Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1943, Blaðsíða 64

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1943, Blaðsíða 64
64 A map showing the distribution and thickness of tlie light coloured, rhyolitic ash layer which destroyed the settlement indicated that tliis asli layer also would he rather thick in Hrunamannaafréttur. Tlie author, there- fore, made a trip to that district in June 1945 in order to determine the position of this ash layer in relation to the farm ruins there and found that the farm ruin Þórarinsstaðir was partly filled by a light pumice layer and was well preserved. In August that suminer tlie ruin was excavated by Mr. Kristján Eldjárn, and the author tlien again visited Hrunamannaafréttur and measured some sections at Þórarinsstaðir. The old settlement on Hrunamannaafréttur is situated on the highland piane east of Hvítá (cf. map fig 1), 15—20 km north of Tungufell, the northernmost farm now existing in Ytri-Hreppur, and 270—350 m above sca level. From old references one may conclude, that at least 5 farms have been located in Hrunamannaafréttur in olden days, namely Þórarinsstaðir, i.augar, Mörþúfur, Stangarnes and Rógshólar. From ecclesiastical deeds (,,máldagar“) we know, that tlie settlement must have been abandoned lie- fore the end of the 14th century. Two different traditions concerning the íate of the settlement have survived. According to one it was deserted he- cause of a plague; according to tlie otlier it was devastated hy an eruption of Mt. Hekla. Fig. 2 shows 4 soil profiles witli asli layers. Layers I and IV in these profiles are from the Katla eruption 1918 and 1721 respectively, layers II, III and V from the Hekla eruptions 1845, 176G/68 and 1693. The eruptions 1766/68 and 1693 caused a great damage on many farms in tlie Hreppar districts. Fig. 3 shows a profile on the liomefield at Tungufell, where V is the light ash (pumice) layer VI, which devastated Þjórsárdalur. The grayish-black ash layer VHa was formed shortly before the colonization of Iceland, as lias ljeen shown by means of pollen analysis. Between it and laver V is the light asli (puinice) layer VI, wliich devastated Þjórsárdalur. The map in fig. 1 shows the distribution and thickness of the proximate part of this ash layer, wliich proves, that the ash originated from Mt. Ilekla proper. According to the author’s investigations in northern Iceland during the past summers, the dispersal of tliis ash in northern Iceland is not in accordance with that shown on his and Bjarnason’s map. The asli layer is tliickest in the Skagafjörður district, which agrees very well with statements made in the annals ahout tlie Hekla eruption of 1300. Fig. 4 shows some sections from Þórarinsstaðir. The floors of the farm, prior to any accumulation of soil, were immediately covered by a layer (d’ light-coloured pumice of quite varying thickness. Flag-slones from tlie roof rested upon this layer. In the soil profiles round Þórarinsstaðir the corresponding pumice layer is 12 cm tliick and douhtless lias been at least 20 cm thick when freshly fallen. Tlie sections from Þórarinsstaðir and ihe thickness distribution of the pumice in tlie rooms prove, that the roofs were still standing when the pumice fell and that the farm must have been abandoned immediately after tlie pumice-fall. Thus it is certain, that the farm Þórarinsstaðir was devastated by pumice-fall. Furthermore tlie soil profiles prove, that the light pumice that devastated Þórarinsstaðir
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.