Morgunblaðið - 30.08.2000, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 30. ÁGÚST 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Róbert R. Spanó vann til Clif-
ford Chance-verðlaunanna fyrir
frábæran námsárangur í
meistaranámi í lögfræði við
Oxford.
Varð
semidúx
í Oxford
UNGUR íslenskur lögfræðingur,
Róbert R. Spanó, útskrifaðist með
láði frá háskólanum í Oxford hinn
5. ágúst sl. Hann var að ljúka eins
árs meistaranámi í lögfræði, þai'
sem hann sérhæfði sig á þeim svið-
um, er varða samskipti einstaklinga
og ríkisvalds. Lauk hann náminu
með ágætiseinkunn og varð semi-
dúx. Fyrir það vann hann til Clif-
ford Chance-verðlaunanna, sem
veitt eru af samnefndu lögfræðifyr-
irtæki, auk þess að vinna til verð-
launa fyrir bestan árangur á prófi í
réttarfari.
Róbert lauk embættisprófi í lög-
fræði frá Háskóla íslands 1997 og
hefur starfað víða við lögfræðistörf
eftir það. Hann starfaði hjá um-
boðsmanni Alþingis, er hann tók
sér eins árs leyfí og fór í meistara-
námið til Oxford. Hann hefur hafíð
störf hjá umboðsmanni Alþingis á
nýjan leik. Segir hann að vinna sín
hjá umboðsmanni hafí aukið áhuga
hans á þeim sviðum Iögfræðinnar,
sem snúa að samskiptum einstakl-
ings og ríkisvalds.
Róbert hefur sinnt stunda-
kennslu við lagadeild Háskóla fs-
lands og í vetur mun hann sinna
umtalsverðri kennslu á sviði refsi-
réttar og viðskiptalögfræði.
Félagsþjónustan í Reykjavík veitti fjárhagsstyrki í 2.409 málum í fyrra
Styrkjum vegna fjárhags-
erfiðleika fækkaði um 11,7%
Veitt fjárhagsaðstoð í fjöískyldudeild og öldrunarþjónustudeild
Samanburður síðastliðin 5 ár * 1995 1996 1997 1998** 1999
Fjölskyldudeild, fjöldi mála 3.598 3.531 3.453 2.661 2.357
Öldrunarþjónustudeild, fjöldi mála 202 146 76 68 52
SAMTALS 3.800 3.677 3.529 2.729 2.409
* Til að gæta samræmis eru ekki taldir með í töflunni þeir sem eingöngu fá lán.
" Tölur um fjölda fjártiagsaðstoðarmála frá 1998 byggja á upplýsingum úr nýju bókhaldskerfi, AGRESSO, sem eru aðeins meðtaldar að hluta 1997.
Árið 1998 varfjárhagsaðstoð til íbúa Grafarvogs ekki innifalin í útgjöldum tii fjártíagsaðstoðar, en var það 1997. Raunfækkun fjárhagsaðstoðarmála
milli 1997 og 1998 var þvi 13,8% en ekki tæp 23% eins og tölur áranna 1997 og 1998 i töflunni gefa til kynna.
Fjöldi og hlutfall fjárhagsaðstoðarmála árið 1999, skipting eftir atvinnustöðu
Atvinnu- staða Fjöldi mála 1999 Hlutfall mála 1999 Hlutfall fjárhags- aðstoðar
Atvinnulausir * 1.038 ■ 43,1% 52,6%
Öryrkjar 460 19,1% 9,7%
í launaðri vinnu 238 12,0% 9,0%
Nemar 214 1.:.: ■ Á-7 8,9% 12,0%
Sjúklingar KFTl 7,9% 8,7%
Ellilífeyrisþegar 137 1,5% 0,6%
Aðrir/uppl. vantar gim 7,5% 7,4%
ALLS 2.409 100,0% 100,0%
* Atvinnulausir skiptast þannig eftir rétti til bóta að 25,3% hafa ekki bótarétt, 16,1 % hafa bótarétt, en bótaréttur er óþekktur í 1,8% mála.
