Gefn - 01.01.1870, Side 12

12
á mörgum raungum og skökkum skoðunum, og era einlægt
að tala um þrældóm og ánauð sem hvergi á sér stað. Vér
þurfum ekki annað en vísa til seinasta blaðsins af »Baldri«,
og vér höfum ósjaldati séð líkt í bréfum. þessi óvinátta
eða hatur, sem annars á sér stað víða, er merki menutun-
arleysis, og þeir sem hafa sett sér það fyrir mark og mið
að sjá til að engu máli verði ráðið til lykta af því þeir
þurfa allt af að vera að hræra í grautnum og lifa á honum,
þeir passa ávallt að viðhalda þjóðahatrinu og ala á því sem
mest; og það kemur ætíð frá skólagengnum mönnum, því
eins og þaðan kemur menntunin, eins kemur og þaðan —
og ekki sízt hjá oss og annarstaðar á Norðurlöndum —
menntunarleysið: extrema se taugunt, »af hinum sama munni
útgengur bæði blessan og bölvan«. Friðurinn er frelsi, en
hatur, stríð og ósamlyndi er þrældómur, og þeir sem við-
halda því, eru þrælahöfðíngjar en engir frelsismenn. Vér
álítum Dani ekki fyrir neina engla né dýrðlínga, en vér
álítum þá menn og að það eigi að fara að við þá eins og
menn. En þegar einhverr er tekinn fyrir og skammirnar
látnar dynja yfir hann jafnt og þétt úr öllum áttum án þess
nokkur rénan verði né fáanleg sé, þá förum vér loksins að
hugsa betur um hvernig á því standi og hvert sannarlega
sé ástæður til að vera alltaf að þessu. Vér gleymum því
öldúngis ekki, að danskir blaðamenn allt til skamms hafa
gengið vel fram í því að egna Íslendínga upp á móti Dönum,
því það var um tíma að aldrei kom hér neitt í blöðin urn
ísland ritað nema med skömmum og skætíngi, og þó íslend-
íngar ekki skildi það né læsi það sjálfir, þá fréttu þeir það
engu að síður. En blöðin eru hvorki Danir né stjórnin —
þessi tröllskessa sem þjóðernismennirnir eru búnir að afmála
svo ógurlega sem allir vita. Sér hverr artíkuli í blcðunum
er ritaður af einum einstökum manni, en ekki af þjóðinni
sem við honum tekur; en hann getur engu að síður ráðið
því, að margir komast á þá meiníngu sem liann heldur fram,
einkum í þeim málum sem menn enga meiníngu höfðu um áður.