Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.1994, Blaðsíða 13

FÖSTUDAGUR 30. DESEMBER 1994
13
1995- Nýir tímar
í íslenskri menningu?
Arið 1994 hefur markað hryggileg-
an hápunkt á framvindu sem staðið
hefur í nokkur ár: aldrei fyrr hefur
feyskjan í sjóðakerfi menningar-
innar verið eins mikil og augljós.
Fimm dæmi um ís-
lenska sjóði 1994
1. Á þessu ári hvarf Menningar-
sjóður útvarpsstöðva, en það er
sjóður sem t.d. hirðir milljónir á
mánuði af auglýsingatekjum Sjón-
varpsins. Hann vinnur sem sé gegn
þvi en ekki að þvi að íslenskar sjón-
varpsmyndir veröi til með því að
soga burt fé úr dagskrárgerðinni!
2. Kvikmyndasjóður var skorinn
niður.
3. Listskreytingasjóði var eytt.
4. Launasjóður rithöfunda var í
umræðunni sem aldrei fyrr, enda
hundsar hann mælikvarða bók-
menntanna eins og bókmennta-
verðlaun, bókmenntahátíðir og út-
gáfu á öðrum tungumálum.
5. Bókmenntakynningarsjóður
var óstarfhæfur megnið af seinna
misseri ársins, af því að ekki var
haft fyrir því að skipa stjóm handa
honum.
Auk þessa var tjáningarfrelsinu,
þvi sem rithöfundum og hstamönn-
um er mikilvægast, ögrað af Ríkis-
útvarpinu, sem sagöi upp mönnum
fyrir viðhorf sín, út af símhringing-
um. Ríkisútvarpið er auk þess mið-
ill, sem á síðustu árum hefur ítrek-
aö gerst sekur um fámennisafglöp,
látið menn sem eru í störfum fyrir
tiltekin forlög gagnrýna bækur
samkeppnisaðila og menn spyrja
sig: Á hvaða leið er þetta land?
Ætla menn að sigla því í menning-
arlegt strand? Ætla menn að valda
því að menningarverkin komist
aldrei suður fyrir Vestmannaeyjar?
Það gera menn með slíkum
vinnubrögðum. Þau eru dæmi um
menningarþjóðfélag, sem hefur á
stundum ekki fyrir því að skapa sér
leikreglur, og meðan svo er, þá er
ekki hægt að búast við því að al-
þjóðlegur árangur íslendinga í
menningu sé mikill.
KjáUarLnn
þekkir nauðsynlegar forsendur
styrkveitinga?
- Mun Kvikmyndasjóöur setja
sér nýjar reglur, mun hann leggja
fagþekkingu til grundvallar styrkj-
um?
- Mun Launasjóður rithöfunda
líta í eigin barm, setja sér vinnu-
reglur, taka mið af bókmennta-
verðlaunum, bókmenntahátíðum
og útgáfu erlendis?
- Mun ný bókmenntakynningar-
að selja fleiri kvikmyndir til kvik-
myndahúsa og sjónvarpsstöðva er-
lendis - og það gera menn ekki
nema að þeir tileinki sér vinnu-
brögð sem eru alþjóðleg, sem eru
sambærileg við það sem gerist ann-
ars staðar.
íslenskt sjóðakerfi er nú um
stundir feyskið og fúið og meðan
svo er, þá er ekki hægt aö búast
við því að alþjóðlegur árangur ís-
lendinga í menningu sé mikih. Sig-
Einar Heimisson
kvikmyndagerðarmaður
og rithöfundur
Hvað gerist1995?
Áriö 1995 mun vonandi svara
spurningum um framtíð sjóða í ís-
lenskri menningu.
