Morgunblaðið - 07.12.2000, Síða 74

Morgunblaðið - 07.12.2000, Síða 74
J4 FIMMTUDAGUR 7. DESEMBER 2000 FRETTIR MORGUNBLAÐIÐ Fullveldinu var að hluta fórn- að með EES-samningnum Innganga Ungverja í Nato hefur fært þá nær Islendingum, að mati Gábor Iklódy, nýs sendiherra Ungverja á Islandi. I sam- tali við Björn Inga Hrafnsson ræðir hann um breytingar á Nato og samrunaferlið í Evrópu en Ungverjar hafa sem kunnugt er sótt um aðild að Evrópu-sambandinu. GÁBOR Iklódy afhenti á dögunum Ólafi Ragnari Grímssyni, forseta ís- lands, trúnaðarbréf sitt sem sendi- herra Ungverja á íslandi með aðsetur í Noregi. Af því tilefni dvaldist sendi- herrann hér á landi um nokkurra daga skeið í liðinni viku og átti m.a. fundi með aðiium úr íslensku stjóm- kerfi og viðskiptalífinu. Morgunblaðið ræddi við ungverska sendiherrann afþessu tilefni og fyrst var spurt hvort Island hefði áður ver- ið áfangastaður hans. „Nei, hingað hef ég aldrei komið,“ svarar Iklódy. „Tvisvar sinnum hefur staðið til að ég kæmi en á síðustu stundu hefur hagað öðruvísi. En nú á ég væntanlega eftir að koma hingað til lands oftar.“ Iklódy var skipaður sendiherra Ungverja í Noregi í september og hann segir að sér líki vel að búa ásamt fjölskyldu sinni í Osló. „Það er margt líkt með þeirri borg og Reykjavík og frændsemin leynir sér ekki með Is- lendingum og Norðmönnum." k Þjóðimar færst nær hvor annarri Að mati sendiherrans hafa þjóðir Ungverja og íslendinga færst nær hvor annarri með inngöngu Ung- verjalands í Atlantshafsbandalagið, Nato. Sérstaklega leggur hann áherslu á að fylgjast beri vel með til- burðum þjóða Evrópusambandsins í átt að samstarfi í öryggis- og vamar- málum þar sem evrópskar Nato-þjóð- ir eins og ísland og Ungverjaland virðist. ætlað h'tið hlutverk. „Sumir halda því fram að Nato muni veikjast við þetta tiltæki Evrópusambandsins og það er að ýmsu leyti rétt. En það er einnig að ýmsu leyti í-angt því starfsemi Nato gæti styrkst með því að ríkjum Evrópu væri færð aukin ábyrgð og hlutdeild í vömum Evrópu. Átökin í Kosovo sýndu svo ekki varð um villst, að þjóðir Evrópu gátu ekki hlutast þar um án þátttöku Bandaríkjamanna. Færa má fyrir því gild rök að vísasta leiðin til að veikja Nato sé að aðhafast ekkert og styrlqa ekki Evrópustoðir Nato. Þar með verður Bandaríkjamönnum gert að vasast í jafnvel smæstu deilumálum í Evrópu, á stöðum sem þeir finna ekki einu sinni á landakortinu og í kjölfarið mun þeim röddum vestra vaxa ás- megin sem segja að Evrópa eigi bara að sjá um sig og Bandaríkjunum komi óróiþar ekki við.“ Staða þjóðanna ólík Ikiódy bendir á að staða Ungverja sé að ýmsu leyti frábrugðin stöðu Is- lands, þar sem Ungverjar hafi þegar lagt inn umsókn um inngöngu í Evrópusambandið. Á íslandi sé hins vegar ekki viiji til inngöngu. „Aðstæður íslendinga eru mjög frábrugðnar okkar. Heima fyrir hjá mér er afdráttarlaus stuðningur við aðild að ESB; meðal almennings og kjörinna fúlltrúa hans á þingi og í rík- isstjóm. Hér á íslandi er slíkur stuðn- ingur fyrir hendi. En þetta er vita- skuld alfarið ykkar ákvörðun," segir hann. „Hinu má ekki gleyma að ESB er ekMkyrrstætt fyrirbæri heldur má líkja þvi við lest á fúllri ferð. Þetta er mikilvægt að hafa í huga því líkindi eru á miklum breytingum í Evrópu á næstu árum og takmark okkar Ung- verja er ekki Evrópusambandið eins og það er í dag, heldur hin stóra evrópska heild framtíðarinnar, þar sem aðildarríki eru kaxmski 26 í stað aðeins 15 nú.