Óðinn - 01.01.1928, Síða 29

Ó Ð I N N
29
hreinn drengur og hlahka jeg til að hitta hann á
landi eilífðarinnar. Nú var mjög tekið að líða að
prófi og jeg ekki byrjaður á upplestri. ]eg var nú
orðinn svo frískur, að jeg fór að lesa. ]eg sá að jeg
gat ekki komist vfir grísku eða latínu, og lagði svo
allan tímann, átta daga, til mannkynssögunnar og eðlis-
fræðinnar. Kennararnir buðu mjer að prófa mig um
haustið, ef jeg vildi, en jeg vildi taka prófið um vorið,
því jeg ætlaði mjer að sigla, ef jeg gæti fengið 2.
einkunn. ]eg vonaði, að jeg mundi geta krafsað mig
upp í 63 slig, sem var lægsta 2. einkunn. ]eg komst
yfir fornaldarsöguna og miðaldirnar og norðurlanda-
sögu, en fram að stjórnarbyltingunni frönsku í nýju
sögunni.
Svo byrjaði prófið og mitt einasta áhugaefni var
að ná í einhverja aðra einkunn. ]eg fjekk 5 í eðlis-
fræði og svo kom sagan, það var tvöföld námsgrein,
það er að segja: það var gefin tvöföld einkunn fyrir
hana. Páll gamli Melsted var þá orðinn áttræður og
var þetta síðasta próf, sem hann hjelt í sögu. Hann
vildi mjer vel og sagðist skyldi fara vel með mig. En
það var nærri því orðið mjer að tjóni. ]eg fjekk í
fyrra spursmálið »Napóleon sem ræðismann«, og hjelt
Páll að þar hlyti jeg að vera sterkur, en jeg hafði
ekki lesið upp seinasta part nýju sögunnar og heldur
aldrei haft mikið dálæti á Napóleon, og stóð mig hálf
laklega þar, en Páll spurði mig út úr þessu spurs-
máli til þess að geta farið fljótt yfir hitt spursmálið,
sem hann var hræddur um að jeg kynni ekkert í, en
það var saga Hansastaða frá byrjun til enda og var
í sögu Blocks, sem við lærðum, á víð og dreif. En
það spursmál var eitt af mínum bestu spursmálum.
Páll ætlaði að fara vægt í sakirnar og sagði: »Getið
þjer sagt mjer nokkuð um Hansastaðafjelagið, á hvaða
öld hjer um bil að það var stofnað?« ]eg sá að jeg
mætti ekki láta hann spyrja mig. Svo jeg tók orðið
og sagði: Hansafjelagið var stofnað árið 1241, sama
árið og Snorri var drepinn, Valdimar sigur dó og
orusta stóð í Póllandi. ]eg man nú ekki hvar hún
var. Svo sagði jeg frá fjelaginu og vexti þess og
viðgangi, viðureign þess við Valdimar Atterdag kon-
ung og starfi þess í Noregi, og endaði árið 1648, er
það var rofið. — Páll var afarglaður og jeg fjekk
51/3 þrátt fyrir frammistöðuna í Napóleon; þetta mun-
aði mikið, því það voru 142/3 stig. I skynsemisritgerð
fengum við: Hvaða stjórnarskipun er heppilegust fyrir
þjóðirnar. — ]eg svaraði því auðvitað, að ótakmarkað
einveldi væri best og sagði, að þingræðið væri afleitt,
lýðveldi þó verst. — ]eg fjekk 4'/3 fyrir þessa rit-
gerð. En 5 fyrir ritgerð um landafundina í lok 15.
aldar. Mest af öllu kveið jeg fyrir grískunni, því jeg
var hræddur um að jeg fengi mínus, en það var
slæmt, því það var einnig tvöföld einkun fyrir grísk-
una. ]eg fjekk 32/3, sem voru sama og 7>/3 stigs og
fór jeg mjög hróðugur heim til mín þann dag. ]eg
gerði mjer 5 eða 5ty3 í latínu, en það fór nú öðru-
vísi. ]eg kom upp í Taciti Germanía, og hafði alls
ekki sjeð þá bók, og í skáldskap kom jeg upp í
miðri satyrunni (9. sat.) eftir Horatíus. Henni hafði
jeg slept alveg, því hún var lesin í 5. bekk. ]eg fjekk
því aðeins 4'/3 og 4% í ólesnu og gerði explicandum
hálfilla, aðeins upp á 4, og var jeg afarskömmustu-
legur, er jeg gekk frá prófi. Fanst mjer þetta hinn
versti ósigur. I frönsku fjekk jeg 42/3 og var vel
ánægður. Svo gekk prófið þolanlega. Loks var guð-
fræðin eftir og höfðum vjer þrjá daga undir hana og
þá stóð þannig, að fengi jeg 6 í henni, þá hafði jeg
I. einkunn 84 stig, en fengi jeg 52b hafði jeg aðra
einkunn. Nú las jeg alveg eins og óður, og stóð mig
vel í Lisco, en svo kom jeg upp í kirkjusögu. Þá
hljóp meinloka í mig og jeg mundi ekki nafn kirkju-
föðurins, sem jeg var spurður um, en mundi alt, sem
um hann var sagt. Loks var jeg viðstöðulaust búinn
að segja alt um hann, sem jeg vissi, og samt gat jeg
ekki náð í nafnið, þangað til að það braust fram:
Origenes! En jeg fjekk aðeins 52/3 og hafði hæstu
aðra einkunn.
Af því að jeg stóð svona á takmörkunum, Ieiddist
mjer þetta mjög í bili, en stúdent varð jeg og skóla-
tíminn var á enda, og einn af hugljúfustu köflum æfi
minnar liðinn. Mig hefir oft langað til að vera kom-
inn aftur í skóla og sitja á skólabekknum að nýju.
Þegar á alt er litið, held jeg að latínuskólatíminn sje
einn sælasti þáttur æfinnar. Við hjeldum okkur sumbl
um kvöldið og næsta dag fengum við nýju stúdent-
arnir okkur hesta og riðum suður í Hafnarfjörð; við
vorum allir boðnir í miðdag hjá Chr. Zimsen kaup-
manni. Þar sátum við 13 saman og var þar veitt vel
og með mikilli rausn, og falleg var sú ræða sem
kaupmaðurinn hjelt fyrir okkur stúdenfunum og fram-
tíð okkar. Síðan höfum við aldrei verið allir saman.
]eg dvaldi svo í Reykjavík til 22. júlí, og skemti mjer
mjög vel. ]eg var alt af að gera tilraunir með sólar-
ljósið, og lánaði Björn ]ensson mjer nokkur áhöld,
prismur 0. s. frv. Hann kom einu sinni heim til mín
og hjálpaði mjer í þessu, og held jeg ekki að jeg
hefði hrifnari orðið, þótt konungurinn hefði heim-
sótt mig.
Þann 14. júlí var mikil skothríð af franska her-
skipinu og var því svarað af danska og enska her-