Eimreiðin - 01.01.1912, Side 61

6i
væri samanlagt, sem hver um sig orkaði, ef ekki hefði verið þessi
höfðinginn, og samhugurinn svona mikill. En Mommsen hyggur,
að aldrei muni uppi hafa verið æfðara herlið en Rómverjar Cæsars.
Raunar þarf nú ekki svona mikið til; margir hafa veitt því eftir-
tekt, að aflraunir ganga mönnum betur í hóp samvaldra vina; það
er nærri því eins og hver geti lánað afl hjá öðrum, og þó hver
aukið öðrum afl; en þó þykir mér líklegt, að mest séu brögð að
þessu, sé einhver öðrum miklu fremri til forustu. Ekki má halda,
að hér sé verið að tæpa á neinni dulspeki; mér er heldur illa við
það, sem svo nefnist, því það vill svo oft verða úr því dulheimska,
en heimskan því hættulegri sem hún er duldari. En hér er efni,
sem lífseðlis- og sálarfræðingar ættu að rannsaka meira en gert
hefir verið, og kynni að geta orðið mönnum mikil hvöt til sam-
lyndis og góðs félagsskapar. Og mikið mætti um þetta rita, en
ég ætla ekki að hafa ritgerð þessa langa.
Ætt sína taldi Cæsar til ástagyðjunnar, og er því engin furða,
þó að hann væri ástamaður hinn mesti. Svetóníus getur þess, að
hann hafi lagst með fjöldamörgum drotningum (plurimas reginas
introiit, minnir mig standi þar), líklega í Gallíu og Germaníu flest-
um. Og sjálfsagt hafa, þó að ekki fari af því sögur, fleiri orðið
til að auka kyn hans, heldur en Kleópatra Egyptalandsdrotning,
frægasta kona sinnar aldar, og auðvitað grísk. Kom Kleópatra
Cæsar til að gleyma nærri öllu fyrir ástar sakir. En þóttist síðan,
eins og von var, af að hafa fætt þessum furðulega manni son. Sá
hét Kaisaríon, og var mjög afbragð annarra manna og nærri því
eins og Cæsar (eða Kæsar) endurborinn, en líklega enn þá fríðari
sýnum og gullhærður eins og Kleópatra. En þar fór illa, því að
Ágústus keisari lét myrða Kaisaríon frænda sinn, og þykir mér
ekki óhugsandi, að það níðingsverk hafi einhvern þátt átt í ógæfu
þeirri, sem grúfði yfir ætt Ágústusar síðan.
II.
Frægð Cæsars og ofmetnaður æsti til öfundar og haturs. Hann
þóttist mjög umfram aðra menn og fór eigi dult með það. Líkt
og Sturla Sighvatsson á íslandi, sem löngu síðar vakti aðdáun
lýðsins í Rómaborg, þó að ekki kæmi hann þangað til að hrósa
sigri, því miður, ætlaði Cæsar sér meira hlut en öðrum í Róma-
veldi. En þó sagði hann, er lýðurinn ávarpaði hann konungs nafni: