Morgunblaðið - 12.10.2000, Blaðsíða 58

58 PIMMTUDAGUR 12. OKTOBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
, Nei, orkumálastjóri!
ÞORKELL Helgason orkumála-
stjóri sendir undirrituðum tóninn í
grein í Morgunblaðinu 3. október
sl. undir heitinu „Tölur og (rang)
túlkun". Þar snýr hann út úr grein
minni „Af virkjanaslóðum eystra og
E1 Grillo“, sem birtist í Morgun-
blaðinu 2. september sl. Grein
Þorkels er að miklu leyti endur-
tekning á grein undirmanns hans á
Orkustofnun, Snorra Zóphónías-
sonar, í Morgunblaðinu 7. septem-
Jjer sl. Grein orkumálastjórans er
e.t.v. nauðsynleg vegna óvandaðra
vinnubragða í skrifum Snorra, sem
m.a. fellir út setningar í „beinum
tilvitnunum" í grein mína.
Ég hef þegar leiðrétt útúrsnún-
inga undirmanns orkumálastjórans,
þar sem gefið er í skyn, að ég haldi
því fram að rennsli Jökulsár í
Fljótsdal sé hið sama og Lagar-
fljóts. Svargrein mín „Skáldskapur
vatnamælingamanns" birtist í
Morgunblaðinu 16. september sl. og
er þar rækilega útskýrt hvernig
Snorri „misskilur" ummæli mín um
áhrif þess að flytja Jöklu úr farvegi
sínum við Dimmugljúfur út í Fljóts-
dalshérað og Lagarfljót. Þrátt fyrir
leiðréttingar mínar á
útúrsnúningum og
rangfærslum Snorra
lætur orkumálastjóri
sér ekki segjast og
heldur því fram að
lesa megi út úr grein
minni, að Kárahnúka-
virkjun leiði til marg-
földunar á meðal-
rennsli Lagarfljóts!
Forsenda orkumála-
stjórans fyrir þessari
niðurstöðu er sú að
vegna vanþekkingar í
landafræði rugli al-
menningur saman
Jökulsá í Fljótsdal og
Lagarfljóti!! Ég hafna
svona málflutningi, sem felur í sér
vanmat á þekkingu almennings og
þeim sterku tilfinningum sem
tengja íslenska þjóð við landið sitt.
Tvískinnungur
orkumálastj óra
Nú er það ljóst að starfsmenn
Orkustofnunar eru á heimavelli
þegar fjallað er um hvers kyns
rennslistölur íslenskra vatnsfalla.
Ólafur F.
Magnússon
Yanhæfni
SKIPAN hæstarétt-
ardómara fyrir
skemmstu heflr að von-
um vakið verðskuldaða
athygli. Gagnrýnendur
hafa aðallega beint
geiri sínum að þeim
skipaður var, Arna
Kolbeinssyni. Sá, sem
þetta ritar, álítur að
það sé_ ekki á rökum
reist. Ámi er áreiðan-
lega hinn hæfasti mað-
ur, jafnvel þótt hann
nyti ekki meðmæla
Jóns Steinars Gunn-
laugssonar. Sverrir
Það er á hinn bóginn Hermannsson
lýsandi dæmi um við-
horf almennings til stjómvalda að
flestum dettur það fyrst í hug að
Arni sé til þess settur í Hæstarétt að
Hæstiréttur
^ Brýna nauðsyn ber
til, segir Sverrír
Hermannsson, að
löggjafarvaldið nái
vopnum sínum á
nýjan leik gagnvart
framkvæmdavaldinu.
gæta þess að ekki verði haggað við
kvótakerfinu fyrir þeim dómi. Hann
er að vísu höfuðsmiður þess form-
lega að lagagerð til, en það era auð-
vitað ráðamenn á hverjum tíma, sem
"^Éifa sett honum fyrir og bera alla
ábyrgð á ólögunum. Þó myndi Ámi
vafalaust ekki vera til þess hæfur að
skipa dóm Hæstaréttar, sem tæki til
við mál af þeim toga spunnin.
En það er annar aðili, sem hefir
sýnt ótrúlega vanhæfni í starfi við
skipan í dómarasætið, og það er
dómsmálaráðherrann. Sú frú hefir
orðið sér til ævarandi skammar og
kynsystram sínum til minnkunar.
