Skírnir - 01.01.1879, Page 85

X>ÝZKALAND.
85
þeirri spillingu, sem stendur af rá8um og kenningum byltinga-
mannanna (þ. e. frelsisvina, af hverju tagi sem eru) og guðleys-
ingjanna. Sjálfur er hann sanntrúaSur maSur, og hefir sjeS, aS
höfuSmein og höfublýti aldar vorrar eru runnin frá trúleysi og
uppreisnarfýsn gegn tignarvaldi keisara, konunga og annara
höföingja. Hann er settur til aS brjóta á bak aptur þessi en
illu heimsöfl, og sökum þess aS frelsiskenningar vorra tíma eru
prjedikanir fyrir ríki myrkranna, þá hlýtur Bismarck aÖ vera
svarinn óvinur þeirra allra, sem ráöast í flokk meS þeim, er nú
kallast frelsisvinir. — AS vísu mun hjer of mikiS boriS í, en af
aSferS Bismarcks viS jafnaSarmenn og fleiru, sem kemur viS
þingsögu J>jó8verja, og nú skal frá sagt, má helzt ráSa, aS
honum sje þaS nú meir í mun aS rýra enn efla þegnfrelsi á
þýzkalandi.
I öndverSu voru þeir flestir spaklegir rannsókna- og heila-
brots-menn , sem tóku þar viS á þýzkalandi aS koma jafnaSar-
og lýSvaldskenningum á framfæri, sem Frakkar höfSu aS mestu
leyti hætt viS um stund (eptir endurreisn keisaradæmisins).
Jafnvel á meSan Lasalle var uppi, fór allt friSlega og skaplega,
þó menn yrSu hrifnir af enum nýja boSskap. Sem þjóSverjum
er tamt, tóku margir vitringar þeirra til nákvæmustu rannsókna,
til að safna gildum rökum fyrir þvi, sem kennt var um ena nýju
og ókomnu skipan þegnlegs fjelags, til aS koma því öllu í styrk
heildarkerfi, og meS fram reisa hátimbraSar draumabúSir eSa
hillingarkastala fyrir mannkyniS. J>egar betur var aS gætt, þóttust
menn finna, aS kristin trú og kirkja yrSu einber óþarfi, Kristur
hefSi aS því leyti veriS spámaSur mannkynsins, aS kenningar
hans um almennan bróSurkærleika manna á rneSal hefSu gert
hann aS frumburSi jafnaSarmannanna. J>ví var kallaS, er rnenn
heyrSu lát Lasalles: oKristur er dauSur, lifi Lasalle!». J>essi
maSur hafSi reyndar ekki lagzt svo djúpt, sem margir síSar og
honum samtíSa, en hann hafSi gengiS sem ötulast fram aS koma
verknaSarmönnum í fjelög og samvinnu, en í ræSum sínum og í
ritlingum mælti bann bæSi svo skýrt um mál verkmannanna, aS
þeir skildu hann betur enn nokkurn mann annan, en andagipt hans
og eldheit mælska hafSi en öflugustu áhrif á þá alla, sem á hanu