Morgunblaðið - 03.08.2000, Blaðsíða 20

20 FIMMTUDAGUR 3. ÁGÚST 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
„Eg þarf að læra
að treysta á ný“
„MÉR hefur verið nauðgað og
núna er ég ólétt.“ Þetta var það
síðasta sem ég hugsaði áður en
veröldin hrundi í kringum mig. I
þrjár vikur hafði ég gengið um í
algjörri afneitun og ætlað mér að
gleyma þessari hræðilegu lífs-
reynslu. Ég trúði því virkilega af
öllu mínu hjarta að það væri
hægt. „Svona lagað kemur ein-
faldlega ekki fyrir mig!“ hugsaði
ég. En þegar ég sat þarna með
þungunarprófið í höndunum sem
staðfesti ástandið rann upp fyrir
mér að ég yrði að gera eitthvað í
málunum.
Þegar ég skrifa þetta eru ná-
kvæmlega sjö mánuðir si'ðan at-
burðurinn átti sér stað eða á ann-
an í jólum sl. Ég hafði farið út á
lífið með hópi af vinum um kvöld-
ið og eins og oft gerist orðið við-
skila við alla. Ég hitti þá strák
sem ég hafði þekkt lítiilega í 1-2
ár. Hann var líka búinn að týna
vinum sinum og búinn að missa af
fari heim. Þar sem ég bý stutt frá
bænum bauð ég honum að bíða
eftir leigubíl heima hjá mér.
Þessu boði mun ég sjá eftir alla
ævi. Það endaði með því að eng-
inn leigubíll kom og hann ætlaði
þá að fá að gista á sófanum. f
morgunsárið vakna ég upp við
það að hann hafði tekið sér það
bessaleyfi að sofa hjá mér án þess
að fá samþykki hjá mér. Það var
ekki fyrr en hann var búinn að
Ijúka sér af að ég gerði mér grein
fyrir því hvað hefði verið að ger-
ast. Siðferðiskenndin öskraði á
mig. „Hann var að nauðga þér!“
Ég fór í sturtu og reyndi að þrífa
þessi öskur úr mér, en sama hvað
ég reyndi að skrúbba mikið fannst
mér ég ennþá uppfull af drullu og
ógeði. Ósjálfrátt án þess að gera
mér grein fyrir því var ég komin
á fullt í bullandi afneitun. Eins og
ég sagði áðan var það ekki fyrr
en ég komst að því að ég væri
ólétt að ég varð að horfast í augu
við það sem hafði gerst. Við tóku
endalausar andvökunætur, ég
mætti ekkert í skólann vikum
saman. Dagarnir runnu einhvern
veginn bara saman við næturnar.
I þrjá daga samfleytt jjurfti ég að
segja sjálfri mér aftur og aftur
hvað hefði gerst til að trúa því.
Ég þurfti auðvitað að byrja á því
að takast á við óléttuna, sem hefði
verið nógu erfitt mál út af fyrir
sig. Auðvitað kom aldrei neitt
annað til greina en að fara í fóst-
ureyðingu. Fyrir mér var þetta
ekki líf sem var að vaxa innan í
mér heldur einhver óvelkomin
frumubreyting sem ég varð að
losa mig við. Ég gekk í gegnum
öll viðtölin og læknisskoðanirnar
uppi á spítala í hálfgerðri leiðslu.
Þótt allt starfsfólkið tæki sérstak-
Iega vel á mér vegna aðstæðna
minna fannst mér þetta allt svo
óþægilegt og ósanngjarnt. Öllu
þessu var bókstaflega troðið upp
á mig.
Á sjálfan aðgerðardaginn varð
ég í eina skiptið á þessum sjö
mánuðum eitthvað reið út í strák-
inn sem gerði mér þetta. Þegar
ég vaknaði eftir aðgerðina alein
inni á einhverri myrkvaðri stofu
með fullt af tækjum í kringum
mig og kvalin í maganum vor-
kenndi ég sjálfri mér, í fyrsta
skipti síðan þetta gerðist, af öllu
hjarta. Þarna lá ég ósjálfbjarga,
mjög veik andlega og lfkamlega,
bara af því að ég leyfði mér að
treysta. Það er nokkuð sem ég
þarf núna að læra upp á nýtt.