Hvað sem líður hæfrii Ama Kol-
beinssonar vora um-
sækjendur auk hans
þijár konur og allar
með mikla reynslu af
dómarastörfum, sem
Árni hefir ekki. Að
ganga framhjá konun-
um og velja eina karl-
inn, sem stóð þeim að
baki í þekkingu og
þjálfun, er glópska ef
ekki brot á jafnréttis-
lögum. Dómsmálaráð-
herrann hefir reist
sjálfum sér níðstöng,
sem lengi mun hátt
bera í sögu jafnréttis-
baráttunnar.
En sjálfsagt hefir
frúnni í ráðherrasætinu ekki verið
sjálfrátt. Hún hefir vafalaust verið
ofurliði borin. En það bætir sízt
hennar hlut. En hún hlýtur líka prís
þeirra sem hún þjónar. Jón Steinar
telur hana vel að verki standa og er
nú búinn að gleyma því, þegar hún
þjónustaði um árið tryggingafurst-
ana, sem formaður allsherjarnefnd-
ar Alþingis, og Jón gagnrýndi sem
harkalegast. Vafalaust var frúin að
uppskera fyrir þá framgöngu sína
sérstaklega, þegar hún hreppti ráð-
herrastól, því lénsherramir gleyma
ekki velgjörðum við veskið sitt.
Taumlaus frekja og yfirgangur
framkvæmdavaldsins verður ekki
liðinn til lengdar. Þótt því verði ekki
framgengt í tíð núverandi valdhafa
ber brýna nauðsyn til að löggjafar-
valdið nái vopnum sínum á nýjan leik
gagnvart framkvæmdavaldinu og
láti það hafa þann hita í haldi sem því
ber. Ella ríða þröngar hagsmuna-
klíkur stjómmálaflokkanna þjóðinni
um þverbak.
Það er rétt sem fram hefir komið
að lagafyrirmæli, sem gilda um
ábyrgð ráðherra, eru með öllu óvirk.
Landsdómur er t.d. með öllu óvirkur
og hefir alltaf verið. Á þessu þarf að
ráða bót þegar og af léttir þeirri
óöld, þar sem klíkuhöfðingjamir fara
sínu fram, án þess að réttlætið fái
rönd við reist.
Höfundur er alþingismaður.
athuga jólagjafir!!!
íslenski Postlistinn
Það veitir þeim hins
vegar ekki einkarétt
til þess að hafa skoðun
á virkjun þessara
vatnsfalla og hvemig
sú raforka sem af því
hlýst er nýtt. Þetta
ætti orkumálastjórinn
að skilja manna best.
Sjálfur gegndi hann
um tíma stöðu aðstoð-
armanns heilbrigðis-
ráðherra. Mér finnst
það nokkur tvískinn-
ingur hjá Þorkatli að
hafa gegnt mikilvægu
starfi í heilbrigðismál-
um án sérþekkingar á
því sviði en hafa síðan
sem orkumálastjóri lítið þol eða
umburðarlyndi gagnvart skoðunum
annarra í orkumálum. Það er ekki
nýtt að Þorkell reyni að „koma vit-
inu fyrir“ þá aðila sem era honum
ósammála um nýtingu íslenskrar
náttúra. Á Náttúraverndarþingi í
janúarmánuði sl. snerist hann hart
gegn tillögu um stofnun Snæfells-
þjóðgarðs. Nær allir þingfulltrúar
studdu tillöguna en Þorkell og tveir
aðrir voru á móti!
Ferðalag Jöklu um
Fljótsdalshérað
Samanburðartölur mínar á
rennsli Jökulsár á Brú (120 rúm-
metrar á sekúndu), Jökulsár í
Fljótsdal (27 rúmmetrar á sek-
úndu) og Blöndu (39 rúmmetrar á
sekúndu) eru settar fram til að sýna
fram á hvílíkt stórfljót Jökulsá á
Brú eða Jökla er, en rennsli hennar
er margfeldi af rennsli Jökulsár í
Fljótsdal og Blöndu. Verði af Kára-
hnúkavirkjun mun vatn úr Jöklu
berast til Fljótsdalshéraðs frá
stöðvarhúsi Kárahnúkavirkjunar
við Teigsbjarg í mynni Norðurdals,
en þaðan er 85 km leið um Lagar-
fljót til sjávar, þar af 65 km áður en
vatnið berst norður að þeim helga
stað þeirra vatnamælingamanna á
Orkustofnun, Lagarfossvirkjun.
