Eimreiðin - 01.01.1906, Síða 36

36
oft einhver lítil átylla. t’essi ferðamaður gerir meira en aðrir úr
sjálfhælni og monti íslendinga og þykir þetta einna ógeðslegast í
fari beirra. Vér vitum allir, að á þeim þjóðlöstum ber yfirleitt
ekki mikið á íslandi, en hér á landi eru þó til eins og annar-
staðar þreytandi leiðinlegir gortarar og andlega víxlaðir eintrján-
ingar og það er mjög leiðinlegt, þegar útlendingar með lítilli dóm-
greind komast í hendurnar á þeim. Hreinlæti hefir á seinni árum
farið mjög fram á Islandi og allir vita, að nú er hægt að fara um
landið þvert og endilangt og fá víðast góða gistingarstaði og sum-
staðar jafnvel ágæta; til eru þó ekki allfáar sveitir á landinu, þar
sem hreinlætið er á mjög lágu stigi, og er það bráðnauðsynlegt,
að ráðin sé bót á því; ef næmar stórsóttir flytjast inn í landið,
geta óþrifa heimili orðið að miklu böli, og auk þess er óþrifnaður
alstaðar vottur um líkamlega og andlega vesalmensku; þó heim-
ilin séu fátæk, geta þau verið þrifaleg; ég hefi séð fátæk heimili
á Islandi svo hrein og fáguð, að unun var á að líta, en efna-
heimili líka, sem voru alt annað en þrifaleg. Slíkt er komið undir
menningarstigi fólksins, sem í húsunum býr. í öðrum löndum,
sem ríkari eru, er til óþrifnaður engu minni en það, sem lakast
er á Islandi, en af sérstökum ástæðum ber miklu meira á slíku
hér á landi en annarstaðar. í útlöndum eru nú alstaðar »hótel«
og gistihús, engum dettur í hug að nátta sig á bóndabæjum eða
heimilum einstakra manna. I’egar nú útlendingar á ferðum á ís-
landi af tilviljun slangrast inn í óhreinlegan bæ, verða þeir alveg
hissa, þeir hafa aldrei séð neitt svipað áður, og þó eru ef til vill
hin örgustu óþrifaheimili heima hjá þeim, í þeirra eigin landi,
nokkra faðma frá bústað þeirra; en þeir hafa aldrei séð þau, vita
ekkert af þeim, enda er svo mikið djúp staðfest milli fátæklinga
og efnamanna í öðrum löndum, að íslendingar geta varla gert
sér í hugarlund. ísland er smátt og smátt að verða ferðamanna-
land, en vantar flest, sem til þess heyrir; gistihús eru engin nema
bæirnir og verður þess langt að bíða, að það breytist. Með vax-
andi ferðamajina-fjölda er það óhjákvæmilegt, að stjórn og þing
taki í taumana og hlutist til um að eitthvert eftirlit sé haft með
ferðamannastraumunum, enda hlýtur það að hafa töluverða fjár-
hagslega þýðingu fyrir landið. I’að mætti að minsta kosti gera
sveitasamþyktir um gistingastaði útlendinga, það ætti að hafa um-
sjón og eftirlit með fylgdarmönnum útlendinga, hestum þeirra og
útbúnaði, og Ferðamannafélagið í Reykjavík (ef það er enn þá til)