Morgunblaðið - 26.10.2000, Side 32

32 FIMMTUDAGUR 26. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Hlálegur
dapurleikur
___I kvöld frumsýnir leikhópurinn_
Draumasmiðjan Góðar hægðir, nýtt
íslenskt leikrit eftir Auði Haralds í Tjarnar-
bíói. Hávar Siguijónsson hitti höfundinn
og leikstjórann á æfíngu.
GÓÐAR hægðir er eitt af sex verkum
á leiklistarhátíðinni „Á rnörkunum“
sem er samstarfsverkefni Sjálfstæðu
leikhúsanna og Reykjavík menning-
arborg2000.
í leikritinu segir frá karli og konu
sem komin eru á besta aldur en fella
hugi saman bömum sínum til hins
mesta angurs.
„Forsaga leiksins er sú að stuttu
áður hefur móðirin hrunið úr stiga
þar sem hún stóð við að setja upp
ljósakrónu. Hún er brákuð á fæti og
handlegg, sem eru gipsuð, og með
kraga til að hlífa tognunum í hálsi og
öxl,“ segir leikstjórinn Gunnar.
„Ljósakrónan er enn á gólfinu þar
sem hún féll. Leikurinn gerist allur í
stofunni, þar sem hún hefur komið
öllum nauðsynjum fyrir á sófaborðinu
og í sófanum; svo sem tölvu, kafB-
brúsa, tyggjói, öskubakka, sígarett-
um, uppflettiritum, írumriti,
kexpakka og öðru tilfallandi. Hún sit-
ur við borðið og þýðir.“
Óþvegin, úfin og geðvond
„Nýi húsvörðurinn, ekkill til fárra
mánaða og haldinn forvitni fimm ára
bams, gerir sér erindi. Hann kolfell-
ur fyrir þessari gipsuðu, óþvegnu,
úfnu, geðvondu konu, “ segir höfund-
urinn. „hann gerir sér síðanótt og títt
erindi, iyrst á gegnsæum átyllum og
síðan með brauð og mjólk. Hann er úr
æfingu við að biðla og hagar sér eins
og fáviti í byrjun, þannig að aðeins
geðlæknir gæti getið sér til um
markmið hans. Hún álítur að hann sé
síðasti geirfuglinn og það eigi að
stoppa hann upp. Seint um síðir renn-
ur upp fyrir henni að hann er ekki að-
eins með köllun sem sendisveinn,
heldur er greiðasemi hans allþónokk-
uð persónulegri. Þau ná saman um
miðjan leik, gips engin íyrirstaða.
Ærast þá böm þeirra. Dætur beggja
taka að sér siðgæðisvörzlu, sem felst
bæði í aukinni heimsóknatíðni og því
að leika lögmenn Kölska. Þær reka
áróður við systkinin og reyna að fá
þau til að taka þátt í andspymunni,
sem tekst að einhverju marki.“
Að sögn Gunnars og Auðar er tekið
er á hinum annarlegu tilfinningum
stálpaðra bama sem bijótast út þeg-
ar foreldrar þeirra sýna öðmm ein-
staklingum áhuga sem gæti leitt til
þess að frá þeim verði tekin bæði efn-
isleg og umhyggjuleg gæði.. „Einnig
ósjálfráðum tilhneigingum bama til
að taka að líta á og koma fram við for-
eldra sína eins og böm eða þroska-
hefta. Grafið undan þeirri almennu
hugmynd, að áhugi á kynlífi falli niður
við þrítugsaldurinn."
Dóttirin reynir að koma vitinu fyrir föður sinn í gegnum símann með
litlum árangri. Erla Ruth Harðardóttir og Erlingur Gislason.
Með þessari ítarlegu lýsingu er
ómakið tekið af væntanlegum gagn-
rýnendum sýningarinnar að eyða
ekki dýrmætum dálksentimetrum í
rakningu söguþráðar verksins. Þeir
geta snúið sér beint að efninu sem er
sýningin sjálf og leikritið eins og það
birtistþeim.
Raunveruleiki án ringulreiðar
Auður Haralds hefur áður samið
leikrit íyrir Draumasmiðjuna, Ban-
eitrað samband á Njálsgötunni, sem
var hennar eigin leikgerð á sam-
nefndri skáldsögu. „Það var nú svo
einföld vinna, nánast bara vélritun,"
segir hún. „Leikritið lá svo opið íyrir
og litlu þurfti að breyta til að setja
söguna á svið. Svo þurfti líka að taka
tillit til þeirra fjölmörgu sem tekið
höfðu slíku ástfóstri við söguna að
þeir kunnu heilu kafla hennar utan-
bókar. Þeim mátti ekki valda von-
brigðum með því að breyta setning-
GÓÐAR HÆGÐIR eftir Auði
Haralds.
Leikarar: Soffía Jakobsdóttir,
Margrét Kr. Pétursdóttir,
Sveinn Þ. Geirsson, Erlingur
Gíslason, Erla Rut Harðar-
dóttir.
Leikstjóri: Gunnar Gunn-
steinsson.
