Dagblaðið Vísir - DV - 26.02.1986, Blaðsíða 10

10
DV. MIÐVIKUDAGUR 26. FEBRÚAR1986.
Utlönd Utlönd Utlönd Utlönd
Treystisigís
27. flokksþingið
Mikhail Gorbatsjov, sem situr í
forsæti 27. flokksþings sovéska
kommúnistaflokksins þessa dag-
ana í Moskvu, hefur fært með sér
snögg skipti á tíðaranda í Sovét-
ríkjunum síðasta árið. Svo öra
breytingu á andrúmsloftinu þar
eystra hafa menn ekki séð í ára-
tugi.
Heima fyrir sem erlendis hefur
Gorbatsjov þetta ár, sem hann
hefur verið leiðtogi flokksins,
breytt þeirri ímynd sem menn báru
í huga sér af forystunni í Kreml
og lagt grunninn að þeirri framtíð-
arsýn sem hann gerir sér af Sovét-
ríkjunum, voldugum og fyrirmynd
öðrum í heiminum.
Treysti tökin á flokknum fyrir
flokksþingið
Gorbatsjov verður 55 ára næsta
sunnudag og aldursins vegna hugs-
anlegt að hann verði leiðtogi Sov-
étríkjanna fram yfir næstu alda-
mót. Hann talar um að „leiða
landið inn í nýjan kafla í sögu
þess“.
En þetta fyrsta valdaár hefur
hann notað ötullega til þess að
treysta eigin tök á flokknum og
ríkisbákninu, um leið og hann
hefur gengið djarfmannlega fram á
sjónarsviðið í alþjóðamálum. Af
þeim starfa öllum má ljóst vera að
honum kippir vel í kyn Kremlverja.
- „Hann trúir með sann á kerfið,"
eins og einn ambassadorinn í
Moskvu sagði við íréttamann
Reuters núna fyrir flokksþingið.
„Þegar hann talar um umbætur er
hann ekki að hugsa um að umbylta
kerfinu. Þvert á móti er hann ráð-
únn í að sýna og sanna að kerfið
geturdugað vel.“
Afkvæmi báknsins
Gorbatsjov hefur stundum verið
borinn saman við annan leiðtoga
Fylgir fordæmi Andropovs
meistara síns
Gorbatsjov hefur tekið upp þráð-
inn, þar sem Andropov féll frá,
maðurinn sem ól Gorbatsjov upp
til þessa æðsta valdaembættis
landsins. Hefur Gorbatsjov sagt
stríð á hendur spillingu, dugleysi
og vanhæfni. Segir hann þar i
liggja leiðina að bættum efnahag
landsins og betri lífskjörum og
endurheimt fyrri ímyndar Sovét-
ríkjanna sem fyrirmyndarparadís-
ar hinna vinnandi stétta.
Hann hefur lagt sig mjög fram
um að koma öðruvísi fyrir, ung-
legri, kröftugri og líflegri en hinir
öldnu og sjúku menn gerðu sem
sátu í því sæti áður, er Gorbatsjov
hefur nú haft í eitt ár. Og þúsundir
embættismanna hafa hrökklast úr
starfi fyrír fylgismönnum hins nýja
leiðtoga á þessu eina ári sem hann
hefur haft til þess að ryðja úr
valdapýramídanum sérgæðingum
Brevsnevs og Tsérnenkos.
Svar hans var: „Stalínismi er
blekkingavefur sem andstæðingar
kommúnismans hafa fundið upp og
^notað til þess að ófrægja Sovétrík-
in.“
Gagnrýnir Brevsnevs-tímann
Sumir hafa reynt að finna jöfnuð
með Gorbatsjov og Nikita
Krútsjev, sem tapaði völdum 1964.
Og víst er um það að Krútsjev
veittist harkalega að forvera sín-
um, Stalín, á flokksþinginu fyrir
nákvæmlega 30 árum og Gorb-
atsjov hefur í setningarræðu sinni
á þessu flokksþingi álasað „fyrri
forystu þessa lands fyrir að stand-
ast ekki kröfur tímans". Þykir
engum vafa undirorpið að hann var
þar að veitast að Brevsnev, sem
hélt um stjórnartaumana í átján ár.
Verður kanslarinn að víkja?
Ketilbjörn Tryggvason, fréttaritari
DVí Vestur-Berlín:
Vegna opinberrar kæru eins
þingmanna þingflokks græningja,
Otto Schily, í síðustu viku hefur
saksóknaraembættið í Koblenz nú
ákveðið að heíja rannsókn á aðild
kanslara Vestur-Þýskalands,
Helmut Kohl, að Flickmálinu.
Eins og fram hefur komið í frétt-
um snýst innihald ásakananna um
svör kanslarans við spurningum
rannsóknamefndar þingsins um
Flickmútumálið svokallaða.
Kohl, er bar vitni fyrir rannsókn-
arnefndinni í nóvember 1984 og
aftur í júlí 1985, á að mati þing-
manns græningja að hafa vísvit-
andi gefið rangar upplýsingar um
fjármál Flickauðhringsins er hon-
um á að hafa verið kunnugt um.
Herför græningja
Schily, sem sjálfur er lögfræðing-
ur og einn af þingnefndarmönnum
þeim er yfirheyrði kanslarann, veit
greinilega hvað hann er að gera.
Undir því öryggi að flækjast ekki
sjálfur i net Flickmálsins, því
flokkur hans var ekki til á þeim
tíma, hefur Schily verið einn ötul-
asti þingmaður á þýska sambands-
þinginu við að reyna að upplýsa
þetta mjög svo snúna mál.
Kohl kanslari, sem þurft hefur
að sjá á eftir viðskiptaráðherra
sínum, Lambsdorf greifa, svo og
flokksfélaga og forseta þingsins,
Barzil, vegna þessa máls er næsta
fórnarlambið.
Hvort fer fyrir honum eins og
samstarfsmönnum hans er erfitt að
spá um. En það sem gerir persónu-
lega stöðu hans veika er sú stað-
reynd að hann lýsti því sjálfur yfir
á seinasta ári í sambandi við mála-
ferlin gegn Lambsdorf greifa að ef
mál yrði höfðað gegn ráðamönnum
landsins bæri þeim að segja tafar-
laust af sér.
Telja því flestir fréttaskýrendur
líklegt að við þannig aðstæður
Umsjon:
Haimes Heimisson
muni kanslarinn ef til vill sjá sig
neyddan til að víkja.
Schily stjórnleysingi?
Samstarfsmenn Kohl á stjórn-
málasviðinu hafa á undanförnum
vikum vísað öllum slíkum get-
gátum á bug og reynt að gera sem
allra minnst úr málinu. Hafa þeir
í því sambandi gert allt er þeir geta
til að sverta græningjaþingmann-
inn í augum íjölmiðla, kalla hann
ofstækismann, stjórnleysingja og
tækifærissinna.
Fchily svarar aftur á móti gagn-
rýni þeirra með þeirri staðhæfingu
að Kristilegur demókrataflokkur
kanslarans væri ekki að reyna að
kæfa málið niður með þessu offorsi
ef kanslarinn hefði ekkert að ótt-
ast.
Hverjar svo sem málalyktir verða
má telja fullvíst að kanslarinn hafi
beðið mikið afhroð, er endurspegl-
ast í minnkandi trausti almennings
á honum.
Fjármálaráðherrann vinsæll
I ljósi þess að kosningar eru fram-
undan á næsta ári hafa komið fram
hugmyndir hvort ekki borgi sig
fyrir flokk kristilegra demókrata
að losa sig við Helmut Kohl til að
bjarga kosningunum.
í því sambandi hefur Stoltinberg
fjármálaráðherra verið nefndur
sem mögulegur arftaki Kohl.
Stoltinberg hreppti nýlega titil-
inn vinsælasti stjórnmálamaður
Vestur-Þýskalands í skoðanakönn-
un vikuritsins Der Spiegel og telja
því margir að með vinsældum hans
og batnandi ástandi þjóðarbúsins í
stjórnartíð kristilegra demókrata
verði sigur þeirra í kosningunum
auðveldur.
Helmut Kohl kanslari hefur verið í
sviðsljósinu að undanförnu vegna
ásakana um vísvitandi rangan
framburð fyrir þingnefnd er ranns-
akar spillingu í kringum Flickmálið
alræmda.
risa-kommúnistaríkis, sem sömu-
leiðis hefur verið kallaður umbóta-
sinnaður (auk alls annars, sem
hann hefur verið kallaður á löng-
um ferli sínum) en sá er Deng
Xiaoping hinn kínverski. Þó er
næsta fátt líkt með þeim. Gorb-
atsjov hefur aldrei þurft að stríða
við alla meginkrafta flokksins upp
á móti sér, líkt og Deng hefur þurft
Umsjón:
Guðmundur Pétursson
að gera, með líf sitt og fjölskyldu
sinnar að veði. Gorbatsjov er skil-
getið afkvæmi síns valdabákns.
Þótt Gorbatsjov hafi kannski
reynst furðufús (miðað við forvera
sína) að ræða ýmis viðkvæm mál,
þá hefur hann upp á síðkastið
undirstrikað hina hefðbundnu af-
stöðu Kremlverja til mála eins og
andófs eða menningarmála.
I viðtali fyrr í þessum mánuði var
Gorbatsjov spurður um þann arf
sem Josef Stalín hefði skilið eftir.