Óðinn - 01.01.1933, Blaðsíða 22

22
Ó Ð I N N
hans með myndarlegri minningargjöf, og með
því að fjölmenna til fylgdar honum að hinsta
hvíldarstað.
Jeg þakka þjer, vinur, samstarfið og kynning-
una góðu. Pað var sem bjartir ylstraumar frá
návist þinni færu um sál mína. íJú varst ljós-
gjafi, þú varst ráðgjafi og þú varst yls- og
gleði-gjafi.
Blessuð veri minning þín!
í október 1932.
B. F. Magnússon.
Sl
Smáhamra-hjónin.
Þegar jeg kom í Strandasýslu árið 1881, vóru
það tvö heimili í Kirkjubólshreppi, sem vana-
lega var nefnd Tungusveit, er jeg hafði mikið
saman við að sælda, og sem mjer virtust bera
ægishjálm yfir flest bændaheimili í Strandasýslu.
Heimilin vóru Kirkjuból og Smáhamrar. IJessar
jarðir eru þó frekar smávaxnar, en það vóru
húsbændurnir, sem gerðu garðana fræga. Á
Kirkjubóli bjó þá Benedikt Jónsson, Ormssonar
á Kleifum í Gilsfirði. Fæddur 1830. Bræður hans
vóru: Kristján hreppstjóri í Hergilsey (faðir Snæ-
bjarnar), Eggert Jónsson á Kleifum í Gilsfirði
og Magnús hreppstjóri í Tjaldanesi. — Benedikt
var hreppstjóri í Tungusveit, sýslunefndarmaður
með fleirum opinberum störfum, er bændum
voru falin. Hann hafði komið að Kirkjubóli um
tvitugs aldur sem vinnumaður, til Gríms bónda,
er þar bjó. Giftist hann síðan dóttur Gríms,
Valgerði að nafni. Eignuðust þau þrjú börn:
Grím, Guðrúnu og Kristínu. Guðrún giftist Þor-
birni Jónssyni og bjuggu þau í Steinadal, þar
til er hann andaðist fyrir fáum árum. Var
sæmdarbóndi og mjög vinsæll. Guðrún er enn
í Steinadal hjá Benedikt syni sinum. Kristrún
var gift Guðmundi Jónssyni trjesmið, eru þau
bæði dáin fyrir löngu, en Grímur tók við búi
og jörðinni eftir föður sinn látinn. Sonur hans
er Benedikt búfræðingur, sem nú býr á Kirkju-
bóli, sagður mikill efnismaður og í afhaldi bjá
öllum, sem þekkja hann.
Eins og áður er sagt, hafði Benedikt á hendi
öll opinber störf sem bónda verða falin, og
rækti þau með röggsemi. Hann var framúr-
skarandi dugnaðar búmaður, græddist honum
fje allmikið, svo að jörðinni var ofboðið með
þeim fjenaði, er hann hafði, og auk þess álti
hann mikið útistandandi hjá öðrum, því hann
var allra bjargvættur, sem þurftu hans með og
til hans náðu. Hann var sjerlega myndarlegur
maður á velli, og sópaði að honum hvar sem
á hann var litið. Hann var skapaður sveitar-
eða hjeraðs-höfðingi, sem alstaðar mundi hafa
þótt sóma sjer vel, hvar sem á landinu hefði
verið. Hann var mikill vinur sýslumanns Sig-
urðar E. Sverrissonar í Bæ, þess ágæta manns,
er Strandamenn ættu ekki að gleyma. Á Kirkju-
bóli vóru allir sýslunefndarfundir haldnir, og
þar var líka þingstaður hreppsins.
Benedikt andaðist að Kirkjubóli 29. des. 1884,
harmdauði allra, sem þektu hann, og var það
mikill skaði fyrir sveitarhjeraðið og sýsluna, og
mun tæpast hans jafningi í bændastjett hafa
verið þar síðan.
Jeg minnist ekki að hafa sjeð Benedikts minst
í blöðum eða tímaritum, og þvi þólti mjer ekki
eiga illa við að fara um hann nokkrum orðum
hjer, í sambandi við það, sem sagt verður um
Smáhamra-hjónin. Jeg hef nefnilega slept að
minnast á eitl barn Benedikts, en það er hin
sjerstaka sæmdarkona, sem myndin hjer er af,
Matthildur, sem var húsmóðir á Smáhömrum
þegar jeg kom í sýsluna, og sem jeg tel að hún
sje enn, þótt hún sje að forminu lil hætt hús-
móðurstörfum, en mjer finst jeg ekki geta
hugsað mjer hana öðruvísi en sem húsfreyju á
þessu heimili.
Matthildur er fædd 1. janúar 1848 að Bæjum
á Snæfjallaströnd, en þar var Benedikt vinnu-
piltur fyrir innan tvitugt. Matthildur ólst upp
hjá afa sínum, Jóni Ormssyni, til 8 ára aldurs,
fór hún þá til föður síns, þegar hann fór að
búa á Kirkjubóli. Árið 1865 fór hún að Brodda-
nesi og giftist þar 1867 fyrri manni sínum, Guð-
brandi Jónssyni, bróður sjera Björns í Miklabæ,
og ílutlu þau að Smáhömrum árið 1868. Guð-
brand, mann sinn, misti hún árið 1884.
Matthildur líktist mjög föður sínum að framúr-
skarandi ráðdeild, rausn og hreinlyndi, sem öll-
um geðjaðist vel að. Hún hefur ekki verið, og
er víst ekki, margorð um hagi sína nje annara,
en því lausari er hún við öll ónytjuorð, og ekki
hefur hún þurft að segja mikið, svo að fekið
væri fylsta tillit til þess, sem hún hefur sagt