- Mun nýr og betri sjóður verða
tii í staðinn fyrir Menningarsjóð
útvarpsstöðva? Sjóður, sem veit
hvenær hann veitir peninga og
„Auk þessa var tjáningarfrelsinu, því
sem rithöfundum og listamönnum er
mikilvægast, ögrað af Ríkisútvarpinu,
sem sagði upp mönnum fyrir viðhorf
sín, út af símhringingum.“
stofa verða til á Islandi í staðinn
fyrir bókmenntakynningarsjóð?
fslendingar þurfa að snúa vöm í
sókn. Það vita allir að sjóðirnir eiga
ekki að vinna svona, en þeir eru
færri sem hafa orð á því. Það er
miður. Það þarf að koma fleiri bók-
um út á tungumálum eins og
ensku, frönsku og þýsku, það þarf
urður Nordal bað einu sinni um
vogrek erlendra áhrifa í íslenskri
menningu, og hafði á réttu að
standa - en hitt gildir líka að ís-
lensk menning á að vera vogrek á
erlendum ströndum, og það hlýtur
að verða menningartakmark árs-
ins 1995.
Einar Heimisson
„Rikisútvarpið er auk þess miðill, sem á síðustu árum hefur itrekað gerst sekur um fámennisafglöp... “
segir Einar m.a. í greininni.
Sullumbull í Svæðisútvarpi
Það gerist oft að t.d. dómarar verða
að segja sig frá málum sökum van-
hæfis, sem oftast skapast vegna
tengsla við þá sem aðild eiga að
einstökum málum. Svo á að vera
með fleiri stéttir. Ég vil í upphafi
taka fram að Ólafur Arníjörð, bæj-
arstjóri í Vesturbyggð, er minn
besti vinur.
Hér á eftir ætla ég að fara nokkr-
um orðum um aðfor þá sem gerð
hefur verið að Ólafi Arnfjörð og
hversu hættulegt það er þegar þeir
sem skrifa og flytja fréttir vinna í
málum þar sem þeir eru vanhæfir.
Vanhæfur
Þáftur Benedikts Sigurðssonar,
fréttamanns á Svæðisútvarpi Vest-
fjarða, er stór. Öll afskipti háns af
málefnum Patrekshrepps hins
gamla og Vesturbyggðar bera þess
merki aö Benedikt skilur ekki hver
heiður fréttaskrifenda er. Það eiga
allir blaða- og fréttamenn að hafa
í heiðri að lesendur og hlustendur
fái réttar fréttir og þá á engu að
skipta hvort fréttimar komi ein-
hverjum vel eöa illa.
Þáttur Benedikts er með slíkum
eindæmum aö engu tali tekur.
Þannig er að Ólafur Arnfjörð hefur
þurft að sifja undir einstökum
árásum pólitískra andstæðinga
sinna. Þeir hafa borið Ólaf alvar-
legum sökum og látið í veðri vaka
KjaUaririn
Sigurjón Magnús
Egilsson
ritstjóri Sjómanna-
blaðsins Vikings
að hann hafi dregið sér hátt í 5
milljónir úr sveitarsjóöi. Við mikla,
og jafnframt dýra, rannsókn hefur
komið í ljós að ásakanimar vom
tilhæfulausar.
1. desember svaraði löggiltur
endurskoðandi þar sem fram kom
að árásimar væm ekki á rökum
reistar. Þetta vissi Benedikt, en
þrátt fyrir það lét hann sem ekkert
væri. Eg talaði hér að ofan um van-
hæfi. A árinu 1990, skömmu eftir
að Ólafur Arnfjörð varð sveitár-
stjóri Patrekshrepps, var Sigurði
Guðmundssyni sagt upp sem lögg-
iltum endurskoðanda Patreks-
hrepps. Sigurður Guömundsson er
faöir Benedikts fréttamanns. Þegar
veriö er að fjalla um störf þess sem
ráðinn var í stað brottrekins foður
Benedikts er Benedikt vanhæfur.
Á nælonsólum
Þetta er ekki aUt. Samkomulag
milli manna í Vesturbyggð er með
ótrúlegum hætti. Þar keppast
menn um að berja hver á öðrum
og þó alveg sérstaklega á bæjar-
stjóranum, sem einn hefur kosið
að halda trúnað í þessu máli öllu.
Þegar j)eir sem vinna við frétta-
skrif finna að menn gera allt til að
koma höggi á andstæðinga sína þá
eru fréttamenn á hálum ís. Þá
reynir á að fara varlega, setja á sig
mannbrodda en vera ekki á nælon-
sólum og fjúka stjórnlaust undan
sterkustu vindunum.
