Gefn - 01.01.1870, Síða 26

26
mundi geta staðið þeim á sporði, en þeir kúguðu það svo
örugglega á fáeinum vikum að furðu gegndi og þá fyrst kom
það upp, að Prússaher var framúrskarandi að öllum hlutum.
Napóleon skipti sér ekkert af því hvað þjóðverjar áttust við
sín á milli og sat grafkyrr, þó honum væri ögrað og strítt
á ýmsar lundir, bæði af Frökkum og öðrum. I öllum enum
fyrri stríðum höfðu Frakkar ávallt skarað fram úr öllum og
enginn Jióktist jafn snjallur þeim hvar sem leitað var, en
einmitt þessi heppni eða réttara sagt sá dugnaður, sem
Prússar sýndu í þessu stríði. spanadi allt Frakklaud og æsti
þjóðernistilfiuníngarnar, því ekki einúngis magnaðist Prússariki
svo mjög við þetta, að það gat með öllum rétti hreikt sér
upp við hliðina á Frakklandi, heldur og dró myrkva á Frakka-
her, sem allt þángað til hafði ljómað af hinni óþrotlegu
frægðarsól Napóleons gamla. Frakkar höfðu ávallt þángað
til verið fremstir allra Evrópumanna að vopnfrægð og víg-
kænsku, og undu því illa að sjá sér þannig — stríðslaust
og svo að kalla þegjandi — vikið úr sætinu. Hatrið á milli
germanska og rómanska þjóðfiokksins hvíldi aldrei og for-
gaungumennirnir voru nú eins og fyrri voldugustu þjóðirnar,
öðru megin þjóöverjar en hinu megin Frakkar, og blöðin
létu ekki sitt eptir liggja eins og vant er til að æsa girnd-
irnar og grimdina. Hvorir tveggju skoðuðu sjálfa sig sem
foríngja heimsmenntunarinnar, og báðir hafa mikið til síns
máls En þar að auki fundu Frakkar til þess, að þeirra
menntun og meginhluti andlegs ástands þeirra var í rauniuni
bygður á rómverskum grundvelli, og sú skoðun hafði stórum
eflst af Napóleoni gamla, sem líkt var við Júlíus Cæsar,
eins og Napóleoni þriðja var líkt við Augustus og gullöld
Rómverja þannig látin upp rísa að nýju á vorri öld, enda
var það ekki með öllu ósatt. En með tímanum hafði og
margvísleg siðaspillíng veikt og lamað allt hið borgaralega
félag í Frakklandi, og verður því ekki neitað hversu mjög
sem reynt er að verja Frakka; er þetta sjálfri þjóðinni að
kenna, en alls eigi stjórnendum hennar, eins og nú hefir
stundum heyrst, þegar menn vilja velta öllu upp á aðra en