Morgunblaðið - 26.10.2000, Síða 30

30 FIMMTUDAGUR 26. OKTÓBER 2000
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
svipuðum
nótum
KVIKMYJVPIR
Háskðlabfó
FANTASIA 2000 ★★
Leikstjórn: Algar, Brizzi, Butoy,
Glebas, Goldberg, Hahn og Hunt.
Handrit: Ýmsir. Fram koma:
Steve Martin, Itzhak Perlman,
Bette Midler, Quincy Jones o.fl.
Tónlist: Dukas, Gershwin, Resp-
ighi, Saint-Saens, Shostakovich,
Stravinsky, og Beethoven. Buena
Vista 2000.
NÚ, sextíu árum eftir að Walt
Disney gerði mynd sína Fantasia,
hafa aðrir tekið að sér að gera
framhald myndarinnar í anda
meistarans. Tækniframfarir í
mynd og hljóði eru vitanlega gíf-
urlegar en hins vegar hefur hug-
myndafluginu ekki mikið fleytt
fram. Walt Disney var svo sann-
arlega á undan sinni samtíð en
arftakarnir hefðu vel mátt reyna
eitthvað njdt að meira en hálfri
öld liðinni.
Líkt og í fyrri myndinni byggist
myndin upp á samansafni styttri
teiknimynda gerðra við klassísk
verk ýmissa stórtónskálda. At-
riðin eru bæði misskemmtileg og
falla misvel við tónverkið. Ekki
fannst mér mikið koma til fyrsta
hlutans sem var abstrakt þáttur
um litaða tígla, ljós og skugga við
5. sinfónu Beethovens. Sagan um
litla hvalinn er helst til áhugaverð
fyrir yngri kynslóðina sem óttast
afdrif þessa litla vinar síns sem
festist inni í ísjaka. Sagan er ein-
föld, falleg, súrrealísk og áhrifa-
rík fyrir lítíl hjörtu. Sagan af tin-
dátanum staðfasta fellur sérlega
vel við píanókonsert nr. 2 eftir
Shostakovich og sagan hans H. C.
Andersen er klassísk og falleg.
Eg hafði mest gaman af myndinni
sem gerist í New York um 1930
og er undii’ tónlistinni Rhapsody
in Blue eftir Gershwin. Bæði eru
teikningarnar, sem eru mjög ólík-
ar því sem komið hefur áður frá
Disney, sérstakar og mjög í anda
anda „karikatúra" fjórða áratug-
arins auk þess sem verkið er alltaf
jafnsvalt. Mikki mús í hlutverki
lærlings galdramannsins, sem við
þekkjum úr fyrri Fanatasíunni,
hefur fengið að slæðast með hver
sem tilgangurinn er með því.
Pótt vandað hafi verið til verks
og tæknin sé öll skínandi er
Fantasia 2000 ekkert sérstaklega
skemmtilegt verk hvort sem um
ræðir böm eða fullorðna. Formið
er auðvitað mjög sérstakt en án
þess að vera með of mikla fortíð-
ardýrkun var fyrri Fanatsian
betri. Hún var bara fallegri, húm-
orískari og áhrifaríkari. Svo ein-
falt er nú það.
Hildur Loftsdóttir
Urval glermuna gefið
Hönnunarsafni
Lj ósmynd/Marisa
Stefán Snæbjörnsson, formaður stjómamefndar Hönnunarsafns ís-
lands, Sigrún Ó. Einarsdóttir og Sören S. Larsen glerhönnuðir og Aðal-
steinn Ingólfsson, forstöðumaður Ilönnunarsafnsins, með hluta þeirrar
gjafar sem safnið hefur fengið frá Gler í Bergvík.
GLERLISTAFÓLKIÐ Sigrún Ó.
Einarsdóttir og Sören S. Larsen
hafa gefið Hönnunarsafni Islands
úrval eldri glermuna sinna (1978-
1989), bæði nytjahluti, skrautmuni í
frjálsu formi og sýnishom glermuna
sem þau hafa unnið fyrir ýmsa aðila.
Meðal þessara muna era glerkrúsir
eftir Sigránu frá 1979, en þær era
með fýrstu heilstæðu glerblásturs-
verkum sem íslendingur hefur gert.
