Dagblaðið Vísir - DV - 30.09.1985, Blaðsíða 18

18
DV. MÁNUDAGUR30. SEPTEMBER1985.
rauður, ekinn aðeins 40 þús. km, m/húsi og klæðn-
ingu frá Ragnari Vals, lengri gerð, sportfelgur, ný
dekk. Bíll í sérflokki. Till sýnis í dag og næstu daga.
TÖQGURHF.
UMBOÐ FYRIR SAAB OG SEAT
BÍLDSHÖFÐA16. SÍMAR 81530-83104
Toyota hilux árg. 1981,
IBonduuell
'rþað mögulegt.
Verð kr.
36.900,-
Bondwell 12 er einstök tölva A ótrúlegu verði.
• I ferðatösku meö handfangi.
• CP/M 2,2 stýrfkerfi.
• 9" amber skjér, 24 línur, 80 tAkn.
• 16 forritanlegir notendalyklar.
• synthesizer sem talar ensku.
FORRITSEM FYLGJA
• Wordstar • Mailmerge
• Calstar • Datastar • Reportstar
Ath.
ferða telex
, gegnum Easy link.
Laugavegi 89, sími 13008
HRARIK
RAFMAGNSVEITUR RÍKISINS
Útboó
Rafmagnsveitur ríkisins óska eftir tilboðum i eftirfarandi:
RARIK—85011 Raflinuvír
RARIK-85012 Þverslár
Opnunardagur: Þriðjudagur 29. október 1985 kl. 14.00.
Tilboðun skal skila á skrifstofu Rafmagnsveitna ríkisins,
Laugavegi 118, 105 Reykjavík, fyrir opnunartíma og
verða þau opnuð á sama stað að viðstöddum þeim
þjóðendum er þess óska.
Útboðsgögn verða seld á skrifstofu Rafmagnsveitna ríkis-
ins, Laugavegi 118, 105 Reykjavík, frá og með mánudegi
30. september 1985 og kosta kr. 300,- hvert eintak.
Reykjavik 26. september 1985
Rafmagnsveitur ríkisins.
Fréttaljós — Fréttaljós — Fréttaljós
Tölvustýrt stjórnborð tœkisins er mikið í sniðum eins og sjá má. DV-myndir GVA.
Hjartans mál
Fjárfesting sem skilar sér eða off járfesting sem leiðir til
ofnotkunar—hjartaskurðlækningar á íslandi
„Heppilegasta afkastageta hjarta-
skurðlækningastofu miðast við að
framkvæmdir séu 12—15 uppskuröir í
viku hverri eða 500 til 550 uppskurðir á
ári. Undir vissum kringumstæðum
mætti hugsa sér minni afköst eða á bil-
inu 250 til 500 uppskurði á ári.”
Þessi orð eru gripin úr plaggi Fjár-
laga- og hagsýslustofnunar frá 24.
febrúar 1983. Þetta plagg er efnisleg
endursögn á WHO-skýrslu um lang-
tímaáhrif hjartaskurðaðgeröa.
Þar eru raktar kringumstæður er
réttlæta rekstur hjartaskurðstofu. Viss
atriði eru heimfærö upp á íslenskar að-
stæður.
Steingrímur Hermannsson forsætis-
ráðherra lét orð falla í viðtali í NT 11.
þ.m. um hjartaskurðlækningar á Is-
landi, kostnað og reynslu lækna á
þessu sviði.
Yfirlýsing hans þar: „ég myndi
frekar fara til London”, ef til slíkrar
læknisþjónustu þýrfti að grípa, hefur
vakið mikið umtal og deilur á milli
manna.
Vaknaö hafa spurningar m.a. um
hver sé forsaga þess að innan tíðar
verði opnuð hjartaskurðdeild á Land-
spítalanum og eins hvort deildin sé
„þjóöhagslega hagkvæm”. Erfitt er
líklega að meta þessi mál eingöngu út
frá peningasjónarmiði þó reynt sé.
„Það er nóg af stöðum um allan
heim þar sem hægt er að kaupa þessa
þjónustu á vegum ríkisins héðan, hjá
færum læknum í þjálfun. Það eru dag-
legar ferðir til London, til dæmis. Með
fullri virðingu fyrir ágætum læknum
hér þá myndi ég frekar fara til London
»»
Þetta eru ummæh forsætisráðherra
sem róti hafa komið á hugi manna.
Gjafafé
Arið 1971 gáfu fé til tækjakaupa fyrir
hjartaskurölækningar Seðlabankinn
og Gjafasjóður Ásbjörns Olafssonar
stórkaupmanns. Þá töldu ráögjafar
heilbrigðisráðherra ekki tímabært að
hefja hjartaskurðlækningar hér á
landi, m.a. vegna þess að rannsóknar-
aðstaðan var ekki fullnægjandi.
Það er ekki fyrr en 1978 sem sérfræð-
ingar á Landspítalanum og Borgar-
spítalanum, þeir Grétar Olafsson, Árni
Kristinsson, Gunnar H. Gunnlaugsson
og Þórður Harðarson, telja að hjarta-
skurðlækningar geti hafist hér. Land-
læknir og ráðgjafi ríkisstjórnarinnar
mæltu á þeim tíma ekki meö málinu.