FÉLAGSÞJÓNUSTAN í Reykjavík
veitti fjárhagsaðstoð í samtals 2.409
málum á síðasta ári, samanborið við
2.729 mál árið 1998. Fækkaði fjár-
hagsaðstoðarmálum um 11,7% á milli
ára, samkvæmt nýútkominni árs-
skýrslu Félagsþjónustunnar. Hefur
fjárhagsaðstoðarmálum fækkað
jafnt og þétt á undanfömum árum en
árið 1995 var veitt fjárhagsaðstoð í
3.800 málum og árið 1996 í 3.677 máli.
Umsóknum synjað
í 190 málum
Á seinasta ári var umsóknum um
fjárhagsaðstoð synjað í 190 málum,
samanborið við 238 mál árið áður.
Fram kemur í skýrslunni að í fjöl-
skyldudeild var veitt fjárhagsaðstoð í
2.357 málum á árinu 1999, en í 2.661
máli árið á undan. I öldrunarþjón-
ustudeild var veitt fjárhagsaðstoð í
52 málum í fyrra samanborið við 68
mál árið 1998.
Fjárstyrkur veittur einstæðum
körlum í 1.007 tilvikum
Þegar skipting fjárhagsaðstoðar
er skoðuð eftir fjölskyldugerð kemur
í Ijós að einhleypir karlar eru lang-
fjölmennasti hópurinn sem fékk fjár-
hagsaðstoð Félagsþjónustunnar í
fyrra, eða í alls 1.007 málum. í 440
málum var hins vegar um einhleypar
konurvar aðræða.
Meðal styrkur einhleypra karla
var 228.351 kr. á seinasta ári en með-
alstyrkur sem veittur var einhleyp-
um konum var 172.351 kr. Einstæð-
um foreldrum var veitt fjárhags-
aðstoð í 686 tilvikum og var meðal-
styrkur þeirra á árinu 220.576 kr.,
samkvæmt ársskýrslunni.
Atvinnulausir
stærsti hópur styrkþega
Atvinnulausir eru stærsti hópur
þeirra sem fengu fjárhagsaðstoð Fé-
lagsþjónustunnar á síðasta ári eða í
alls 1.038 tilvikum. Sé litið á frekari
skiptingu fjárhagsaðstoðaimála eftir
atvinnustöðu kemur í ljós að öryrkj-
ar voru næstfjölmennasti hópurinn
en skv. skýrslunni var öryrkjum veitt
fjárhagsaðstoð í 460 málum á árinu. I
288 málum voru styrkþegar í laun-
aðri vinnu, nemar var veitt fjárhags-
aðstoð í 214 málum, sjúklingum í 191
máli og ellilífeyrisþegum í 37 málum.
Samkvæmt skýrslu Félagsþjón-
ustunnar í Reykjavík fengu alls 3.179
umsækjendur greiddar húsaleigu-
bætur á seinasta ári.
Verð sláturleyfíshafa á fé til sauðfjárbænda í haust er að skýrast
Leyfíshafar
borga undir við-
miðunarverði
GOÐI hf. hefur boðið sauðfjárbænd-
um lægra verð fyrir kindakjöt, en
það viðmiðunarverð, sem sauðfjár-
bændur höfðu sett fram. Aðalsteinn
Jónsson, formaður Sambands sauð-
fjárbænda, segir að
Samband sauðfjárbænda hafi sett
fram viðmiðunarverð á kindakjöti til
sláturleyfishafa, sem tók mið af
hækkun á vísitölu neysluverðs.