Vikuna eftir aðgerðina var ég
mjög veikburða og kvalin, lfkleg-
ast vegna þess að andlega hliðin
hafði engan styrk til að takast á
við neitt. Þegar ég hafði jafnað
mig lfkamlega varð ég allt í einu
mjög upptekin af því að reyna að
bregðast sem „réttast" við nauðg-
uninni. Svona eins og ég ætti bara
að kunna það. Þannig liðu næstu
vikur. Ég veit ekki hvað gerðist
en allt í einu var ég búin að
ákveða að ég skyldi segja öllum
þeim sem ég treysti og umgekkst
mest frá því sem gerst hafði. Eftir
á litið var það í rauninni það
besta sem ég hef gert fyrir sjálfa
mig í sambandi við þetta mál.
Flestir sýndu mér skilning og það
veitti mér styrk, sumir sneru sér
þó undan og létu eins og þetta
hafði aldrei gerst og það særði
mig mikið. En í hvert sinn sem ég
sagði einhverjum frá þessu með-
tók ég hvað ég var að ganga í
gegnum og hætti að líta á þetta
sem einhvern fjarlægan, óskýran
atburð. Styrkur minn lá í að tjá
mig um atburðinn og leyfa þeim
tilfinningum að koma sem þurftu
að koma. Auðvitað gekk það
stanslaust upp og niður. Suma
dagana grenjaði ég út í eitt en
aðra fannst mér þessi reynsla
bara hluti af mér og lífi mínu.
Það fór aðallega eftir því hvernig
fólk var við mig á þessum tfma.
Þegar ég fékk umhyggju og skiln-
ing hjá fjölskyldu og vinum varð
ég sterk og tók stórar ákvarðanir
um hvernig ég ætlaði mér að
leysa þetta vandamál og þeim
ákvörðunum held ég enn í dag.
En þegar fólk gerði lítið úr þessu
og gerði mér þetta erfiðara en
þetta var brotnaði ég niður og
fannst þetta allt saman vonlaust.
Atburðurinn mun
alltaf fylgja mér
Eitt af þessu ómerkilega sem ég
upplifði var sjálft kerfið. Þá er ég
að tala um lögin í þessu þjóðfélagi
en ekki stuðningskerfið. Það brást
mér á allan hugsanlegan hátt.
Þegar ég loksins mannaði mig
upp í að kæra gerandann var mér
hálfpartinn ráðlagt að gera það
EKKI! Ég fékk þær upplýsingar
hjá lögfræðingi að það skipti í
rauninni engu máli hvað ég segði
í yfirheyrslum, málið yrði fellt
niður um leið og hann myndi
neita. Hann sagði mér líka að það
myndi ekki gera neitt fyrir mig
þó að hann hefði verið ákærður
fyrir nauðgun áður. Ég skildi ekki
og mun aldrei skilja þessi vinnu-
brögð. Á mér hefur verið framinn
annar alvarlegasti glæpur sem
hægt er að fremja og þeim seka
er trúað þrátt fyrir að aðeins 2%
ákæra sem koma inn á borð séu
ósannar. Eftir þetta hætti ég við
að kæra. Ég sá einfaldlega ekki
tilganginn í því lengur og mér
fannst það bara bjóða upp á enn
meiri niðurlægingu að halda
áfram með málið. Ég ákvað þá að
fara að vinna algjörlega með
sjálfa mig og reyna að gleyma
honum, sjálfum gerandanum. Ég
komst í sjálfshjálparhóp niðri í
Stígamótum þar sem við hittumst
sex stelpur í hverri viku og unn-
um úr okkar sameiginlegu en
samt sem áður ólíku reynslu. Það
hjálpaði mér alveg rosalega mikið
og ég ráðlegg öllum stelpum sem
eru að burðast með slíka reynslu
að leita til Stígamóta. Að fá að
tala og tjá sig eftir svona hrylli-
lega erfitt og sársaukafullt áfall
getur gert kraftaverk.