Það var ekki fyrr en 1982 sem land-
læknir taldi þessar framkvæmdir ráð-
legar.
Þegar hér var komið sögu var
Matthías Bjarnason heilbrigðisráð-
herra. Á undan honum var Magnús
Kjartansson í embætti og um hjarta-
Texti:
Þórunn
Gestsdóttir
Mynd:
GunnarV.
Andrésson
skurðlækningar var nokkuö fjallað í
hans ráðherratíð.
Á síöustu dögum Magnúsar H.
Magnússonar í embætti heilbrigðisráð-
herra (1978—1980 var hann ráðherra)
voru hjartaskurölækningar enn á dag-
skrá í ráðuneytinu.
Meö bréfi 31. janúar 1980 fól ráðu-
neytið forstjóra ríkisspítalanna að sjá
um aö undirbúningur færi fram og
stefnt yrði að því aö byrja hjartaskurð-
lækningar og opnar hjartaaðgerðir á
Landspítalanum í ársbyrjun 1981.
Fyrirspurn í
sameinuðu þingi
Mál þetta kom til umræðu í samein-
uðu þingi 25. okt. 1983 vegna fyrir-
spurnar frá Svavari Gestssyni sem
gegndi embætti heilbrigðisráðherra
frá ársbyrjun 1980 til vors 1983. Fyrir-
spurninni var beint til núverandi heil-
brigðisráðherra, Matthíasar Bjarna-
sonar, og var svohljóðandi: Hver eru
áform ríkisstjómarinnar varðandi
stofnun deildar fyrir hjartaskurðlækn-
ingar á Landspítalanum?
I svari sínu rakti ráðherra forsögu
málsins. Við grípum niður þar sem
komið er sögu aö bréf Magnúsar H.
Magnússonar hafði borist viðkomandi
aðilum:
,,Á Landspítala mun undirbúningur
hafa farið fram eftir því sem hægt var
án þess aö heimild væri til aö kaupa
tækjabúnað og senda starfsfólk til
menntunar.
Stjórnarnefnd ríkisspitala hafði
þetta verkefni sem forgangsverkefni
sitt við gerð f járlaga áranna 1981,1982
og 1983, án þess að fjárveitinganefnd
Alþingis féllist á þetta verkefni sem
nýtt verkefni ríkisspítalanna,” sagði
ráöherra m.a.
Samkomulag náðist á árinu 1982 á
milli heilbrigöis- og fjármálaráðu-
neytis um að í fjárlagafrumvarpi árs-
ins 1983 yrði gert ráð fyrir þeim mögu-
leika að hefja undirbúning að hjarta-
skurðlækningum ef Alþingi féllist á þá
tillögu.
Það gerði Alþingi ekki.
Þrátt fyrir það skrifaði Svavar
Gestsson, þáverandi ráðherra heil-
brigðismála, bréf til stjórnarnefndar
ríkisspítalanna. Það var dagsett
tveimur vikum áður en hann hvarf úr
embætti. I því bréfi heimilar ráðherra
að auglýstar skuli stöður sem nauösyn-
legar eru vegna hjartaskurðlækninga.
Stöðurnar skyldu auglýstar í desem-
ber 1983 og ráöið í þær þannig að
hjartaskurðlækningar gætu hafist á ár-
inul984.
Utboð á tækjum voru einnig heimiluö
um áramótin 1983 og 1984. Heimild ráð-
herra í ársbyrjun 1983 átti sér ekki stoð
í gildandi f járlögum.
Þingheimur fylgjandi
I þeirri umræðu, sem fram fór á Al-
þingi þennan dag í október 1983, sem
áður er greint frá, tóku margir þing-
menn til máls, þeirra á meöal Davíð
Aðalsteinsson framsóknarþingmaður.
Hann sagði m.a.: „Eg kom í ræðustól
fyrst og fremst til þess að lýsa vilja
mínum gagnvart þessu máli; ég er
fylgjandi því að það verði ýtt hressi-
lega á eftir málinu. Ég fagna því að
hæstvirtur heilbrigöisráðherra mun
gera allt sitt til þess, ég vænti þess að
ég og minn flokkur aö minnsta kosti
liggi ekki á liði sinu í þessu efni.”
I sama streng tók flokksbróðir
Davíðs (og Steingríms), Tómas Áma-
son. En Tómas hafði vara á og vildi
gaumgæfa framkvæmdakostnaðinn
betur.
Hann sagði m.a.: „Ég held aö það
þurfi ekki að fara í grafgötur um það
að þingheimur sé yfirleitt fylgjandi
þeirri stefnu að hjartaskurðlækningar
verði fluttar inn í landið. Skal ég ekki
fara um það fleiri orðum. En í þessu
efni sem öðrum, þegar um er að ræða
þjónustu af hálfu þess opinbera, þá
fylgir því venjulega yfirleitt alltaf
talsvert verulegur kostnaður þó að
það borgi sig þegar til lengdar lætur að
taka upp þessa þjónustu eins og í þessu
tilfelli.”