Þess skal getið að um 10 km eru frá
Teigsbjargi að suðurenda Lagar-
Virkjanir
Breytt efnasamsetning
og hitastig Lagarfljóts,
segir Ólafur F. Magnús-
son, gæti haft ófyrirséð-
ar afleiðingar fyrir líf-
ríki Fljótsdalshéraðs.
fljóts, en á þessu svæði eru það
Jökulsá í Fljótsdal og Kelduá sem
taka við „miðluðu" vatnsmagni
Jöklu. Meðalrennsli Kelduár er 24
rúmmetar á sekúndu og má nærri
geta, að sameinaður farvegur henn-
ar og Jökulsár í Fljótsdal beri ekki
viðbótarrennslið frá Jöklu. Frá suð-
urenda Lagarfljóts eru um 30 km
norður til Egilsstaða, en margir
hafa áhyggjur af viðbótarrennsli
frá Jöklu á þeim slóðum og í grennd
við Lagarfljótsbrú. Þaðan eru um
25 km norður að Lagarfossi, sem er
aðeins 20 km frá árósum Lagar-
fljóts við Héraðsflóa.
Rennslistölur
segja ekki allt
Þrætubókarlist og útúrsnúninga-
fræði þeirra Orkustofnunarmanna
byggist á því að undirritaður grein-
ir ekki frá meðalrennsli Lagarfljóts
við Lagarfossvirkjun. Skv. upplýs-
ingum á heimasíðu Orkustofnunar
er meðalrennsli Lagarfljóts við
Lagarfossvirkjun 114 rúmmetrar á
sekúndu, sem er aðeins minna en
rennsli Jöklu við Brú. Áhrifa Jöklu
við flutning yfir í Fljótsdalshérað
og Lagarfljót mun að sjálfsögðu
gæta áður en hið stóraukna vatns-
magn berst alla leið norður að Lag-
arfossvirkjun. Það er hins vegar
erfitt að nálgast nákvæmar rennsl-
istölur til að rökstyðja það, því
Orkustofnun birtir engar rennslis-
tölur frá Lagarfljóti á heimasíðu
sinni, nema frá Lagarfossvirkjun!
Ekki verður komist hjá því að
nefna, að rennslistölur segja ekki
allt um áhrif þeirra gríðarlegu
vatnaflutninga, sem nú eru fyrir-
hugaðir. Breytt efnasamsetning og
hitastig Lagarfljóts gæti haft ófyr-
irséðar afleiðingar fyrir lífríki
Fljótsdalshéraðs. Það þarf hvorki
stærðfræðing né orkumálastjóra til
að skilja það!
Misnotuð heimasíða
Orkumálastjóri og stofnun hans
beita vægast sagt hæpnum aðferð-
um til að gera málflutning minn
sem tortryggilegastan. Þar virðist
tilgangurinn svo sannarlega helga
meðalið. Á heimasíðu Orkustofnun-
ar (www.os.is) er Morgunblaðs-
grein Snorra Zóphóníassonar frá 7.
september sl. slegið upp á forsíð-
unni undir fyrirsögninni „Efst á
baugi“, en hvorug greina minna í
Morgunblaðinu frá 2. september og
16. september sl. er birt á heimasíð-
unni! Eins og áður er vikið að fellir
Snorri burt mikilvæga setningu í
miðri tilvitnun í fyrri grein mína, en
þar er greint frá rennsli Blöndu.
Það er einmitt sú setning sem sýnir
best, að ég er að bera saman rennsli
tveggja þekktra jökulfljóta úr
virkjanaumræðunni, Jökulsár í
Fljótsdal og Blöndu við rennsli
Jöklu. Samanburðurinn snýst um
þessi þrjú jökulfljót en ekki Lagar-
fljót. Orkumálastjóri virðist hins
vegar sjá sér hag í því að „mis-
skilja“ þennan samanburð, þrátt
fyrir leiðréttingar mínar á sams
konar „misskilningi“ undirmanns
hans. Ekki veit ég betur en að
heimasíða Orkustofnunar sé kostuð
af almannafé. Þess vegna stendur
mér ekki á sama, þegar sú heima-
síða er notuð í þeim tilgangi að af-
flytja málflutning minn og gera
hann tortryggilegan. Það er nokkuð
langt seilst að birta grein Snorra
Zóphóníassonar undir rauðlitaðri
stríðsfyrirsögn, eins og þar sé verið
að afhjúpa vanþekkingu og rang-
færslur, ekki síst þar sem Snorri
hefur rangt eftir og gerir mér upp
skoðanir. Geta þessi vinnubrögð
Orkustofnunar talist sæmandi eða
eðlileg? Ef orkumálastjóra finnst
það, þá segi ég: NEI, orkumála-
stjóri!