„Það er mikill fengur að þessari
höfðinglegu gjöf íýrir Hönnunar-
safnið, bæði í listrænu og sögulegu
tilliti, þai- sem hún gerir safninu
kleift að „skrá“ frambýlisár og þró-
un þeirrar merku starfsemi sem far-
ið hefur fram í glerblástursverk-
stæði hjónanna, Gler í Bergvík, á
undaförnum árum,“ segir Aðalsteinn
Ingólfsson, forstöðumaður safnsins.
Gler í Bergvík er framherji í fram-
leiðslu listmuna úr heitu gleri á ís-
landi. Verkstæðið var stofnað árið
1982 í Bergvík á Kjalarnesi af hjón-
unum sem bæði eiga að baki hald-
góða menntun úr Skolen for Brugs-
kunst (nú Danmarks Designskole)
og Sören margra ára reynslu í
kennslu við sama skóla. Á þeim átján
árum sem liðin era frá stofnun verk-
stæðisins hefur það öðlast fastan
sess á íslenskum sjónmenntavett-
vangi.
Þau Sigrán og Sören hafa sömu-
leiðis sýnt verk sín um alla Evrópu
og einnig á Grænlandi, í Bandaríkj-
unum og í Japan. Helstu glerlista-
söfn í heimi hafa fest kaup á verkum
þeirra, þ.á m. Kunstindustrimuseet í
Kaupmannahöfn, Glerlistasafnið í
Ebeltoft, glerlistasöfnin í Coburg,
Wertheim, Frauenau og Reinbach í
Þýskalandi, listhandverkssafnið í
Lausanne í Sviss og Borowsky gler-
listasafnið í Pennsylvaníu í Banda-
ríkjunum. Þeim hjónum hafa einnig
hlotnast ýmsar viðurkenningar,
bæði innanlands og erlendis, ýmist
sitt í hvoru lagi eða í sameiningu.
Nýlega lauk samsýningu þeirra
Sigrúnar og Sörens í Gerðarsafni,
Listasafni Kópavogs, (sjá slóðina lif-
andi.net/umbreyting) og í framhaldi
af henni
„SKÖPUN HEIMSINS"
MYIVDLIST
L i s t a s a f n K ó p a v « g s
Gerðarsafn
MYNDVERK
JENNÝ
GUÐMUNDSDÓTTIR
Opið alla daga frá 11-17.
Lokað mánudaga.
Til 29. október. Aðgangur
300 krónur. í allt húsið.
FERILL Jenný Guðmundsdótt-
ur er nokkuð sértækur eins og
margra sem útskrifast hafa úr
grafíkdeild Myndlista- og handíða-
skóla íslands. Hún útskrifaðist
þaðan vorið 1977, kynnti sér
finnska myndlist næsta árið, en
stundaði svo framhaldsnám í grafík
við listaháskólann í Stokkhólmi
þarnæstu þrjú árin. Þá hefur hún
jafnframt því að vinna að myndlist
tekið þátt í ýmsum tilraunum á
sviði leiklistar, gert búninga og
hannað nokkrar leikmyndir. At-
hafnir hennar á sviði grafíklista
virðast hins vegar hafa verið á hóf-
legri kantinum, en þó hefur hún
tekið þátt í ýmsum samsýningum
heima og erlendis. Þá er sýningin á
Gerðarsafni frumraun hennar um
sérsýningu ef undanskilin er
smásýning á ísafirði fyrir heilum
átján áram.
Það voru meiri átök í vinnu-
brögðum hennar í grannnámsdeild
MHÍ hér á árum áður, en þar
sýndi hún slíkan dugnað og hæfi-
leika að skrifari gat ekki annað en
gefið henni 10 í sérstakri litafræði-
önn þrátt fyrir að slíkt gerði hann
helst aldrei, það þarf nefnilega allt-
af að vera hægt að gera betur þeg-
ar sjónmenntir eru annars vegar.