Verðið, sem Goði býður, er að sögn
Aðalsteins 1,6 % lægra en viðmiðun-
arverðið, sem er 5,6 % hærra en í
fyrra. Segist hann hafa óstaðfestar
heimildir fyrir því að Sláturfélag
Suðurlands hafi þegar ákveðið að
bjóða verð, sem sé svipað því, sem
Goði býður.
Verð hækkað lítið
undanfarin ár
Undanfarin ár hefur verðið til
bænda sáralítið hækkað að sögn Að-
alsteins. í íyrra hafi sláturleyfishaf-
ar samþykkt að hækka það í sam-
ræmi við vísitöluhækkun en nú telji
þeir að 5,6 % hækkun meira en gjör-
legt sé að veita. Segir Aðalsteinn að
vaxta- og geymslugjald hafi lækkað,
sem og verð á öðrum kjöttegundum
og sláturleyfishafar meti það svo, að
ekki sé grundvöllur fyrir því, að
borga hærra verð fyrir kindakjötið.
Skortur á samkeppni
„Það er mjög alvarlegur hlutur,"
segir hann, „af því að á árinu ’99,
samkvæmt uppgjöri búreikninga,
stendur tekjuliður búanna í stað en
kostnaðarliðimir hækka umtalsvert.
Þannig að launagreiðslugeta búanna
lækkar um 31% á árinu ’99, í þessu
góðæri.“ Aðalsteinn segii- að það erf-
itt að vera í forsvari fyrir hagsmuna-
samtök og hafa ekkert lagalegt um-
hverfi til þess að krefjast þess
viðmiðunarverðs sem þau setja upp.
,Að vísu vonaðist ég til þess að þetta
virkaði þannig, ef við hefðum þrjá
öfluga sláturleyfishafa, sem væru
ráðandi á markaðnum, að það yrði
samkeppni á milli þeirra en ekki
samráð um að halda niðri verði. Ég
óttast að þetta stefni í sama og með
tryggingarfélögin og olíufélögin,"
segir Aðalsteinn.
Fækkun bænda
vegur upp á móti
Aðalsteinn segir að fátt bendi til
þess nú, að rekstrarumhverfi sauð-
fjárbænda batni, nema það, að nýr
saufjársamningur gefur örlítið svigr-
úm. Hann giskar á að 150-200 bænd-
ur verði keyptir út úr greininni í
haust og því verði færri bændur með
markaðinn, sem vonandi dragist
ekki saman. Þetta vegur upp á móti
lágu verði á kindakjöti. „En auðvitað
er þetta mjög dapurt, að það skuli
[jafnvel] ekki fást viðurkennd vísi-
töluhækkun," segir Aðalsteinn.
Alþjóðlegri ráðstefnu um hamfarir og neyðarviðbúnað lýkur í Reykjavík í dag
100 þúsund létust í
hamförum árið 1999
HUNDRAÐ þúsund manns létust í
hamförum á heimsvísu í fyrra, að
sögn dr. Alciru Kreimer, fram-
kvæmdastjóra stórslysastofnunar
AJþjóðabankans. Dr. Kreimer er
einn þeirra fjölmörgu erlendu gesta
sem taka þátt í ráðstefnu um ham-
farir og neyðarviðbúnað sem hófst í
Háskólabíói þann 27. ágúst og lýkur í
dag. Dr. Kreimer sagði einnig að
tjón vegna hamfara í fyrra hefði
numið 105 milljörðum Bandaríkja-
dala og að 95% af þeim fjármunum
sem Alþjóðabankinn veitir til áfalla-
hjálpar renni til þróunarlandanna.
Að hennar sögn hafa hamfarir
mikil efnahagsleg áhrif. Þær hækka
útgjöld til muna og veikja fjárhags-
lega stöðu þeirra þjóða sem oftast
verða fyrir þeim. Verðbólga í þeim
löndum hækkar oft ört og öU stjóm-
sýsla raskast. Dr. Kreimer sagði Al-
þjóðabankann þess vegna einbh'na á
fyrirbyggjandi aðgerðir og lagði
áherslu á að virkja samfélög á
áhættusvæðum svo að stjómvöld þar
geti bmgðist betur við þegar við á.
