Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1927, Blaðsíða 49

51
OeggJa til) bat og flutninga skip. þar skal flytia alla menn oieigis.
(án ferjutolls) þar skal leigia tveim alnum vaðmals undir hvert kugildi.
ef a skip er lagt. nema sauð. (Fyrir alla skiplagða stórgripi, skyldi
borga ferjutoll, eftir kúgilda verðlagi, en ekkert fyrir sauðfé) undir
fyl (folald) skal leigia ef a er lagt. sem undir hross. ellra en halfs man-
aðar V. hross til tveggja alna ef við skip eru höfð. (Jafndýrt að
hafa 5 hross á eftir — halda í taumana — og að skipleggja 1—2
hross eða 1 kú). Reka hvergi hross nema af feriu stað þa er hin
neðri er feria. en ef reka. komi feriu maðr kaupi við flutningar menn
sem hann getr. (Ferjað á tveimur stöðum. Efri staðurinn kannske á
Kotferju, eða nokkuð neðar. Þar mátti reka eftir vild, og hross
taka niður hvar sem uppúr komu? Á neðri staðnum mátti hvergi víkja
frá takmörkuðum ferjustað, því þar voru slægjur þá til beggja hliða
og túnið í nánd í Kallaðarnesi. Ef útaf var brugðið og hrossin gerðu
usla, þá skyldu ferðamenn borga eftir samkomulagi) greiða vaðmal
ei skemra saman en stika. half mork matar vætt. hverr matr sem
er. ok ullar'vætt ok skreiðar hundrað. (í ferjutolla þurfti ferjumaður
ekki að taka styttri vaðmálsbút en stiku = 373h þuml. eða nál. ensk-
um yard, tæplega meter. Stikan var lögleidd um 1200. Matur var
talinn: ostur, mjöl, smjör, tólg, og haustmör vel hafður, jöfn þyngd
í jöfnu verði af hverju sem var. Vætt af »mat« var þá metin á hálfa
mörk, eða 24 álnir1 *) og sömuleiðis vætt ullar og 120 hertir fiskar —
óvaldir úr afla manna.) ei skal leiga undir naut. þo við skip se hofð.
ok undir enga farma. I hond skal leigu gjalld eðr setia veð halfu
betra eðr meira. ok forveðja (leysa út veðið, greiða skuldina) a VII.
natta fresti.
Feriumaðr skal koma til ar at miðium morni. ok vera til miðs apt-
ans (frá kl. 6 til 6) i færu veðri. Þaðan fra er hann eigi skylldur at
flytia til miðs morgins. liggia menn við eykt (3 kl.st.) eðr lengr. þa
er feriu maðr sekr. Feriu maðr er skylldr at roa mot ollum monnum.
hann skal ok raða hversu miok hlaðit er skipit. sialfir skulu roa firi
hrossum sinum. og undir formum. (Ferðamenn áttu sjálfir að róa með
farangur þann, er þeir fluttu, og »fyrir hrossum sínum«, þ. e. sjálf-
sagt bæði þegar þau voru höfð á eftir farmskipum, og lika á bát
neðan við hópinn, þegar hrossin voru rekin, svo straumurinn bæri
þau ekki á sundinu oflangt niður eftir ánni, eða snéru aftur til sama
lands). En þeir er eigi hafa kunnattu til eðr heilsu. roi feriu maðr
1) Hér hlítur að vera um '/2 mörk 6 álna aura að ræða (6X8 = 48). Litlu
fyr var þó verðlag í Árnesþingi miðað við þriggja álna aura, og var þá (fyrir
1200?) vætt matar á 10 aura eða 30 álnir, sauðaull eins, en gemlingaull og
hundruð skarpa fiska 8 aura — 24 álnir, — Sjá Fbrs. I. 312.
4*