“ Leggur hann áherslu á að þær Sautján ár í utanríkis- þjónustunni GÁBOR Iklódy, sendiherra Ung- verjalands á íslandi með aðsetur í Ósló, er fæddur 5. febrúar 1959 í Búdapest. Hann nam hagfræði við alþjóðadeild Viðskiptaháskólans í Búdapest 1978-1983, en gekk það ár til liðs við utanríkisþjónustuna og hefur starfað þar síðan. Iklódy hefur m.a. starfað í Rúm- eníu og Austurríki, en heima fyrir hefur hann gegnt starfí sérstaks ráðgjafa utanríkisráðherra. Iklódy, sem talar fimm tungumál, er giftur og á tvo unga drengi. þjóðir sem nú æskja inn- göngu í Evrópusam- bandið hyggist taka virkan þátt í mótun þess til framtíðar en ekki horfa aðgerðalausar á. „Það er þessi virkni ESB sem er heiilandi; sambandið er í stöðugri mótun. Hið sama er ekki hægt að segja um hið Evrópska efnahags- svæði (EES) sem tengir ísland og ESB, að því er lítur út fyrir aðilum utan þess. Þar virðist stöðn- unin meiri. Utan frá sýnist mér heldur ekki að hagsmunir ESB standi til þess að breyta þessu til batnaðar." Ikiódy telur að valdahlutfoll milli einstakra þjóða muni taka töluverð- um breytingum í kjölfar stækkunar Evrópusambandsins. Ríki innan ESB muni hafa sterkari stöðu en Evrópu- ríki utan þess. „Það sem flækir málin enn frekar er tilhneiging í þá átt að auka sífellt samstarf ríkja ESB á sviðum sem lítið eða jafnvel ekkert er fjallað um í samningnum um EES. Engu að síður þurfa ríki hans að taka mið af þeirri þróun sem verður í Evrópu, til að mynda varðandi lagasetningar. Þessa breyttu stöðu verður hver og ein þjóð að taka afstöðu til. ísland og íslend- ingar eins og aðrar þjóðir. Mikilvægast er að ftjó og gagnrýn- in umræða sé sífellt í gangi um þessi mál og með því móti ætti að nást nið- urstaða um það sem þjónar best ís- lenskum hagsmunum. Áðeins þið Is- lendingar getið dæmt um það.“ í þessu sambandi viðurkennir Ikl- ódy, að búseta hans í Noregi geri það að verkum að málefni EES-samn- ingsins séu honum hugleiknari en ella væri. ísland og Noregur séu öflug- ustu EFTA-ríkin innan EES, Norð- menn muni líklega gera enn eina til- raunina til að sækja um aðild að ESB á næstu árum og þess vegna séu Evrópumálin sífellt í umræðunni í þessum löndum. „Við skulum ekki gleyma því að Norðmenn hafa í tvígang brennt sig á fingrunum við að leita eftir inn- göngu,“ svarar Iklódy og vísar þar til þess að aðild að ESB hefúr tvívegis verið felld í þjóðaratkvæðagi-eiðslu í Noregi. íslendingar fylgjast með Norðmönnum og öfugt „Það er því fjóst að Norðmenn og þarlend stjórnvöld munu fara sér hægt þegar rætt er um aðild. Hún er hins vegar aftur komin til umræðu í Noregi en ekki með sömu formerkj- um og áður. Nú er ekki spurt hvort Noregur eigi að sækja um aðild eða ekki, heldur frekar um það samrunaferli sem á sér stað í Evrópu og hvaða landslag slíkt mun hafa í för með sér til framtíðar. Á því hafa Norðmenn mestan áhuga enda hafa Norð- menn þegar hafnað að- ild að því Evrópusam- bandi sem við þekkjum ídag. Það sem ég hef upp- lifað býsna sterkt að undanfömu er sú stað- reynd að Norðmenn fylgjast rækilega með Evrópuumræðunni á Islandi, rétt eins og Is- lendingar líta til Noregs í þeim efnum. Eitt sinn var meira að segja haft eftir Jagland utanríkisráðherra að að- eins einn maður geti haft mótandi áhrif á stefnu Norðmanna varðandi samrunann í Evrópu og sá maður væri Davíð Oddsson. Auðvitað er þetta sagt í yfirfærðri merkingu og talsverð einföldun á hlutunum en svipuð staða þjóðanna, t.d. varðandi fiskveiðar, ræður hér vit- anlega mestu um auk þess sem þessar þjóðir halda uppi EES-samningnum.