Gefn - 01.07.1872, Síða 73

73
ðld f. Kr., jafnvel þó líkur sé til að Kína hafi verið allvold-
ugt ríki um daga Salómons og Davíðs. A 5tu eða 6tu
öld var Konfúsíus uppi, og var löggjafi og spekíngur Kín-
verja, og stofnaði þá trú sem ber nafn hans. Saga Indía-
lands snertir alheimsmenntunina að því leyti að Aryaþjóðin
dieifðist þaðan vestur á bóginn laungu fyrir sögutímann og
grundvallaði meginhluta Norðurálfumanna; en saga Kínverja
snertir hana með því að þar urðu eiginlega en fyrstu upptök
til þjóðafiakksins sem að lokunum leiddi af sér umturnan
Rómaveldis og allrar ennar fornu Evrópusögu og þar með
hefst enn nýi tími með mörgum breytíngum og framförum.
J>essi en fvrstu upptök þjóðaflakksins halda menn að hafi
orðið laungu fyrir Krists daga og hafa því austurlanda-
þjóðir verið í sífeldri baráttu og þraung þángað til Húnar
og aðrir þjóðflokkar brutust fram yfir Norðurálfuna eins og
brimgarður, á 4—5tu öld eptir Krist.
Rómaveldi var stofnsett með byggíngu Róms 754
árum fyrir Krist. Fyrstu upptök Rómverja eru falin i
hugmyndasögum, eins og upptök annara fornþjóða; sagt er
að þar hafi fyrst verið konúngar, þó menn nú skoði það
sem eintóma sögusögn. Síðan komst þar Ijóðstjórn á, sem
stóð þángað til Júlíus Cæsar tók liana af 47 árum f. Kr.
og gjörðist einveldisherra; eptir dauða hans varð Augustus
Rómadrottinn og var kallaður »keisari« eptir nafni Cæsars
(sem hljóðar rétt fram borið »Keisar« eða »Kaisar«, eins
og Grikkir rituðu ávallt), og þenna titil höfðu allir stjórn-
endur Rómverja eptir hans daga í hérumbil 500 ár, því svo
lengi stóð keisaraveldi Rómaborgar. |>egar Rómaveldi var
með mestum blóma, þá hlýddu því öll aðallönd Norðurálf-
unnar, og mörg lönd í Asíu og Afríku; Augustus, Vespasí-
anus, Titus, Nerva, Trajanus og tveir Antonínar voru enir
ágætustu keisarar, og þá er kölluð fegursta tíð Rómaveldis;
flestir hinir aðrir stjórnararnir voru ýmist ónýtir, eða þá
grimmir níðíngar og fúlmenni. og spillíng og siðleysi hefir
aldrei orðið jafn mikið í mannlegu félagi og á keisaradögunum.