Benedikt hefur verið á nælonsól-
um í þessu máli. Takist heima-
mönnum í Vesturbyggð það ætlun-
arverk sitt að koma Olafi frá verð-
ur spennandi að sjá hver þeirra
tekur jóðsótt og elur af sér bæjar-
stjóra, því svo mikið er víst að
margir eru þeir með bæjarstjórann
í maganum.
Það er ótrúverðugt þegar helsti
áróðursmaðurinn er svo tengdur
fyrirtæki, sem skuldar sveitarsjóði
tugi milljóna, að hann skuli leggja
sig fram um að koma þeim manni
frá sem helst allra vill gæta hags-
muna sveitarsjóðs og innheimta
gjaldfallnar kröfur, kröfur sem
snúa að fyrirtæki þar sem áróðurs-
meistarinn er.
Sigurjón Magnús Egilsson
Meðog ámóti
Mánaðarjólafri alþingismanna
Ekki hægt
að tala um
jólafrí,
heldurvinnu
„Ég hef nú
verið alþing-
ismaöur í
rúmlega tutt-
ugu ár og hef
því orðið
nokkra
reynslu. Samt
hef ég aldrei
orðið var við
það að alþing-
menn fengju a|t>ln9l8maður-
jólafrí. Þaö, aö gert sé hlé á störf-
um Alþingis í einn mánuö um jól
og áramót, er ekki það sama og
jólafrí fyrir alþingismenn. Öðru
nær. Alþingismenn sifja ekki
auöum höndum heima hjá sér
þessa daga. Auk þess mæla þing-
fundir ekki vinnu alþingis-
manna. Hún er margþætt og víða
unnin og ekki síst í kjördæmun-
um sjálfum. Mér hefur fundist
það sama hvort þingfundir
standa yfir eða ekki, þingmaður
hefur alltaf meira en nóg verk-
efni, sem bíða, til þess að vinna
að. Að þvi leyti finnst mér það
ekki spurning um það hvort þing-
menn eiga aö fá mánaðarjólafrí
eða ekki. Að sjálfsögðu reyna al-
þingismenn aö halda helgidagana
hátíðlega eins og annað fólk. Að
öðru leyti eru flestar stundir not-
aöar á einhvern hátt í þágu um-
bjóöenda, kjördæmis og starfs-
ins.“
Þingmenn
vinni eins og
annaðfólk
„Ég tel að
alþingismenn
eigi bara að
vinna eins og
annað fólk.
Það er ef til
vill spurning
hvenær þíng-
menn, sér-
staklega
landsbyggð-
arþingmenn, Itorí',r®ðln9ljr-
eigi að heimsækja sína urabjóð-
endur. Menn hafa talað um aö
jólafríiö sé notað til þess. Það er
auövitað sjálfsagt aö þingið komi
saman og vinni milli jóla og ný-
árs eins og það er aö gera núna.
Ef frá er talinn einhver timi sem
þingmönnum gefst til aö hitta
sína umbjóðendur, það getur líka
veriö yfir sumarið, þá á Alþingi
að starfa allt árið eins og aðrir
vinnustaðir. Mér sagt að þing-
mannsstarfið sé mikil vinna,
hvort sem þingiö er að störfum
eða ekki. Ég hygg að með bættum
samgöngum og fjarskiptatækni
sé ekki eins nauðsynlegt og áður
að þingmenn séu að vísitera i
kjördæmum sinum í hefian mán-
uð eða raeira. Ég hygg því að þaö
stefni í að þingið starfi allt árið,
með eölilegu sumarfríi þing-
manna. Þarrnig er það oröiö i
flestum löndum. Meö því móti
myndum viö líka losna við þaö
fargan sem bráðabirgðalagaseúv
ing er, Þess gerist ekki þörf að
setja bráðabirgðalög jiegar þingið
er að störfum."
„Samkomulag milli manna í Vestur-
byggð er með ótrúlegum hætti. Þar
keppast menn um að berja hver á öðr-
um og þó alveg sérstaklega á bæjar-
stjóranum..