“ Störa ákvörðunin snerist um EES Iklódy segir að í umræðunni um frekari samruna í Evrópu beri gjam- an á góma sá ótti minni þjóða að full- veldi þeirra bíði hnekki við að verða hluti af svo stórri heild. Ekki síst séu sjónarmið þessa efnis áberandi meðal þeirra þjóða sem sótt hafa um aðild að sambandinu og bíða þess að það verði stækkað umtalsvert á næstu árum. Hann telur að afleiðingar þessa verði m.a. þær að Evrópusambandið í framtíðinni muni í ríkari mæli taka til- lit til sérstöðu þjóða og í minni mæli verði gerð tilraun til að samræma þætti og varðveita þess í stað einkenni einstakra aðildarþjóða. Hann bendir hins vegar á, að í til- felli Noregs og íslands sé þessum málum öðravísi farið. Þessi lönd eigi nú þegar aðild að EES og í því felist að leiða í lög hinar stefnu og tilskipar Evrópusambandsins án þess að á móti komi réttur til að koma sjónar- miðum sínum á framfæri. „Það má því færa rök fyrir því að fullveldinu hafi að miklu leyti verið fómað við samninginn um EES,“ seg- ir hann. „Vís leið til að endurheimta það fullveldi, eða hið minnsta ein- hvem hluta þess, yrði að ganga inn í ESB og hafa þannig einhver áhrif á ákvarðanatöku í einstökum málum. Með þessum orðum vil ég þó ekki vera með nein afskipti af máleínum íslands og Noregs. Áfstaðan til ESB er algjörlega máleftii ykkar Islend- inga.“ Gábor Iklódy Norðurál kynnir áform um stækkun NORÐURÁL mun á næstu dögum gangast fyrir tveimur kynningar- fundum vegna áforma fyrirtækisins um stækkun álversins á Grundai-- tanga upp í allt að 300 þúsund tonn á ári. Hönnun hf. verkfræðistofa vinnur nú að mati á umhverfisáhrifum þess- ara framkvæmda og gefst almenningi kostur á að kynna sér fyrirhugaðar framkvæmdir og vinnu við mat á um- hverfisáhrifum föstudaginn 8. desem- ber frá kl. 13-18 á Hótel Borgamesi og mánudaginn 11. desember frá kl. 17-21 í sal Fjölbrautaskólans á Akra- nesi. Á staðnum verða fulltrúar frá Norðuráli og Hönnun hf. til að svara spumingum sem upp kunna að koma. --------------- Jólafundur Nýrrar dögunar NÝ DÖGUN, samtök um sorg og sorgarviðbrögð, halda árlegan jóla- fund í kvöld, fimmtudagskvöldið 7. desember, kl. 20 í safnaðarheimili Háteigskirkju. --------------- Ný vefsíða Stdlpa STÓLPI, félag ungs Samfylkingar- fólks á Norðurlandi eystra, hefur opnað vefsíðuna Stólpi.com. Vefnum er ætlað að vera lífæð ungliðahreyf- ingar Samfylkingarinnar í hinu nýja norðausturkjördæmi. Vefurinn verð- ur í léttum dúr með alvarlegu ívafi, segir í fréttatilkynningu. vefslóðin er http://www.stolpi.com/ LEIÐRÉTT Auðunn Bragi Sveinsson Mynd af höfundi vantaði VEGNA tæknilegra mistaka vantaði mynd af Auðuni Braga Sveinssyni með grein hans í blaðinu í gær. Morgunblaðið biður hlutaðeigandi velvirðingar á mistökunum. Yfírvinnustuðull, ekki yfirvinnuprósenta í grein í Morgunblaðinu í gær um kjaradeilu kennara og ríkisins er tal- að um að yfirvinnuprósenta kennara sé 1,45%. Þetta er ekki alls kostar rétt. Hið rétta er að yfirvinnustuðull kennara er 1,45 fyrir hverja kennslu- stund í eftirvinnu. Yfirvinnuprós- enta kennara á hverja unna klukku- stund er hins vegar 1,0385% líkt og algengast er hjá launþegum. Nemandi Halldórs Haraldssonar í viðtali við Árna Bjöm Árnason, sem hlaut sérstök verðlaun í íslensku píanókeppninni, í blaðinu síðastlið- inn þriðjudag var rangt farið með nafn kennara hans. Hann heitir Hall- dór Haraldsson. Beðist er velvirð- ingar á þessu.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.