Gefn - 01.07.1872, Side 50

50
úngis frá sér út af því, að vér skulum dirfast að finna
nokkuð að alþíngi; en það sýnir ekki annað en það, að
þessir menn vita ekki hvað menn leyfa sér að segja um
þíng í öðrum löndum. J>að er engin list, að vilja efla hag
landsins með að fengnu fé, en hitt er meiri list, að koma
efuahag landsins upp af eigin ramleik, og þetta höfum vér
áður tekið fram að væri það einasta sem áreiðanlegt væri.
J>að er heldur engin list, að berja það alltaf áfram að allar
undirtektir stjórnarinnar sé svo ótækar, að menn geti ekkert
átt vid þær; en hitt er meiri list, að samrýma tilraunir
stjórnarinnar við hugsanir og þarfir landsmanna, og það
getur ekki orðið nema menn líti á þær með nokkrum vel-
vilja, því það er enginn vandi að segja að allt sé vitlaust
og ótækt, eða að fetta fíngur út í allt, svo það verði óhaf-
andi. j>að er yfir höfuð miklu hægra að rífa niður og
hindra allt, en að byggja upp og styrkja; nú hefir alþíngið
í tuttugu ár gert það fyrra; nú ætti það að gera það síðara,
ef unnt er. Menn hafa áður — ekki einusinni, heldur árum
saman — verið að tala um skuld Danmarkar til íslands eins
og hún lægi laus fyrir, eins og menn hefðu peníngana í
hendi sér, en engum datt í hug að skygnast eptir dæmum
annarstaðar frá, því þá mundu menn hafa séð, að þess háttar
skuldir eru aldrei borgaðar, heldur dregur tíminn stryk yfir
þær þegjandi. Upphæð árgjaldsins, sem íslandi er veitt,
bendir oss á að líta til sjálfra vor og reyna til að komast
eitthvað á fram af eigin ramleik.
Árgjaldið hrekkur ekki til aunars, að kalla má, en að
launa embættismönnunum; og þó þetta enganveginn miði til
»framfara«, heldur einúngis viðhaldi gamalli stofnun sem
Íslendíngar sjálfir ekki hafa meðgjörð með, þá mega þeir
samt verða fegnir að þurfa ekki að leggja á sig skatta til
embættalauna, því að heimta það eptir því sem nú stendur
á, það væri allt of mikið Aptur á móti hrekkur árgjaldið
ekki til neinna stofnana eða endurbóta í landinu, hverjum
uöfnum sem nefnast kunna. þetta er nú öldúngis ótækt