Óðinn - 01.01.1933, Blaðsíða 35

ÓÐINN
35
og vandaði sem best allan frágang, enda var
hann frábærlega vandvirkur og hirðusamur, og
hafði næmt auga fyrir allri fegurð. Hvert það
verk, sem hann vann, eða ljet vinna, varð að
vanda sem best, og taldi hann enga fyrirhöfn
eftir til þess, að verkið væri vel af hendi leyst.
Hreinlæti hans, snyrtimensku og umgengni allri,
var viðbrugðið. Yar honum engu miður ant um
að öllu væri haldið í horfi og vel útlítandi, en
hitt, að til þess væri vandað í fyrstu. Var eink-
um rómað, hve þriflega var og vel um gengið í
sjávarhúsum hans, þar sem veiðarfæri voru og
skinnklæði geymd, og annað það er að sjó-
mensku laut.
Þótt Hallgrímur væri bæði duglegur og fram-
kvæmdasamur, og hinn mesti aflamaður og
hirðumaður, þá varð hann aldrei fjáður, og lágu
til þess ýmsar orsakir. Árferði var erfitt, þá er
hann var á ljettasta skeiði, og fjölskyldan stór.
Hann var og talsvert hneigður til víndrykkju
um miðbik æfinnar, og fór þá sem fleirum, að
hann var eigi ávalt aðgætinn um smámuni. Þó
mun hitt hafa mestu valdið, að hann var eigi
jafnvel fallinn til fjárgæslu sem framkvæmda.
Var honum fátt fjær skapi, en ónotað aurasafn,
og hugsaði líkt og Guðrún Ósvifursdóttir, að
»til þess er fje, að menn farsæli sig af því«.
Taldi hann rjettara að verja aflafje sinu sjer og
sínum til gagns og gleði, en að geyma það.
Keypti hann jafnan góða hluti og vandaða, og
horfði þá lítt í verð.
Bókhneigður var Hallgrímur mjög og las mikið,
meðan hann hafði sjón sína heila. Var hann
maður prýðilega greindur og stálminnugur. —
Hafði hann hin bestu not af bóklestri sinum,
því að hann las bækur af fróðleikslöngun og
þörf á andlegri fæðu, en ekki sjer til dægra-
styttingar eingöngu. Gáfum sínum og minni hjelt
hann óskertu til dauðadags, að kalla mátti. Þótti
honum sú skemtun best, er hann var blindur
orðinn, ef einhver las fyrir hann eða ræddi við
hann um fróðleg efni, og var þá sem ljeki hann
við hvern sinn fingur. Mundi hann það glögt í
elli sinni, er hann hafði lesið á fyrri árum, og
fylgdi furðu vel með atburðum síðustu tíma.
Mjög hafði hann þráð í æsku að ganga menta-
veginn, en þess var enginn kostur, sökum fjár-
skorts. En börn sín mentaði hann eftir því, sem
efni hans frekast leyfðu; kostaði hann báða sonu
sína og Láru dótlur sína til gagnfræðanáms, og
öll börn sín til nokkurs lærdóms. Mun ýmsum
þá hafa fundist, að hann gæti margt þarflegra
gert við fjármuni sína, en að eyða þeim til bók-
fræðslu barnanna, er þau voru komin yfir ferm-
ingaraldur. Ljetu þau hjón hvern tala þar um
sem vildi, en fóru sínu fram, og uppskera nú
í ríkum mæli þakklátsemi og virðingu barna
sinna fyrir blessun þá, er þekkingin veitir.
Hallgrímur var að upplagi skapmikill og geð-
ríkur. Skap sitt stilti hann vel hversdagslega,
og kvað betra að láta undan síga, en að stökkva
upp á nef sjer af smámunum. En eigi þótti
dælt við hann að eiga, ef hann reiddist, því að
maðurinn var að eðlisfari stórbrotinn og mikil-
fengur, og gat verið hvassyrtur mjög, svo að ilt
var undir að búa. Skoðanir sínar á málefnum
dró hann enga dul á, og átti þar ekki ætíð
samleið með öðrum. Hinsvegar var hann óhlut-
deilinn mjög um hagi og ráðlag annara manna,
og komst því með öllu hjá nágrannakrit þeim
og bæjaslúðri, er oft fylgir þjettbýlinu. Yar sem
allur hugsunarháttur hans væri af stærra og
hreinna bergi brotinn en fjöldans, enda var hann
einn þeirra, er eigi hirða um að »binda bagga
sina sömu hnútum og samferðamenn«. Varð
hann því stundum fyrir misskilningi, eins og
títt er um þá, er svo eru skapi farnir. Mátti og
með sönnu segja það um Hallgrím, er Matthías
kveður um föður sinn:
Hið innra var máttugt og auðugt og hlýtt,
hið ytra var hrufótt og stórt og grýtt.
Það vissu nánustu vandamenn Hallgríms best,
hve hlýtt og auðugt hjarta hans var. Hann var
trúr og skyldurækinn eiginmaður, og umhyggju-
samir faðir. Sparaði hann ekkert það, er hann
hugði að verða mætti börnum sínura til góðs,
og Ijet oft sinn síðasta eyri af hendi rakna í
þeirra þarfir. En ekki hlífði hann þeim við
erfiði, og mun honum fátt hafa fundist fjar-
stæðara, en að telja eftir þeim algenga vinnu
og nauðsynlega, enda voru þau vel til starfa
fallin. Sömu umhyggju bar hann fyrir barna-
börnum sínum, þótt eigi hefði hann mörg orð
um. Lá honum einkum á hjarta, að þau fengi
notið fræðslu, og inti oft eftir framförum þeirra,
er komin voru í barnaskóla, en gladdist við hvert
gáfnamerki er kom í ljós hjá hinum, er voru í
fyrstu bersku. Mátti þá, sem oftar, finna það á,
að hann mat mentun og þekkingu framar flest-
um öðrum lífsins gæðum. Fremur var hann