I dag er ég í ágætu jafnvægi
miðað við aðstæður. Ég veit að
þessi atburður á alltaf eftir að
fylgja mér og það er nokkuð sem
ég verð að sætta mig yið og hef
að mörgu leyti gert. Á hinn bóg-
inn er svo margt sem ég þarf að
læra upp á nýtt, eins og til dæmis
að treysta öðrum og fá sjálfs-
traustið aftur. Ég stóð t.d. sjálfa
mig að því um daginn, eftir að
hafa gert heiðarlega tilraun til
þess að reyna að vera skotin í
strák aftur, að ég var bara skotin
í honum af því að hann hafði
aldrei sofið hjá stelpu. Þá fannst
mér eins og hann myndi ekki sjá
hvað ég væri „óhrein“. Ég veit að
þetta er þvæla en svona leið mér
virkilega. Það eru svo margar
svona ranghugmyndir sem ég er
að læra að losa mig við. Og það á
örugglega eftir að taka langan
tfma.
Atburðurinn var í rauninni
minnsta málið í þessu öllu saman.
Hann gekk sjálfur mjög hratt og
átakalaust en bara á þessu eina
andartaki var búið að svipta mig
öllu sakleysi, sjálfstrausti og virð-
ingu. I staðinn fékk ég heilan
helling af niðurlægingu, skömm,
ótta, tortryggni og ósjáanlegum
óhreinleika. Þarna upplifði ég til-
finningar sem ég vissi ekki að
hægt væri að finna fyrir, þær
voru svo sárar.
„Líkaminn
hefur sitt minni“
ÞAÐ var laugardagskvöld, 11. maí.
10. bekkur var að klárast og sumar-
ið blasti við. Ég var hrein mey en
var farin að hugsa svolítið um
hvernig það væri nú að hafa samfar-
ir. Mér fannst mjög spennandi að
smakka vúi og fara niður í miðbæ á
helgarkvöldum. Ég bjó í bæ á höfuð-
borgarsvæðinu og þar fór ég í partý
þetta kvöld. Ég ætlaði að gista hjá
vinkonu minni yfir nóttina því að
hún mátti alltaf vera lengur úti en
ég. Við byijuðum að drekka í partý-
inu og fórum svo niður í bæ. Þar
hitti ég strák sem ég kannaðist við
úr mínum heimabæ. Við byijuðum
að spjalla og fyrr en varði vorum við
farin að haldast í hendur. Hann var
sjö árum eldri en ég og mér fannst
hann mjög spennandi. Við fórum
sfðan saman heim til hans, í Foss-
voginn. Ég tók það skýrt fram að
ekkert væri að fara að gerast annað
en að við værum að fara að sofa.
Hann sagðist hafa sofið hjá svo
mörgum stelpum að honum væri al-
veg sama. Við vorum bæði drukkin.
Við fórum aðeins að kela og ég tók
þá ákvörðun að leyfa honum að
stinga honum inn. Það var hrika-
Iega sárt. Eftir smástund bað ég
hann að hætta... en hann hélt
áfram. Ég reyndi að ýta honum af
mér en hann hélt mér fastri og hélt
áfram. Ég grátbað hann að hætta en
hann sagði: „Ég ætla að venja þig
við. Það er miklu betra að ég geri
það heldur en einhver lítill strákur
sem veit ekkert hvað hann er að
gera. Ég fór að gráta og reyndi að
ýta honum af mér. f látunum datt ég
á gólfið og hann kom strax á eftir
mér og hélt áfram. Ég lamdi í hann
en hann sagði bara sömu setning-
una aftur. Eg hélt áfram að biðja
hann að hætta en allt kom fyrir
ekki. Ég var alveg að gefast upp. Þá
gerðist það ótrúlega, mér tókst að
höfða til þeirrar litlu samvisku sem í
honum bjó þegar ég sagði: „ Vilt þú
gera eitthvað við mig sem ég vil
ekki?“ Þá hætti hann. Það var svo
mikill léttir. Ég man ekki hvað
gerðist svo. Ég grét í hljóði og svo
hef ég sennilega sofnað.Ég hafði
enga orku til að hugsa. Ég vaknaði
svo örfáum klukkustundum seinna
og fylltist viðbjóði þegar ég sá hann.
Hann steinsvaf. Strax þarna hvarfl-
aði ekki að mér að hann hefði á
nokkurn hátt brotið á mér, afneit-
unin hófst. Ég vildi komast út en ég
hafði ekki hugmynd um hvemig ég
ætti að komast í strætó kl. 8:30 á
sunnudagsmorgni og enga hafði ég
peninga fyrir leigubfl. Þá birtist
bjargvætturinn. Bróðir hans var
vaknaður og sagðist vera á lciðinni
á hestamót nálægt heimilinu mfnu.
Mikið var ég fegin. Þar sem ég hafði
ætlað að gista hjá vinkonu minni gat
ég ekki farið strax heim. Ég fann
mér samastað þar til tíminn leyfði
mér að fara heim. Kl. 13:00 mætti
ég svo til vinnu eins og ekkert hefði
í skorist. Dagurinn leið í móki. Ég
man voðalega lítið eftir honum.
Það sem tók við eftir nauðgunina
var fullkomin afneitun. Ég sagði
vinkonunum að nú hefði ég misst
meydóminn og að allt væri í fínu
lagi. Svona kemur ekki fyrir mig!
Vinkonur mínar hittu hann svo
nokkrum dögum seinna og minntust
á mig en hann þóttist ekkert við mig
kannast. Viku eftir atburðinn sá ég
hann svo niðri í bæ. Ég var drukkin
og fór strax að hágráta. Ég hljóp að
honum og sló hann eins fast og ég
gat. Ég vissi ekki að ég væri svona
sterk. Þarna hefur undirmeðvitund-
in sennilega tekið völdin því að ég
sagði við hann að hann hefði stolið
lífinu mínu. Það hefði ég ekki viður-
kennt daginn áður og viðurkenndi
það heldur ekki næstu árin. Þegar
ég var spurð hvað hann hefði unnið
sér til saka var það bara vegna þess
að hann þóttist ekki muna eftir mér.
Það var hann
semsvafhjá mér!
Svo mikil var afneitunin að næst
þegar ég sá hann lét ég eins og ekk-
ert væri og spjallaði um daginn og
veginn. Hann forðaðist mig hins
vegar eins og hann gat. Einhvem
tímann minntist vinur hans á að ég
hefði sofið hjá honum og þá virðist
undirmeðvit undin aftur hafa náð
tökum því að ég sagði: „Ég svaf ekki
hjá honum, það var hann sem svaf
hjá mér.“
Stuttu eftir atburðinn fór mig að
klæja mikið við kynfærin. Mér var
ráðlagt að leita á húð- og kynsjúk-
dómadeildina sem ég svo gerði. Ég
vildi óska að ég hefði aldrei þurft að
fara þangað. Eg útskýrði vandamál-
ið og var spurð hvort að möguleiki
væri á smiti. Ég neyddist til að játa.
Þá var útvíkkunartæki komið fyrir í
leggöngunum og þau víkkuð út. Ég
rak upp óp og tárin þrýstu sér fram.
Það var ólýsanlega sárt. Ég fann
ekki aðeins líkamlega til heldur
nísti þetta í hjartað. Sem betur fer
var ég ekki með neinn kynsjúkdóm
aðeins sveppasýkingu. Eg gekk út
með tárin i augunum og lofaði
sjálfri mér að þetta þyrfti ég aldrei
aftur að gera. En það var ekki satt.
Ég fór örsjaldan heim með strák-
um eftir þetta og tók þá alltaf skýrt
fram að ekkert væri að fara inn í
mig. Að öðru leyti þóknaðist ég
þeim alveg. Mér fannst það mín
skylda að gera þá ánægða til þess
eins að fá að kúra hjá þeim eftir það,
örugg. Mér leið alls ekki vel en ég
átti gott með að fela vanlíðanina,
bæði fyrir sjálfri mér og öðrum. Ári
eftir atburðinn fór ég að vera með
strák. Við vorum lengi saman áður
en nokkuð gerðist í kynlífinu. Þegar
á reyndi kom í ljós að það gat ekkert
farið inn í leggöngin mín, ekki einu
sinni litli putti. Um leið og eitthvað
kom nálægt þeim fann ég rosalegan
sársauka. Ég sagði kærastanum frá
minni fyrstu kynlífsreynslu en tók
það skýrt fram að þetta hefði ekki
verið nauðgun. Svona kemur ekki
fyrir mig! Eg leitaði aftur niður á
húð- og kynsjúkdómadeild. Það var
alveg jafnhrikalegt og ári áður. Mér
var ráðlagt að leita til kvensjúk-
dómalæknis. Aftur gekk ég út með
tárin í augunum og það leið mjög
langur tími þar til ég gat farið aftur
til læknis. Ég fór fjórum sinnum til
læknis áður en nokkur gat svarað
mér. Allir gáfu mér smyrsl og/eða
stfla sem ég átti að nota en það var
allt of sárt. Ég kláraði aldrei
skammtana. Svo að lokum sagði
læknir mér að ég væri með leg-
gangakrampa sem væri sálrænn
kvilli fremur en andlegur. Líkaminn
hefur sitt minni. Hann sagði að ég
þyrfti að æfa mig sjálf þar til leg-
göngin réðu við að eitthvað kæmi
nálægt þeim. Ég reyndi en það var
allt of erfitt, allt of sárt. Stuttu
seinna hættum ég og kærastinn
minn saman og þá prísaði ég mig
sæla yfir að þurfa ekki að hafa
áhyggjur af þessu lengur. En túninn
leið og ég fór í annað samband. Þá
þurfti ég aftur að hugsa um vand-
ann og ég bað kærastann um að
styðja mig. Eftir nokkra mánuði og
mikið erfiði tókst mér í fyrsta sinn á
ævinni að hafa samfarir sársauka-
laust. Það var daginn eftir að ég við-
urkenndi að mér hefði verið nauðg-
að.
