Eimreiðin - 01.01.1912, Blaðsíða 32

32
verður ráðandi í landi og hingað til um uppeldi æskulýðsins. Pví
að því verður ekki neitað, að hugsunarhátturinn er víðasthvar
býsna öfugur í þeim efnum. Menn álíta, að alt sé undir því kom-
ið, að menta unglingana til munnsins, troða í þá svo eða svo
miklu af bókviti, en um líkamann þurfi ekkert að hirða, hann
þurfi engrar mentunar við. Pað sé ekki annað en útslit á honum,
að vera að reyna á hann í frístundunum, þegar menn komi þreytt-
ir heim frá vinnunni, búðarborðinu eða bókinni; það sé nær að
hvíla sig! Iþróttaæfingar séu ekki annað en óþarfi og tímatöf,
og geti jafnvel verið hættulegar, menn geti vel meitt sig á þeim!
Og þessi hugsunarháttur verður til að ala upp í unglingunum sér-
hlífni, eigingirni og leti. En af iðjuleysinu leiðir aftur sífelda deyfð
og doða, kjarkleysi og framtaksleysi, óánægju með sjálfan sig og
sívaxandi nautnafýst. Menn geta ekki notið lífsins eða gleðinnar
nema með aðstoð einhverra æsingameðala, og nota því frístund-
irnar til að sitja í reykjarsvælu á veitingahúsum eða kaffistofum
við nautn ýmislegra drykkjarfanga, sem allajafna verða til að veikja
líkamann — í stað þess að styrkja vöðvana og taugarnar með
röskum gönguspretti eða einhverskonar íþrótta-áreynslu eða afl-
raunum og fylla um leið lungun með heilnæmu og hressandi
útilofti — þeim réttnefnda og sanna »lífs-elixír«, sem náttúran
hefir bruggað oss, og enginn nautnadrykkur af mannavöldum get-
ur við jafnast. Og þessir unglingar, sem þannig fara með æsku.
árin, þeir eru að halda hrókaræður um fornaldarhetjur vorar, af-
reksverk þeirra og íþróttalíf, og ráða sér ekki fyrir kæti, ef þeim
tekst að ættfæra sig til einhvers fornkappans. Peir eru að stæra
sig af því og monta, að þessi eða hinn fornkappinn, sem þeir
séu komnir frá í 15.—20. eða jafnvel 30 lið, hann hafi afrekað
þetta og þetta. En hitt dettur þeim ekki í hug, að betur mundi
við eiga að roðna og skammast sín fyrir ættleraskapinn: að eiga
kyn sitt að rekja til slíks kappa og vera þó sjálfur slíkur dauðans
amlóði!
Eessi skaðlegi hugsunarháttur þarf að breytast. Mönnum þarf
að verða ljóst, að það er ekki nóg að menta andann, heldur
verður líka að menta líkamann jöfnum höndum. Og menn mega
ekki halda, að líkamsmentun og íþróttalíf leiði til þess eins, að
gera líkamann hraustan og þolinn, sem þó í rauninni ætti að vera
nóg meðmæli með henni. Nei, hún gerir meira en það; hún glæð-
ir og eflir — já beinlínis skapar ýmsa þá eiginleika, sem mest er