Morgunblaðið - 23.03.2000, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 23. MARS 2000
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Rætt um framtíð íslenskunnar í heimi tækninnar
Morgunblaðið/Ásdís
Björn Bjarnason mcnntamálaráðhcrra sagði mikilvægt að tryggja stöðu íslenskunnar en Guðni Ágústsson land-
búnaðarráðherra er þekktur fyrir kjarnyrta notkun tungunnar.
Ráðherra gagnrýnir
símafyrirtæki fyrir
metnaðarleysi
BJÖRN Bjarnason menntamála-
ráðherra gagnrýndi símafyrirtæki
á Alþingi í gær fyrir að hafa ekki
sýnt metnað í að nota íslenska stafi
og íslenskan texta í farsímum.
Sagði Björn að aðeins einn farsími
hefði verið íslenskaður með þess-
um hætti. „Það þarf að knýja
markaðinn til að sinna þessum
þörfum íslenskunnar ekki síður en
Islendinga," sagði Björn.
Björn var að svara fyrirspurn
frá Svanfríði Jónasdóttur, þing-
manni Samfylkingarinnar, um
hvaða ráðstafanir hefðu verið gerð-
ar af hálfu ráðherra til að tryggja
stöðu íslenskunnar við þær tækni-
breytingar sem verið væri að þróa,
að tölvur skilji mælt mál (tungu-
tækni). Svanfríður tók undir það
með ráðherra að knýja þyrfti fleiri
aðila en stjórnvöld til að takast á
við það stóra og mikla verkefni að
halda íslenskunni til haga í heimi
tækninnar.
Björn vísaði m.a. í svari sínu til
skýrslu sem kom út á síðasta ári á
vegum starfshóps um tungutækni
en þar er lagt til að hrundið verði
af stað átaki í þessum efnum.
Björn fagnaði í þessu sambandi
þeirri staðreynd að nú væri farið
að selja Windows-stýrikerfíð á ís-
lensku. „Það er árangur af starfi
sem unnið hefur verið frá því í jan-
úar á síðastliðnu ári og er stórt
skref í því að tryggja stöðu ís-
lenskunnar í upplýsingatækni-
heiminum," sagði hann. Mennta-
málaráðuneytið og verkefnisstjórn
ríkisstjórnarinnar um upplýsinga-
samfélagið hafa síðan að sögn
Björns unnið sameiginlegar tillög-
ur um frekari útfærslu tillagna
þeirra sem settar voru fram í áður-
nefndri skýrslu. í þeim væri gert
ráð fyrir að hafist yrði handa um
átak á sviði tungutækni þegar á
þessu ári.
Þá hefur menntamálaráðuneytið
beitt sér fyrir því að Háskóli Is-
lands skipuleggi nám á sviði tungu-
tækni. Hefur rektor HÍ ákveðið að
skipa starfshóp til að skipuleggja
þverfaglegt nám í tungutækni í
samstarfi við íslensk fyrirtæki sem
hyggjast vinna á þessu sviði.
Fullgilding Scheng-
en samþykkt
með 41 atkvæði
ÞINGSALYKTUNARTILLAGA
utanríkisráðherra um fullgildingu
samnings um framkvæmd, beitingu
og þróun Schengen-gerðanna var
samþykkt með 41 atkvæði í atkvæða-
greiðslu á Alþingi í gær, og verður
send ríkisstjórninni sem ályktun Al-
þingis. Um leið var samþykkt að vísa
tveimur lagafrumvörpum sem tengj-
ast tillögunni til þriðju umræðu í
þinginu.
Þegar greidd voru atkvæði um til-
löguna í heiid sinni var 41 henni
hlynntur, 4 andvígir, 5 greiddu ekki
atkvæði en 13 voru fjarverandi. Við
nafnakall, sem fram hafði farið áður
um tillögugreinina, greiddu hins
vegar allir fimm þingmenn Vinstri-
hreyfingarinnar - græns framboðs,
sem viðstaddir voru atkvæðagreiðsl-
una, auk Guðjóns A. Kristjánssonar,
þingmanns Frjálslynda flokksins, at-
kvæði gegn samþykkt tillögunnar.
Vakti það nokkra athygli að fjórir
þingmenn kusu að sitja hjá við at-
kvæðagreiðsluna, þar af þrír þing-
menn Sjálfstæðisflokks, auk Sverris
Hermannssonar, formanns Fijáls-
lynda flokksins. Sjálfstæðismennirn-
ir þrír voru þeir Einar K. Guðfinns-
son, Einar Oddur Kristjánsson og
Gunnar Birgisson. Allir viðstaddir
þingmenn Framsóknarflokks og
Samfylkingar voru tillögunni hins
vegar samþykkir.
Nokkrir þingmenn gerðu grein
fyrir atkvæði sínu og sagði Sighvat-
ur Björgvinsson, þingmaður Sam-
fylkingar, m.a. að hér væri um að
ræða eitt stærsta utanríkismálið
sem borist hefði inn í sali Alþingis
frá samþykkt EES-samningsins.
Málið snerist ekki síst um það að Is-
lendingar gætu tekið ákvarðanir á
jafnréttisgrundvelli á við aðrar
Evrópuþjóðir og því segði hann já. I
sama streng tók m.a. Vilhjálmur
Egilsson, þingmaður Sjálfstæðis-
flokks, sem sagði hér á ferðinni hið
mesta framfaramál og sjálfsagt væri
að taka þátt í samstarfi Norðurlanda
og Evrópuþjóða.
Steingrímur J. Sigfússon, formað-
ur VG, sagði hins vegar að það sam-
Þróun í innanlandsflugi
sögð mikið áhyggjuefni
ÞINGMENN af landsbyggðinni
lýstu miklum áhyggjum sínum
vegna þróunar í innanlandsflugi í
utandagskrárumræðum sem fram
fóru á Alþingi í gær. Kom fram í
máli Sturlu Böðvarssonar sam-
gönguráðherra að í undirbúningi
væri að halda ráðstefnu um almenn-
ingssamgöngur á íslandi, bæði hvað
varðaði flug og aðrar samgöngur, og
sagði hann að hún myndi nýtast sem
undirbúningur að aðgerðum í þess-
um málum.
Málshefjandi utandagskrárum-
ræðunnar var Rristján L. Möller,
þingmaður Samfylkingar. Hann
gerði að umtalsefni ákvörðun ís-
landsflugs að draga sig út úr sam-
keppni við Flugfélag íslands í áætl-
unarflugi á innanlandsmarkaði, og
sorglega þróun í flugsamgöngum til
landsbyggðarinnar almennt.
Kristján sagði dæmi um það að
samgöngur við einstök byggðarlög
væru styrkt af ríkissjóði, t.d. ferju-
siglingar til nokkurra staða, sem og
endurgreiðslur ríkissjóðs til sér-
leyfishafa vegna farþegaflutninga á
landi. Velti hann því fyrir sér hvers
vegna þetta væri ekki hægt í fluginu
einnig. Benti hann einnig á að
byggðastyrkir til að halda uppi og
styrkja flug til minni staða á lands-
byggðinni væru hluti af byggðaþró-
unarkerfi nágrannalandanna. Krist-
ján kvaðst telja að beita þyrfti
frekari jöfnunaraðgerðum hér á
landi milli landsbyggðar og höfuð-
borgarsvæðis. Einkunnarorðin
gætu engu að síður verið sam-
keppni, samstarf og samstaða. „Til
þess að á íslandi búi ein þjóð þarf að
bæta samgöngur því að góðar og
öruggar samgöngur eru skilvirk-
asta leiðin að því marki. Allir lands-
menn, án tillits til búsetu, eiga að
hafa sömu möguleika,“ sagði Krist-
ján m.a.
Bættar vegasamgöngur hafa
áhrif á þróun flugsamgangna
Sturla Böðvarsson samgönguráð-
herra sagði þýðingarmikið að átta
sig á að farþegum í innanlandsflugi
fjölgaði stöðugt. Þróunin væri þó sú
að umferð ykist á meginflugvöllum
en flestir minni áætlunarstaðir ættu
í vök að verjast. Sagði hann að í
samgönguráðuneytinu lægi nú bréf
frá Flugfélagi íslandi þar sem fé-
lagið segðist ætla að hætta hinn 1.
júlí flugi milli Akureyrar og ísa-
fjarðar, Grímseyjar, Þórshafnar,
Vopnafjarðar og Egilsstaða nema
einhverjar breytingar yrðu á fyrir-
sjáanlegum taprekstri þeirra upp á
30-40 millj. kr á ári. Jafnframt væri
ljóst að íslandsflug ætlaði að hætta
’iXii'í-IÍÍí
JI
ALÞINGI
áætlunarflugi til Siglufjarðar í lok
apríl.
Sturla sagði að við innleiðingu
samkeppni létu flugfélög í öllum
meginatriðum viðskiptasjónarmið
ráða í rekstri sínum og flygju því
ekki á óarðbærum leiðum. „Ráð er
fyrir þessu gert í núverandi löggjöf
því heimilt er að bjóða út skyldu til
opinberrar þjónustu í áætlunarflugi
til flugvallar sem þjónar jaðar- eða
þróunarhéraði eða á flugleið til hér-
aðsflugvallar með lítilli umferð enda
sé slík leið lífsnauðsynleg fyrir efna-
hagsþróun á svæðinu.“
Benti hann á að gert væri ráð fyr-
ir 9,7 millj. kr. til styrkja til flug-
samgangna í fjárlögum fyrir árið
2000 og sagði að það væri hans álit
að halda yrði út flugi til ákveðinna
staða hvað sem öðru liði. Hins vegar
hefðu bættar vegasamgöngur vita-
skuld áhrif á samkeppnisstöðu
flugsins.
Allt flug frá Akureyri nema til
Reykjavíkur boðið út?