Ég var viss um að það hefði verið
nóg að segja einu sinni að mér hefði
verið nauðgað, svo gæti ég haldið
áfram að bæla tilfinningarnar niðri.
Ósjálfrátt fór ég í þóknunar-
hlutverkið í kynlífinu og stundaði
það oft án þess að langa til. Tveimur
mánuðum seinna fór ég aftur að
finna til við samfarir. Stuttu seinna
lauk sambandinu og aftur var ég
ánægð með að geta haldið áfram að
grafa vandann.
En það kom aðþví að ég eignaðist
annan kærasta. Ég fann þá að
líkamlegi vandinn var orðinn enn
stærri. Ég útskýrði þetta fyrir hon-
um en minntist ekki orði á nauðgun-
ina. Svona kemur ekki fyrir mig!
Við höfðum af og til samfarir,
stundum fann ég mikið til, stundum
lítið, stundum ekki neitt. Á tímabili
virtist allt vera að lagast en þá skaut
vandinn aftur upp kolllinum og
sársaukinn jókst. Það var eins og ég
og líkaminn værum aðskilin. Hann
mundi það sem ég vildi ekki muna
og reyndi stöðugt að minna mig á
það.
Fannst saga
mín ekki nógu Ijót
Svo kom það upp að vinkonu
minni var nauðgað. Hún sagði mér
frá því og ég brotnaði strax niður og
sagði henni frá mínum vanda. Ég
fann þarna manneskju sem hafði
upplifað sama sársauka og ég og
það veitti mér styrk. Þá, næstum
fjórum árum eftir atburðinn, leitaði
ég mér hjálpar. Ég leitaði til Stíga-
móta og mætti þar því hlýja viðmóti
sem einkennir staðinn. Ég var spurð
af hveiju ég hefði ekki komið fyrr.
Svarið var einfalt: „Ég gerði mér
ekki grein fyrir að það hefði verið
brotið á mér og mér fannst mín saga
ekki nógu ljót.“ Konan sagði mér að
nánast öllum stúlkum finnist sín
saga ekki nógu Ijót hversu hrikaleg
sem hún er. Mér leið mikið betur
þegar ég gekk út. Ég sagði kærast-
anum fráþessu en enginn fékk að
vita það nema hann og vinkona mín
sem var með sömu reynslu. Svona
kemur ekki fyrir mig!
Mér var boðið að taka þátt í sjálfs-
hjálparhópi í Stígamótum. Þar
kynntist ég fimm yndislegum stelp-
um sem búa yfir sömu reynslu og
ég. Það var farið yfir ýmsa þætti
sem tengdust nauðguninni bæði
beint og óbeint. Það var rosalega
erfitt. I hvert skipti sem ég gekk út
var eins og þungu fargi væri af mér
létt. Alltaf varð andlega byrðin
minni og minni. Kynlífið stóð í stað
og einn daginn leitaði ég til læknis.
Ég hafði komið til hans tveimur ár-
um áður og þá hafði hann spurt mig
SJÁSÍÐU56