Dagblaðið Vísir - DV - 17.01.1984, Blaðsíða 37

DV. ÞRIÐJUDAGUR17. JANUAR1984.
37
Sviðsljósið
Sviðsljósið
Sviðsljósið
Teikning úr „dönsku biöðunum" sem sýnir hinar táknrænu „stereotýpur". Hann i sígiidum
jakkafötum með bók i hendi (vinnur augljóslega ekki sem fóstra á dagheimiii). Hún dreymin á svip,
rómantisk, fingerð, með litla „bingógröndal" styttu.
STEREO-
ff
TYPUR
ff
1 fínu matarboði fyrir nokkrum ár-
um sneri glæsileg, vel klædd kona sér
að manni við hliöina á sér og innti hann
eftir því hvert væri starf hans. Maöur-
inn sagðist vera „stjóri”. „Nú,” sagði
konan hlæjandi, „leikstjóri eða
kannski forstjóri?” „Hvorugt,”
svaraði maðurinn djúpri og karlmann-
iegri röddu. „Eg er útfararstjóri.”
Glæsikonan sneri sér að sessunaut sín-
um við hina hliöina og talaöi ekki við
„stjórann” eftir það.
Því er nú svo fariö í því samfélagi
sem viö búum í aö menn eru dæmdir
eftir störfum sínum. Tilhneigingin er að
líta á stöðu fólks eða starfsheiti og
túlka allan persónuleika þess út frá
því, samanber muninn á kvikmynda-
stjóra og útfararstjóra úr dæminu hér
aðofan.
Endurskoðendur eru leiðinlegir og
íhaldssamir. Félagsfræðingur er
vinstri sinnaður og djúpt þenkjandi.
Ef einhver á að vera athyglisverð per-
sóna verður sá hinn sami að gegna at-
hyglisverðu starfi. Annars gengur
dæmiö hreinlega ekki upp.
Því er sú tilhneiging oft rík meðal
fólks að reyna að „fegra” starf sitt eða
gera meira úr því en raun er og láta
svo líta út að hlutverk þess í gangi
tannhjólsins sé á við fimm hlekki frem-
ur en einn.
Eftir því sem dálkahöfundurinn
breski Paul Keers segir, spyrja konur
iðulega menn að því hvaða störfum
þeir gegni — rétt eins og starfið skipti
þá höfuðmáli í tilveru þeirra.
Hins vegar er því svo farið aö marg-
ir spyrja konur að því, þ.e. karlmenn,
„hvort þær vinni úti” áður en þær eru
inntar eftir því hvaða starfi þær gegna.
En vegna stöðu konunnar í gegnum
tíðina segir umræddur dálkahöfundur
að konur séu ekki aö baslast við að
flokka hver aöra eftir starfsheiti og þvi
hafi samskiptagrundvöllur þeirra þró-
ast á allt annan hátt heldur en karla.
Það tíðkaöist því lengi vel ekki
meðal kvenna að flokka hver aðra í
„stereotýpur” eða dæma þær út frá
stööu þeirra. Greinarhöfundur segir
aö konur hafi í samskiptum sínum iöu-
lega komið sér „beint að efninu”
m.ö.o. þær nálgist hver aðra á per-
sónulegum grundvelli en ekki á stjórn-
mála- eða viðskiptagrundvelli. Sam-
skipti þeirra hafi lengi veriö á „mann-
legra” plani en karla — og samtöl
kvenna einkennist af veigamestu
áhugamálum flestra, sem eru lífið
sjálftogástin.
ÞORÐU
— Það verður enginn ánægður nema
sá hinn sami taki áhættu í þessu lífi,
segir í grein eftir Vicki nokkra Lindner
í nýlegu hefti tímaritsins
Cosmopolitan. Segir Lindner að
ótölulegur f jöldi fólks þjáist af lífsleiða
og eina leiðin út úr honum sé að taka
áhættur — að þora. — Þaö er svo miklu
auöveldara að taka ekki áhættu og
hjakka í sama farinu en að treysta á
óvissuna, segir Lindner. Öll þróun
sjálfsins er fólgin í áhættutöku. —
Lítið barn lærir af þvi að taka áhættu,
segir bandaríski sálfræðingurinn Rollo
May. — Forvitið barn lærir á
áhættunum. Litla stelpan sem setur
puttann á eldavélahelluna sem er
sjóðheit er reynslunni ríkari. Og
strákurinn sem reynir að standa í
lappirnar og dettur. En svo staðnar
fólk — af hverju, spyr umræddur May.
Hræðslan við hið óþekkta er liklegasta
svariö.
Meiriháttar áhætta krefst
meiriháttar ákvöröunar og þar
stendur hnífurinn í kúnni hjá flestum.
Lokastaöa greinarhöfundar er sú að
sumu fólki sé „eðlilegra” að taka
áhættu en öðru. Hins vegar sé það mis-
skilningur hjá þeim sem óttast áhættu-
samar ákvarðanir að margir þeirra
sem þora aö taka slíkar ákvarðanir
taki þær í flýti. Þeir sem ná árangri
eru þeir sem hafa lagt höfuðið í bleyti,
velt fyrir sér kostum og göllum, tekið
óvissuþætti inn í myndina og hugsað;
„skítt oglago!”
0
Það þýðir ekkert að sitja og biða —
og biða og punkta niður alla mögu-
lega vaikosti — stundum verður
bara að hrökkva eða stökkva.
Fiestir kjósa að hrökkva.
Þessi bangsi kostar 300 þúsund krónur i Ameriku. Enda
hálfur annar metri á hæð og gerður úr minkafeldi.