Leikmynd og búningar: María
Ólafsdóttir
Ljósahönnun: Alfreð Sturla
Böðvarsson
Tónlist: Þorvaldur Bjarni Þor-
valdsson.
um eða fella út uppáhaldskaflana
þeirra. Góðar hægðir er hins vegar
leikrit frá upphafi til enda; hlálegur
dapurleikur er skilgreining mín á
þessu margslungna verki.“
Gunnar segir að verkið og sýningin
sé í raunsæjum stíl. „Þetta býður ekki
uppá annað,“ segir hann. „Þetta er
raunverulegt fólk í raunverulegu um-
hverfi. Engar tilraunir eru gerðar til
að breyta því.“
„Þetta er raunveruleikinn án ring-
Tónleikar í Söngskólanum í Reykjavík
UNDANFARNA vikur hefur staðið
yfir námskeið á vegum Söngskólans í
Reykjavík þar sem Martin Isepp,
píanóleikari og stjórnandi, hefur
leiðbeint söngvurum og píanóleikur-
um við túlkun á söngljóðum og ar-
íum.
Námskeiðinu lýkur á morgun,
föstudag, með tónleikum í tónleika-
sal Söngskólans Smára við Veghúsa-
stíg sem hefjast kl. 15.
Allir þátttakendur námskeiðsins
koma fram og flytja úrval af þeim
sönglögum og aríum sem þeir hafa
unnið á námskeiðinu. Þeir eru söngv-
ararnir Auður Guðjohnsen mezzó-
sópran, Arný Ingvarsdóttir sópran,
Bylgja Dís Gunnarsdóttir sópran,
Einar Guðmundsson baritón, Helga
Magnúsdóttir sópran, Hólmfríður
Jóhannesdóttir mezzósópran, Krist-
veig Sigurðardóttir sópran, Magnea
Gunnarsdóttir sópran, Margrét
Amadóttir sópran, María Jónsdóttir
sópran, María Mjöll Jónsdóttir
mezzósópran, Ragnheiður Hafstein
mezzósópran, Sigurlaug Jóna Hann-
esdóttir sópran, Svana Berglind
Karlsdóttir sópran, Þórunn Elfa
Stefánsdóttir sópran og píanóleikar-
arnir Elín Guðmundsdóttir, Hólm-
fríður Sigurðardóttir, Iworia Jagla,
Kolbrún Sæmundsdóttir og Ólafur
Vignir Albertsson.
Aðgangur er ókeypis og öllum
heimill.
Þátttakendur á námskeiðinu ásamt Martin Isepp.
ulreiðar," segir Auður. Þegar kallað
er eftir nánari skýringu segir hún eft-
irfarandi: „Munurinn á þessu leikriti
og raunveruleikanum sjálfum er fólg-
inn í því að hér sjáum við valda kafla
úr raunveruleikanum, skipulega rað-
að niður svo úr verður skiljanleg
heild. Raunuveruleikinn er ekki
þannig, hann er hlaðinn aukaatriðum
sem skapa ringulreið og trufla fram-
vinduna.“
Ekki minnst á hægðir
Þau segja bæði að aðdragandinn að
þessari sýningu hafi verið óvenju
stuttur. „Við sóttum um að fá að vera
með á Leiklistarhátíðinni Á mörkun-
um en fengum afsvar. Síðan gerðist
það í sumar að stjómendur hátíðarinn-
ar höfðu samband við okkur og buðu
okkur að vera með. Þá var ekki um
annað að ræða en að bretta upp erm-
amar og hefjast handa,“ segir Gunnar.
Auður segir að þá hafi leikritið ver-
ið ósamið að öðru leyti en því að sagan
hafi verið klár, hún hafi vitað um
persónui- þess en „...ég átti eftir að
skrifa leikritið. Ég skrifaði það síðan
á tiltölulega stuttum tíma þó rétt sé
að taka fram að hugmyndin að þessu
verki sé orðin nokkurra ára og var því
skýrt mótuð í huga mínum strax í
upphafi." Gunnar bætir því við að
ekki hafi staðið á skilum hjá Auði.
„Hún skilaði fullskrifuðu leikriti á
fyrstu æfingu og við höfum lítið átt
við handritið á æfingatímanum."
Auður segist ekki hafa mikla trú á
hópvinnu við skriftir. „Það er hlut-
verk höfundarins að skrifa, leikstjór-
ans að leikstýra og leikaranna að
leika. Ég vil ekki blanda þessu saman
og alls ekki að leikararnir fari að
vinna vinnuna fyrir mig með því að
semja leikritið á æfingatímanum. Þá
er höfundurinn heldur ekki að vinna
vinnuna sína.“
Aðspurð um titilinn segir hún aðí í
leikritinu sé ekki minnst á hægðir.
„Þetta fylgir hins vegar ákveðnum
aldri og vísar til þess. Þá fer áhugi
fólks að beinast að öðmm hlutum
líkamsstarfseminnar en fyrr á lífs-
leiðinni. Það er hins vegar stór mis-
skilningur og eitt af því sem reynt er
að leiðrétta í leikritinu að áhugi fólks
á kynlífi hverfi við þrítugsaldurinn.
Áhuginn er til staðar í öllum sem á
annað borð hafa í sér einhvem lífs-
neista.“