Litir og form eiga sér mörg
tungumál og margar mállýskur og
á stundum þarf nokkra þekkingu
til að heimur þeirra opnist skoð-
andanum, svona líkt og gerist um
mælt mál. Þetta á einkum við um
trúarbrögð þar sem hver litur er
tákn einhvers, hefur sína skírskot-
un og sinn boðskap. Einstakir litir
geta haft gjörólíka merkingu og
þannig er hvítt litur trúarinnar,
hreinleikans og birtunnar í vestr-
inu en svart í austrinu og þarf þá
Ljósmynd/Bragi Ásgeirsson
Jörðin var þá auð og tóm, og
myrkur grúfði yfir djúpinu, og
andi guðs sveif yfir vötnunum,
blönduð tækni á pappír, akrýl
olíukrít.
ekki lengur vitnanna við. Þetta á
einnig við um form, að það þarf
nokkra þekkingu til að lesa í tákn
þeirra og táknin geta haft ólíkar
skírskotanir, stundum flóknar,
stundum einfaldar, en svo einnig
án annarrar merkingar en að vera
form er búa yfir innbyrðis lögmál-
um. Módernistarnir sögðu til að
mynda, að þegar menn aftengdu
liti og form allri merkingu og blátt
væri einungis blátt án þess að
minna á haf eða himin eða grænt
bara grænt án þess að minna á
gras væri maður kominn að kjarna
litanna. Til að ná þeim áfanga
þurfa menn að öðlast töluvert
næmi fyrir litum og hér má minna
á að litir era einungis mishraðar
ljósbylgjur og verða til fyrir und-
ursamlega skikkan náttúrannar.
Og litir eru svo merkilegt fyrirbæri
að heilar stofnanir finnast víða um
heim, sem gera ekkert annað en að
rannsaka þá og áhrif þeirra á allar
skyni gæddar verur sem náttúran
hefur gefið augu. Og þá kemur að
því að átta sig á, að í heimi dýr-
anna hafa litir og form aðra merk-
ingu, en eru þó oftar en ekki jafn
þýðingarmiklir og í mannheimi og
vel að merkja finnast þar engin
tráarbrögð, utan þess að lifa af.
Jenný Guðmundsdóttir hefur
valið þá leið í málverki sínu að
vinna í trúarlegum táknum þar
sem sexhyrnt stjörnuformið, eða
kannski heldur andstæðir þríhyrn-
ingar, er endurtekið í sífellu en í
mismunandi tilbrigðum. í upphafi
virkar þetta mjög eintóna, en skoði
maður sýninguna vel kemur annað
í ljós því fjölbreytnin er öllu meiri
en í fljótu bragði virðist, það er að
segja þegar hinni ytri umgjörð og
mjög svo einhæfri upphengingu
sleppir. Og hyggja mín er að þessi
verk njóti sín mun betur á samsýn-
ingu.
I verkunum er heilmikið af
tráarlegum táknum og hér hefðu
þurft að koma til útskýringar fyrir
sýningargestina, eitthvað meir en
einungis textar úr biblíunni, því
annars er hætta á að boðskapurinn
fari fyrir ofan garð og neðan.
Vel er gengið frá öllu á sýning-
unni, vinnubrögðin afar vandvirkn-
isleg og á það bæði við myndferlið
og umbúðirnar.
Bragi Ásgeirsson
MSSSl'iSS
i Á

WÆÍTlU"
. ..
LOKSINS er komið að framhaldmu £ á markaðnum.
allra tlma, er ótrúlega
UUFFBNG PIZZA FfíA OOMINOS
KfílNGLUNNI OG ÍSKALT KÓK.
w"'%•' Bíómidi
(l|(lf i(Óð < .
gamanniynd W
moð Bíeii.tin
frnwi. Srándan —« iL " .i
lelkur nóril H’ni tSúSSL a
solur djöflliiurn fWpW IV
'>.il ilna til að uá ín,
ástum 5túlk- t Ja
unnar tem hann txSK .• ’t s
elsk.ti. ---------------—:—' 1
BT Skeifunni - S:550-4444 • BT Hafnarfirði - S:550-4020 • BT Kringlunni - S:550-4499 • BT Reykjanesbæ - S:421-4040 • BT Akureyri - S:461-5500 • BT Egilsstöðum - S: 471-3880