
heild, þegar kemur að skipu-
lagningu byggðar á svæðinu.
Þetta kom fram í erindum dr.
Trausta Valssonar og Gests
Ólafssonar, arkitekta og
skipulagsfræðinga, á opnum
fundi um skipulag og um-
hverfi Reykjavíkurborgar,
sem haldinn var af borgar-
fulltrúum Sjálfstæðisflokks-
ins á Grand Hóteli á þriðju-
daginn, en Inga Jóna
Þórðardóttir, oddviti flokks-
ins í borgarstjórn, var fund-
arstjóri.
„Það er mikilvægt að svæð-
ið sé skoðað í heild þegar
kemur að framtíðarskipulag-
ningu, sérstaklega þegar
kemur að stærstu þjónustu-
mannvirkjum, eins og höfn-
um og flugvellinum,“ sagði
Trausti. „Það era mál sem
ekki er hægt að reikna með
að séu leyst innan ákveðinna
sveitarfélagamarka.“
I erindi sínu fjallaði
Trausti um togstreituna á
milli náttúra og borgar og
sagði hann að viðhorf manna í
þessum efnum hefði breyst
mjög til hins betra í gegnum
tíðina. Áður fyrr hefðu menn
einblínt á uppbyggingu iðn-
aðar og umhverfissjónarmið
mátt sín lítils, en nú væra
menn mun meðvitaðari um
mikilvægi náttúrannar og
umhverfisins.
Náttúran stór-
kostleg auðlind
„Gróf iðnaðarstarfsemi á
ekkert erindi inni í miðri
borg,“ sagði Trausti. „Það er
hvarvetna verið að flytja
þessa starfsemi út fyrir
byggð, hvort sem að það era
flugvellir, stórhafnir eða ann-
að slíkt. Menn verða að átta
sig á því að náttúran hérna
við bæjardymar, eyjarnar,
sundin og strendurnar, er
stórkostleg auðlind, sem býð-
ur upp á mikla lífsfyllingu
fyrir íbúana í útivist og öðra
slflcu."
Að sögn Trausta geldur
skipulag byggðar á höfuð-
borgarsvæðinu mjög fyrir
það hversu mörg sveitarfélög
eru þar. Hann sagði að sam-
spil og samhæfing byggðar
væri mjög lítil sökum þess
hversu framkvæmdavaldið
væri dreift á svæðinu. „Sum
sveitarfélögin era að reyna að
byggja upp einhverjar litlar
hafnir, sem er óhagkvæmt á
stöðum sem passa ekki út frá
fegurðarsjónarmiðum og
slíku, eins og til dæmis höfnin
við endann á Kársnesinu í
Kópavogi. Þar er verið að
byggja upp iðnaðarstarfsemi
meðan verið er að flytja hana
frá suðurströnd Reykjavíkur
og búa þar til ylströnd.
Kársnesið er fallegur staður
og væri til dæmis ekki fal-
legra að vera þar með ein-
hverja menningarbyggingu
eða opinbera byggingu, með
sjóinn á allar hliðar, svona
eins og óperan er í Sidney.
Alveg eins og á Kársnesi er á
Gufunesi falleg staðsetning
og í Örfirisey, en hvað setjum
við á þessa fallegustu staði
borgarlandsins - olíutanka og
áburðaverksmiðju. Það er
ekki mikill og ræktaðar feg-
urðarsmekkur sem birtist í
svoleiðis skipulagsstefnu.
Á meðan fjárhagslegur
ábati af iðnaðarstarfsemi er
jafnmikill og raun ber vitni
loka sveitarstjórnarmenn
augunum fyrir því að þeir eru
að gera þarna hræðilega hluti
skipulagslega séð.“
Hafnar- eða
flugvallarsamlag
„Ein af ástæðunum fyrir
því að Reykjavíkurflugvöllur
hefur ekki verið fluttur annað
er sú að Reykjavíkurborg
hefur haft miklar tekjur af
honum.
Ef það væri búin til ein-
hvers konar yfirstjórn, sem
sæi um skipulagningu byggð-
ar á höfuðborgarsvæðinu eða
stofnað einhvers konar hafn-
ar- eða flugvallarsamlag, þá
væru menn ekki fastir í þeirri
hugsun að reyna að ríghalda í
þær tekjur sem þessi iðnað-
arsvæði gefa af sér. Þá væra
menn ekki endilega að hugsa
um það að byggja upp litla
óhagkvæma höfn á sínu svæði
heldur sameinuðust um eitt
almennilegt flutningasvæði,
þar sem flugvöllur höfn og
landflutningar kæmu saman.
Þetta er verið að gera alls
staðar í Evrópu enda er þetta
einn meginkjarni í skipulags-
stefnu Evrópusambandsins,
en þessi hugmynd hefur ekki
náð að nema land hér. Það
væri t.d. hægt að gera þetta í
hrauninu við Straumsvík. En
ein af meginforsendunum
fyrir því að það sé hægt að
búa til hagkvæmni úr flutn-
ingum er að geta farið með
vöra beint úr skipi í flug eða
öfugt, þá yrði til dæmis bara
ein tollafgreiðsla fyrir þetta
allt saman.'“
Trausti sagði líka mikil-
vægt að horfa á höfuðborgar-
svæðið í enn víðara samhengi
þ.e. í tengslum við Akranes
og Borgarnes, þar sem til
dæmis væri hægt að reka
ákveðna hafnarstarfsemi á
Grandartanga.
„Ef að við drægjum þenn-
an stærri ramma værum við
ekki að troða þessari iðnaðar-
starfsemi inn á fallegustu
staði höfuðborgarsvæðisins.“
Ekki stundaðar neinar
skipulagsrannsóknir
Gestur Ólafsson var sam-
mála Trausta um mikilvægi
þess að líta á höfuðborgar-
svæðið sem eina heild í skipu-
lagsmálum. Hann sagði enn-
fremur að hér á landi væra
ekki stundaðar neinar skipu-
lagsrannsóknir á t.d. því
hvaða byggðaform og hvaða
byggð myndi henta hér á
landi fyrir Islendinga í dag og
í framtíðinni.
„Ég held að það sé ákaflega
mikilvægt að við hér á Islandi
gerum sömu menntunar- og
reynslukröfur til þeirra, sem
er trúað fyrir jafn mikilvægu
og vandasömu verki eins og
nútíma skipulag er, eins og
t.d. vel flest Evrópulönd gera
- ég held að það sé grundvall-
aratriði," sagði Gestur.
Margir þeirra sem era að
fást við skipulag gera sér ekki
grein fyrir því hvað þetta era
flókin og afdrifarík mál, sem
verið er að fjalla um. Þetta er
miklu meira og flóknara at-
riði en að finna lóð fyrir eitt-
hvert hús, ákveða hvað nýt-
ingarhlutfallið á að vera
mikið á lóðinni og hvernig
þakið á að halla.“