„í ljósi þeirrar þróunar sem hér
hefur verið lýst tel ég að bregðast
verði við hverju dæmi fyrir sig og
það metið sérstaklega," sagði
Sturla. „Allt virðist stefna í það að
bjóða verði út allt flug út frá Akur-
eyri nema til Reykjavíkur að sjálf-
sögðu. Þar gæti einnig komið til flug
frá Akureyri og til Siglufjarðar yfir
vetrarmánuðina. Kostnaður verður
hins vegar veiulegur og á það vil ég
leggja áherslu að á fjárlögum þessa
árs eru engir slíkir fjármunir til
þess að koma til móts við þessar
byggðir, eða bjóða út svo mikla
þjónustu í flugi.“
Fjöldi þingmanna kvaddi sér
hljóðs í umræðunni í gær og lýstu
þeir m.a. þeirri skoðun sinni að al-
varlegt ástand væri að skapast í inn-
anlandsflugi. Vissulega væru vegir
almennt betri en áður en fólki þyrfti
hins vegar að hafa valkost um sam-
gönguleiðir. Töldu nokkrir þing-
menn að þróunin sýndi í hnotskum
þörfina á því að stjórnvöld mótuðu
stefnu í samgöngumálum, stefnu
sem þau síðan fylgdu eftir af festu.
rýmdist illa stöðu íslands, sem ekki
væri í Evrópusambandinu, að sam-
þykkja Schengen-samninginn enda
hefði hann verið innlimaður í ESB-
löggjöfina. Sagði hann mikinn kostn-
að samfara Schengen-aðild, hætta
ykist á að fíkniefni flæddu hingað inn
þegar innri landamæravörslu yrði
hætt og samningurinn gæti jafn-
framt haft slæm áhrif á ferðaþjón-
ustu hér á landi.
Sverrir Hermannsson, formaður
Frjálslynda flokksins, sagði ljóst að
ekki yrði aftur snúið og að Islending-
ar yrðu aðilar að Schengen. Hins
vegar væru meingallar á málinu,
m.a. væru ekki fyrirliggjandi neinar
upplýsingar um kostnað sem hlytist
að Schengen-aðild og því myndi
hann ekki greiða atkvæði.
Einar K. Guðfinnsson, Sjálfstæð-
isflokki, tók í sama streng er hann
gerði grein fyrir atkvæði sínu en
Guðjón A. Kristjánsson, þingmaður
Fijálslynda flokksins, sagðist hins
vegar hafa sannfærst um það er
hann hlýddi á umræður í fyrradag
um málið að Schengen-aðild væri Is-
lendingum óhagstæð, og hann segði
því nei.
♦ ♦ ♦
Aftur
bundin
við 6 tonn
STÆRÐ krókabáta verður aftur
bundin við 6 tonn verði frumvarp
sem sjávarútvegsráðheira mælti
fyrir á Alþingi á mánudag að lögum
en við lagabreytingar sem gerðar
voru í janúar 1999 var reynt að gefa
krókaaflamarksbátum möguleika á
stækkun yfir þau 6 tonn sem áður
hafði verið miðað við varðandi
krókabáta. Árni M. Mathiesen sjáv-
arútvegsráðherra lagði þó áherslu á
að svo gæti vel farið að niðurstaðan
yrði sú, að smábátum yrði leyft að
verða stærri en 6 tonn, en að hann
teldi rétt að það yrði verkefni endur-
skoðunarnefndar um fiskveiðilög-
gjöfina að vega þetta lagaákvæði og
meta.
Frumvarpið sem sjávarútvegsráð-
hen-a mælti fyrir felur í sér að gild-
istöku laga um veiðar krókabáta
verður frestað um eitt ár. Það felur
hins vegar líka í sér að stærð króka-
báta verður aftur bundin við 6 tonn
og sagði Árni að komið hefði í ljós að
möguleikarnir til stækkunar króka-
báta, sem settir voru í lög í janúar
1999, höfðu víðtækari afleiðingar í
för með sér en ráðgert var í fyrstu.
Því teldi hann eðlilegt að stíga eitt
skref til baka þar sem greinilega
hefði ekki tekist að ná því markmiði
sem stefnt var að við lagasetninguna
í janúar 1999. Þessi lagagrein yrði
samt eins og aðrar til skoðunar í
starfi endurskoðunamefndarinnar
svokölluðu á næstu mánuðum.
Komið til móts við þá sem
sitja uppi með nýja báta?
í Morgunblaðinu í gær var sagt
frá því að í kjölfar þess að frumvarp
sjávarútvegsráðherra var lagt fram
hefði spurn eftir veiðileyfum aukist
mikið og verðið þar af leiðandi hækk-
að enda sætu nú margir uppi með
nýja báta án þess að fá á þá veiðileyfi
á næsta fiskveiðiári. Árni lagði á það
áherslu við umræðuna að hann teldi
eðlilegt að sjávarútvegsnefnd Al-
þingis tæki afstöðu til þess, í umfjöll-
un sinni um frumvarpið, hvort mögu-
legt væri að taka tillit til þeirra sem
tekið hefðu ákvarðanir á grundvelli
ákvæða löggjafarinnar, sem nú er
stefnt að því að fresta. Ekki myndi
standa á sjávarútvegsráðuneytinu
að aðstoða við að finna einhveija leið
sem þar mætti að gagni koma.