Aðstandendur ráðstefnunnar
segja þátttakendur koma víðs vegar
að. Um 250 manns hafa sótt ráð-
stefnuna og kemur um helmingur
þess fjölda erlendis frá. Áfallastjórn-
un var megin umfjöllunarefnið á
ráðstefnunni í gær. Dr. Menno van
Duin, hollenskur sérfræðingur í
áfallastjómun, fjallaði um hvemig
mismunandi lönd bregðast við ham-
fömm og lagði sérstaka áherslu á
tryggingamál. Að hans sögn er mjög
mismunandi hvemig þjóðir standa
að áfallahjálp. „Það er erfitt að sjá
hamfarir fyrir, hvenær jarðskjálftar
verða svo dæmi sé tekið Hins vegar
er hægt að draga úr líkum á mann-
og eignatjóni með fyrirbyggjandi að-
ferðum eins og gert hefur verið á ís-
landi,“ segir dr. van Duin. „Það er
ekki hægt að segja fyrir um hvenær
snjóflóð verða og hvar, en með því að
byggja flóðgarða er hægt að beina
flóðinu frá byggð og koma þanni í
veg fyrir tjón.“
Byggð á
áhættusvæðum
Maria J. Vorel er framkvæmda-
stjóri Neyðarstjómarskrifstofu
Bandaríkjanna. Að hennar sögn er
það allt of algengt að byggð myndist
á áhættusvæðum. Hún segir gróða-
sjónarmið oftast ráða ferðinni þegar
slíkt gerist og lítið sé hugsað um af-
leiðingar náttúmhamfara. Vorel seg-
ir einkarekin tryggingafyrirtæki þar
í landi í flestum tilfellum hvorki
ábyrgjast né selja flóðatryggingar
vegna þessa. Bandaríska ríkisstjóm-
in hefur þess vegna sett á laggirnar
tryggingasjóð þar sem íbúar á flóða-
svæðum geta tryggt eignir sínar.
„Til þess að greiða fólki bætur úr
þessum sjóði hefur þurft að seilast í
ríkiskassann, en það er ekki enda-
laust hægt að sækja fé þangað," seg-
ir Vorel. Hún segir einnig nauðsyn-
legt að virkja samfélög á flóða-
svæðum og vinna með þeim að
fyrirbyggjandi aðgerðum. Neyðar-
skrifstofan hefur komið á fót fram-
kvæmdaáætlun þar sem íbúar á
áhættusvæðum fá upplýsingar og
hjálp til þess að verja sig og sína fyr-
ir hamfömm eins og best verður á
kosið, en hún segir að besta leiðin til
þess að koma í veg fyrir tjón vegna
hamfara sé að virkja hvert samfélag
fyrir sig.
Hægt að koma í veg
fyrir hamfarir
Á ráðstefnunni kom einnig fram
að í flestum tilfellum er hægt að
draga úr tjóni af völdum hamfara.
Dr. Emst Goldschmitt hjá Umhverf-
isstofnun Sameinuðu þjóðanna telur
að með áfallastjómun og nægu upp-
lýsingaflæði sé hægt að samræma
björgunaraðgerðir þannig að þær
verði afkastameiri og ömggari.
Einnig telur hann að oft megi koma í
veg fyrir tjón með samvinnu yfir-
valda þar sem hamfarir verða og fjöl-
miðla á staðnum. Hann segir yfirvöld
vera mikilvægasta hlekkinn í stjóm-
arkeðjunni, þá sérstaklega á áhættu-
svæðum og þau beri ábyrgð á því að
upplýsa íbúa á staðnum, virkja sam-
félagið til fyrirbyggnandi aðgerða og
veita upplýsingar um yfirvofandi
hættu með hjálp fjölmiðla.