Gefn - 01.01.1870, Síða 19

19
hatti sínum, og átti þettaað örfa ogæsa h'ðinn, því Napóleon
enn fvrsti hafði arnarmerki, en menn áttu að sjá með eigin
augum hvernig vættur Napóleons fylgdi kynstaf hans: kölluðu
margir þetta kátlegt, sem von var. Ekki tókst Napóleoni
þessi tilraun betur en svo, að hann var tekinn fastur (7.
Oct. 1840) og settur í díblissu í kastala nokkrum er Ham
heitir, skyldi hann vera þar æfilángt; þar sat hann sex ár
og gat loksins flúið þaðan (25. Mai 1846); var hann þá í
Englandi eptir það og mun hafa átt misjafnt.
J>egar stjórnarbyltíngin varð í Frakklandi 1848, þá
sagði Loðvík Pilippus konúngur af sér, eu Napóleon — sem
híngað til alltaf nefndist Loðvík Napóleon — fór til Frakk-
lands, því honum var ávallt hið sama í hug. Eptir að
þjóðþíngið hafði lýst hann kjörgengan (13. Júní), lét hann
kjósa sig í Yonne-fylkinu og settist í þíngsæti (26. September);
en raunar var fjöldi manna í Frakklandi, er vildu að ætt
Napóleons kæmist til valda, og naut Napóleon þess; þessir
Bónapartesmenn voru því nær allir bændur og sveitamenn
og yfirgnæfðu hina flokkana. Ekki þókti Napóleon vel talaður
á þínginu, sögðu menn hann gerði sér upp málhelti og
heimsku; og sumir héldu að einmitt þetta hefði stoðað hann,
er hann var kosinn til forseta (10. December 1848), því
menn hugðust mundu geta ráðið við hann og farið með hann
eptir geðþótta — svona fór líka Sixtus páfi að hinn fimmti:
hann lézt vera örvasa og ellimóður og var einmitt þess
vegna kosinn til páfa, af því kardínalarnir héldu að þeir
mundu geta farið með haun eins og barn; en þegar búið
var að kjósa hann, þá kastaði hann ellibelgnum og aldrei
hefir neinn stjórnari verið harðvítugri né öflugri en hann
var í öllum greinum. Cavaignac hershöfðíngi fékk rúma eina
millíón atkvæða til forsetadæmis, en Napóleon meir en sex
millíónir. Forsetinn hefir þar jafn mikið vald og konúngur
eða keisari, og er einúngis nafns munur. Napóleon sór þá
þjóðveldinu hollustueið og setti ráðgjafavald. Svo var til-
ætlast, að forsetinn skyldi hafa valdið á hendi um fjögur
2*