Óðinn - 01.01.1928, Qupperneq 7

ó Ð I N N
7
Jóhann Björnsson,
hreppstjóri á Akranesi.
Hann var fæddur á Svaríhóli í Staíholtstung-
um 3. apríl 1866. Foreldrar hans voru Björn
Ásmundsson (Þórðarsonar prests í Hvammi í
Norðurárdal Þorsteinssonar) og Margrjetar
(Björnsdóttur prests í Hítarnesi Sigurðssonar),
og Þuríður Jónsdóttir (Halldórssonar á Ásbjarn-
arstöðum Pálssonar). Þau hjón bjuggu á Svarf-
hóli allan sinn
búskap, yfir 50
ár. Björn var
lengi hrepp-
stjóri í Staf-
holtstungnahr.
og kona hans
Ijósmóðir í
nokkrum hluta
Mýrasýslu. Jó-
hann var næst-
elstur af 9
syslkinum, sem
á legg komust,
en alls voru
þau 12. Kunn-
astur af syst-
kinum hans er
orðinn Guð-
mundur sýslu-
maður í Mýrasýslu og Borgarfjarðar. Ábýli for-
eldranna var litið, en þarfirnar uxu ár frá ári
og varð ekki fullnægt nema »út væri leitað við-
fanga«. Björn fór á vetrarvertíð hverri suður að
sjó til útróðra og var formaður á annara veg-
um. Þegar Jóhann var á 15. ári, fór hann í
fyrsta sinn til sjóar með föður sínum suður á
Vatnsleysuslrönd. Þá gafst færi á að talca hersl-
unni hverjum þeim sem ekki var harðnaður til
fulls, því að þetta var frostaveturinn mikla 1880
—1881. Ber ekki á öðru en að Jóhanni hafi
fijótt Iátið vel sjómenskan, því að ekki liðu
mörg ár áður en honum var trúað fyrir skipi
sjálfum og brátt eignaðist hann skip og var sinn
eiginn formaður upp frá því allar vertíðir fram
undir æfilok, lengst af í veiðistöðum syðra, en
um hrið á Akranesi, eftir að hann var þangað
fluttur. Heimili hans var þó jafnan í Borgarfirði.
Frá foreldrum sínum fór hann 1893 að Bakka-
koti (Hvítárbakka) í Bæjarsveit sunnan Hvítár,
og gerðist ráðsmaður hjá ekkju aldraðri. Nokkr-
um árum siðar keypti hann þá jörð og bjó þar
til þess er hann fluttist út á Akranes vorið 1904,
og þar dvaldi hann síðan. Sama ár var hann
skipaður hreppstjóri í Ytra-Akraneshreppi og
var það lil dauðadags. Auk annarar starfsemi
lagði hann mjög fyrir sig sjóvegsflutninga úr
kaupstöðum í Hvítá, bæði fyrir einstaka menn
og hið opinbera, meðal annars á efni í nokkrar
af brúm þeim, sem bygðar hafa verið í Borgar-
firði á síðasta
mannsaldri.
Jóh. Björns-
son var að vísu
um sína daga
alkunnur mað-
ur um Borgar-
fjörð og suður
með sjó, og bar
til þess ekki ein-
ungis framúr-
skarandi dugn-
aður hans og
stjórnsemi i
allri sjómensku,
hvort heldur
var til fiski-
ferða eða flutn-
inga, heldur og
það, hver at-
gervismaður hann var; því að hann var bæði
gáfaður maður, fríður og gervilegur, stiltur vel,
siðaður í framkomu og að öllu binn mennileg-
asti maður. Á eigin spýtur mestmegnis hafði
hann aflað sjer meiri þekkingar en alment ger-
ist og um margt var honum sýnt. Þannig mælti
hann á ensku og las danskar bækur sjer til
gagns. En er miðað er við hæfileika hans, hefði
mátt búast við að liann hefði látið til sín taka
um fleira en raun varð á og orðið landskunn-
ari en hann hefur víst verið. T. d. hefur mjög
margur ólíklegri og óálillegri maður en hann
var verið sendur á þing. En þó að hann fylgd-
ist vel með landsmálum og hugsaði um þau af
greind og góðri þekkingu og væri dyggur flokks-
maður, þá hafði hann sig þó litt frammi í þeim
hlutum og jeg hygg að hann hafi enga löngun
haft til þingmensku. Og þó að slík löngun hefði
komið upp í honum, þá var hann nógu vel viti
Jóliann Björnsson.
Halldóra Siguröardóttir.