Eimreiðin - 01.01.1906, Side 35

35
Höf. segir, að ráðherratm búi á sumrum í Reykjavík, en á vetrum
í Kaupmannahöfn; hann segir, að margir prestaskólar séu á ís-
landi, dreifðir út um landið, en þó ekki nema einn latínuskóli og
einn læknaskóli. Höf. segir að íslendingar giftist mjög oft konum,
sem séu miklu eldri en þeir sjálfir, þó þær áður hafi átt mörg
börn í lausaleik með þeim sjálfum og öðrum. I’egar maður kemur
á bæ og spyr hvort maðurinn og konan séu hjón, er það algengt
að fá þetta svar: »Nei, ekki enn þá, en þau giftast líklega bráð-
um, þau eru búin að eiga nokkur börn saman«. Alt lífernið á
bæjunum segir höf. líka að hvetji til lauslætis; útskýrir hann þaö
nánar og greinir frá, hver áhrif það hafi á þjóðlífið, að börn vinnu-
fólks og húsbænda alist upp á sama bænum. Ennfremur má
geta þess, að höf. segir, að villihafrar vaxi á Islandi, að kartöfl-
urnar íslenzku séu mjög vesældarlegar; og svo fræðir hann oss
á því, að Eggert Ólafsson hafi verið íslenzkur, en Bjarni Pálsson
danskur; hann hefir séð frönsku útgáfuna af ferðabók þeirra. IJá
segir hann, að Björn á Skarðsá hafi ritað fjölda af annálum og
orðið frægur fyrir hve vont mál hann ritaði o. s. frv. Meira
mætti til tína, ef þörf gerðist, en nú mun vera nóg komið.
Pví má nú heldur ekki neita, að ýmislegt er rétt í bókinni
innan um allar vitleysurnar; en þess gætir ekki. Höf. hefir auð-
sjáanlega megnustu ýmugust og fyrirlitning á Islendingum. Hvergi
nefnir hann með einu orði verklegar framfarir seinni ára eða
neitt, sem geti mælt íslendingum bót eftir þatin vitnisburð, sem
hann er búinn að gefa þeim. Pað er sjálfsagt, að bók þessi er í
alla staði ómerkileg og hefir varla nein áhrif til eins eða annars;
það er búið að rita svo mikið um óþrifnað á íslandi í erlendum
bókum og blöðum, að þar er að bera í bakkafullan lækinn; en
hún sýnir hug sumra túrista til okkar, þrátt fyrir allan skriðdýrs-
hátt, sem einstöku íslendingar sýna þeim. Lýsing höf. á íslandi
er í mörgum atriðum frámunalega vitlaus og ósanngjörn; höf.
virðist vera geðstirður í meira lagi í garð okkar Islendinga; hann
hefir líklega verið svo óheppinn að hitta enskutalandi Islendinga,
sem hafa vérið gallagripir, og það sýnir, hve litla dómgreind
mannskepnan hefir, að smella svo einkennum fárra íslendinga á
heiia þjóð; af því leiðir að öll lýsing hans er samsafn af hroða-
legum sleggjudómum.
Svona bækur ættu þó aö geta orðið okkur hugvekja, Islend-
ingum; því til grundvallar fyrir vitleysisritum útlendinga liggur þó
3: