Dagur - 29.08.1962, Blaðsíða 12

Dagur - 29.08.1962, Blaðsíða 12
GÍSLI GUÐMUNDSSON, alþingismaður: Forystuhlutverk AKUREYRAR F'F FRAMHALD verður á fólksflutningum ára- tuganna 1940—1960, stefnir ísland að því að verða borgríki á því takmarkaða svæði við Faxaflóa, sem nú er farið að kalla Stór-Reykjavík. Haldist þessi þróun óbreytt verða íbúar Stór-Reykjavíkur 360 þúsundir um aldamótin. Aðrar byggðir íslands, sem undir borgríkið heyrðu, myndu þá hafa samtals 30 þúsund íbúa og áhrif þeirra á rekstur borgríkis- ins yrðu lítil. Vonandi er, að þessi þróun haldist ekki út öldina, enda væri það óheillavænlegt fyrir land og þjóð. Heinramenn margir í hinni fríðu borg við „sundin blá“ gera sér sjállir Ijóst, að það væri lrenni ekki heldur hollt. Margar af þeim borgunr lreims, sem ofvöxtur hefur hlaupið í, myndi óska sér þess nú, að stækkun þeirra hefði verið meira við hæfi, og væri vel, að menn létu sér skiljast það hér á landi. Skipulagning hinna óbyggðu svæða milli Reykja- víkur og Hafnarfjarðar, sem nú er sagt frá í blöð- um, er tímanna tákn. Sú tregða, sem fram kemur á Irærri stöðum gagnvart Dettifossvirkjuninni og áhuginn fyrir því að lrefja heldur stórvirkjun syðra er þó enn stærra tákn. Sjálf þjóðlrátíðin var nú í ár notuð til þess að útvarpa áróðri, sem átti að gera landnámshugsjónina hlægilega í augum þeirra, sem hún væntir sér liðs af. Það gaman var grátt. Þegar Jón Sigurðsson mælti með því fyrir 120 ár- um, að Alþing yrði háð í Reykjavík, færði hann fyr- ir því þau rök, að landið þyrfti að eignast höfuðstað, og að öruggasta ráðið til þess að efla þennan lröfuð- stað og stækka, væri að staðsetja þar þingið og aðr- ar þjóðstofnanir. Reykjavík var í þann tíð álíka fjöl- menn og Dalvík eða Olafsfjörður nú, en stórunr fátækari 02; á allan hátt óvesrlegri og athafnaminni en þessar myndarlegu norðlenzku sjávarbyggðir vorra tíma, og þar að auki hálfdönsk. Jón Sigurðs- son sá rétt, bæði nauðsynina á því að eignast höfuð- stað og ráðið til þess að efla lrann. En það var ekki lrans lrlutverk að gefa þeirri þjóð ráð, sem uppi var á íslandi á síðari lrluta 20. aldar, jafnvel þótt hann hefði séð fyrir viðfangsefni lrennar og vandamál. Ef lrann væri staddur meðal vor nú, gæfist honum á að líta, hvernig ástatt er um byggðina í því landi, þar sem þjóðin hefur haldið áfram að safna saman allri yfirstjórn og yfirforsjá á einn stað, þangað til sá staður getur sagt: Eg er landið. Eg er þjóðin. Það myndi verða honum ærið viðfangsefni, að virða fyr- ir sér hið volduga reykvíska valdkerfi, eins og það er nú, á vegum ríkis og borgar, einstaklinga og sam- taka af ýmsu tagi, andlegt og veraldlegt, ef svo mætti segja millilandaverzlunina, sem þar er staðsett, bankana, tryggingastofnanirnar, kaupskipaútgerð- ina, landssamböndin af ýmsu tagi, sem láta stjórna sér frá Reykjavík o. s. frv. Um það geta verið skiptar skoðanir, hvort það sé þetta eitt eða fleira, sem valdið hefur þeirri þróun, sem vikið var að hér að framan, en sú þróun var staðreynd á 5. og 6. tug aldarinnar. Sú staðreynd er svo alvarlegs eðlis, að nauðsyn ber til að taka af- stöðu til lausnar. Þeir, sem þjóðmálum sinna, verða að gera það upp við sig, hvort það skuli ládð af- skiptalaust, að mestöll þjóðin safnist saman á einn stað, og að aðrar byggðir landsins eyðist eða dragist saman, a. m. k. hlutfallslega, eða hvort unnið skuli að því, sem kallað hefur verið jafnvægi í byggð landsins og ekki látið skeika að sköpuðu í þessum efnum. Það, sem mestu máli skiptir fyrir íslendinga sem þjóð um þessar mundir, jafnframt því að skapa sjálf- stæða, íslenzka utanríkispólitík, er að átta sig á því, hvort þeir vilja halda áfram að byggja land sitt, og hvað á sig megi leggja, til þess, að svo geti orðið. Á það hefur verið bent, af mætum mönnum, að frumkvæði að því, sem gera skal til þess að tryggja framtíð byggðanna í landinu, verði að koma frá þeim, sem í þessum byggðum eiga heima og inna af hendi 1 ífsstarf sitt. Þar beri að tendra eldinn, sem Iionum er ætlað að brenna á komandi tímum. Vak- ið hefur verið máls á því, að hinir fornu landsfjórð- ungar taki upp baráttu fyrir takmörkuðu sjálfstæði sínu innan ríkisheildarinnar og laði þannig fram, innan sinna vébanda skapandi kraft til forystu. í 10 DAGUR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.