Höfundur er læknir og
borgarfulltrúi í Reykjavík.
Tónlistarfólk á Islandi
gefur vinnu sína!
www.postlistinn.is
sími 557 1960
Á miðvikudaginn
fylgdi ég systur minni
út í Háskólabíó þar
sem rútur biðu þess
að flytja Sinfón-
íuhljómsveit íslands
út á Keflavíkurflug-
völl, upphaf þriggja
vikna tónleikaferðar
um Bandaríkin og
Kanada. í blíðskapar-
veðri kvöddumst við
fyrir framan sjón-
varpsfréttamenn og
blaðaljósmyndara,
enda dregur slíkur
menningarviðburður,
sem för Sinfóníu-
hljómsveitarinnar er,
athygli fjölmiðlanna.
Þegar ég horfði á Bryndísi Höllu
Gylfadóttur leggja sellóið sitt í far-
angursrýmið varð mér hugsað til
greinarinnar sem hún og David
Bobroff rituðu og birtist í Morgun-
blaðinu 27. september s.l. Þetta
fólk, sem þarna var að leggja í för
m.a. til að leika í Carnegie Hall í
New York, þetta fólk er með
125.000 krónur á mánuði í laun að
meðaltali. Hvernig getur samfélag-
ið og yfirvöld ekki skammast sín
fyrir þessa staðreynd?
Það má segja að þessi smánar-
tala sé lýsandi fyrir kjörin sem
samfélagið hefur ákveðið að eigi að
duga tónlistarfólki á Islandi. Heild-
arlaun tónlistarskólakennara eru
að meðaltali 130.000 krónur á mán-
uði. Þá er yfirvinnan talin með og
öll er hún unnin. Ekki
er hægt að réttlæta
þessi lágu laun með
þægilegum vinnutíma
tónlistarskólakennar-
ans. Hann vinnur
nefnilega frá ellefu til
átta á kvöldin, og lík-
lega á laugardögum,
þar sem erfitt er að fá
nemendur í skólann á
venjulegum skólatíma
vegna einsetningar
grunnskólans. Ekki er
heldur hægt að rétt-
læta þessi lágu laun
Sigríður með því að tónlistar-
Jónsdóttir skólakennarar séu
ekki menntaðir.
Margra áratuga nám og þjálfun
liggur að baki þeirri þekkingu sem
tónlistarskólakennari þarf til að
bera til að geta kennt á hljóðfæri
sitt. Hámarkslaun þrítugs tónlist-
arskólakennara, sama hversu
menntaður hann kann að vera, eru
128.005 krónur. Nokkuð margir
tónlistarskólakennarar eru lang-
skólagengnir með háskólapróf.
128.000 krónur myndu ekki duga
verkfræðingi í byrjunarlaun. Sam-
félagið er með það á hreinu.
Hvernig er þá hægt að bjóða tón-
listarfólki þessi smánarlaun, sér-
staklega í ljósi þess að það hefur
lagt á sig helmingi lengra nám, erf-
iði og kostnað til að ná takmarki
sínu heldur en nokkur verkfræð-
ingur?
Hvernig metur samfélagið gildi
Tónlist
Hvernig metur
samfélagið gildi
tónlistarmenntunar
------7----------------
á Islandi? spyr
Sigríður Jónsdóttir.
Er hún einhvers virði?
tónlistarmenntunar á íslandi? Er
hún einhvers virði? Ótal rannsókn-
ir hafa verið gerðar sem staðfesta
jákvæð áhrif tónlistarmenntunar á
þroska einstaklingsins, sjálfsupp-
byggingu og sköpunarþrótt. Viljum
við stuðla að því að börnin okkar
eigi kost á efldum uppvexti með
tónlist? Viljum við í framtíðinni sjá
börn íslands geisla af þeim sköp-
unarþrótti, sem tónlistarnám stuðl-
ar að, í samfélagi og jöfnuði við
aðrar þjóðir? Það gerist ekki
ókeypis!
Sinfóníuhljómsveit Islands er
glæsilegur fulltrúi okkar þjóðar á
erlendri grund. Spurningin er sú,
þegar gengið verður til samninga
við ríki og sveit um kjör tónlistar-
fólks á næstu mánuðum, hvers vilj-
um við sem þjóð vera megnug í
framtíðinni?
Höfundur situr í stjóm
Félags tónlistarskólakennara.