Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1929, Blaðsíða 11

11
Bremmerholm ald sin Lifstid, andre u-Roelige og lige sindede onde
mennisker til afskye«. — Minna mátti það ekki kosta. Tveir með-
dómendur gátu þó ekki, samvizku sinnar vegna, fallist á þetta. Guð-
mundur bar sig upp við Niels Kjer varalögmann og stefndi hann öll-
um hlutaðeigöndum fyrir lögmenn á alþingi. Er greinileg skýrsla í
alþingisbókinni næsta ár, nr. XVII., um meðferð málsins þar. Færðu
lögmenn, Páll Vídalín og Bened. varalögmaður Þorsteinsson, hegninguna
niður í þrælkun um næstu 3 ár, en síðan skyldi Guðmundur eiga
afturkvæmt til sinnar »Vesælu Kvinnu og Barna«. Jón Hjaltalín var
dæmdur um leið til að gjalda 3 dali til lögréttu-aðgerðar og aðra 3
dali til Lénharðs, fyrir sitt »geise Stoor-ordt Innlegg moot Gudmunde
og Lenarde«. Jón var hinn æstasti, og áður en dómur var kveðinn
upp heimtaði hann Guðmund settan í varðhald samstundis. Lög-
menerner sogdu | nú væri ei þorf Arrestsens a honum | medan han
være hier i Rettenum aadur en Doomur være yfir honum uppsagdur.
En þegar Jon Hialtalin stood uppaa þetta | med ærnum Haavada | og
ecke liet af þeim Haavada | þo han være marg opt af Lomanenum
Vídalin þar um aamifitur | Iiigeck fyrer Retten Hr. Landfogeten Vulf
og Vice Logmaduren Niels Kier | og toludu baader med goodlatre
Alvoru | ad Jon Hialtalin ei hefde Þorf þessarar Krofu aa Arrestenu
so braadt | liet þo Jon Hialtalin ecke af Haavada sijnum | hvad opt
sem Logmaduren Vidalin aaminte han | fyrr en han utgieck | Skal han
þvi vera sekur um 3. Lood Silfurs vid Logmenena | og betale þau |
inan þess han i anad Sin maa gaanga i þenan Rett. Adurnefnd 3. Lood
Silfurs vilja Logmenerner gefa til Logrettunar«. — Þetta sýnir hvað
stundum gat farið fram í lögréttu í þann tíð. Manni dettur i hug, að
ef til vildi hefði ekki farið öllu betur fyrir Jóni en farið hafði fyrir
Guðmundi, hefði hann verið á smábát á sjó og átt við menn, sem
tekið hefðu ofsa hans líkt og Arnes hafði tekið rausi Guðmundar.
VII. Swartskopfsmál.
Næsta ár, 1725, var tekið til meðferðar dularfullt, og þó um leið
landfrægt mál á þingi í Kópavogi, svo nefnt Swartskopfs-mál. Jón
prófastur Halldórsson hefur ritað nokkuð um það í Hirðstjóra-annál
sinn, sjá Safn til sögu íslands, II, 774—75, og eftir honum Jón Espólín
í árbækur sínar, IX. 48, 64, 75, 79—81, 84 og 91. í Þjóðskjalasafninu
eru nokkur skjöl um málið, en mörg vantar þar, sem nefnd eru að
eins. Af því að mál þetta er svo merkilegt og einstakt í sinni röð
hér á landi, en hinns vegar svo sár-lítið birt um það á prenti, skal
það rakið hér nokkuð, eftir þeim gögnum, sem hér eru nú fyrir hendi.