Dagblaðið Vísir - DV - 24.02.1996, Blaðsíða 13

JjV LAUGARDAGUR 24. FEBRÚAR 1996
menning u
Tólf tóna Stravinsky
Tuttugasta öldin hefur verið öld örra viðhorfsbreyt-
inga, svo í tónlist sem öðrum greinum mannlegrar
sýslu. Frciman af öldinni mátti greina tvær fylkingar
meðal tónskálda. Önnur aðhylltist tólf tóna aðferð
Amolds Schönbergs, hin var höll undir áðferðir Igors
Stravinskys, sem voru í eðli sínu hefðbundnari og oft
kenndar við nýklassik. Það vakti því mikla athygli þeg-
ar Stravinsky tók að semja tólftónamúsík eftir lát
Schönbergs. Þótti sumum sem þar hefði sjálfur höfuð-
paurinn svikið lit.
Okkur hefur borist hljómdiskur þar sem á eru nokk-
ur verk Stravinskys og öll samin með aðferð Schön-
bergs. Verkin eru The Flood, Abraham and Isaac, Vari-
ations in Memoriam Aldous Huxley og Requiem Cant-
icles. Þá er þarna einnig að finna eitt verk eftir banda-
ríska tónskáldið Charles Wuorinen; A Reliquary for
Igor Stravinsky. London Sinfoniette, undir stjóm Oli-
vers Knussens, leikur ásamt einsöngvurunmn Peter
Hall, David Wilson-Johnson, Susan Bickley o.fl.
Tónlist
Finnur Torfi Stefánsson
Tólftónaaðferðin nýtur ekki hylli lengur, sennilega
vegna þess aö í raun og vem hafnar hún tónunum sem
byggingarefni í tónlist. Verkin þurfa því að byggjast á
einhverju öðm og oftast er það litur hljóðfæra. Þrátt fyr-
ir áratuga tilraunastarfsemi hefur mönnum gengið illa
að gefa lit hljóðfæra þann djúpa áhrifamátt sem tónaunál
á borð við dúr og moll kerfið hefur. Tólftóna verk og af-
sprengi þeirra, serialísk verk, njóta nú orðið almennt
þess álits að vera hvert öðm lík.
Þrátt fyrir þetta em tólftónaverk eftir sjálfan Stravin-
sky allrar athygli verð, meðal annars vegna þess að
hann var óvenjulegur snillingur í meðferð hljóðfæra og
hljómsveita. The Flood var samið fyrir sjónvarp og ber
þess merki. Þar er texti bæði sunginn og lesinn auk þess
sem gert er ráð fyrir dansatriðum. Tónlistin er í raun og
vera mjög einfóld og aðgengileg og má mæla með henni
fyrir þá sem era að byrja að kynna sér tónlist hins aldna
meistara. Abraham og Isaac hefur á sér þyngra yfir-
bragð eins og efnið gefur til kynna. Huxley-tilbrigðin
eru hins vegar töluvert tilþrifarík og sama má segja um
litlu sálumessuna. Það er athyglisvert hversu sparsöm
þessi verk em að allri gerð og skýrleiki er mikill. Hrein-
ir litir em áberandi. Fyrir bragðið ná blöndur meiri
áhrifum þegar þeim bregður fyrir. Hinu er þó ekki að
neita að nú em allir þessir effektar orðnir gamalkunn-
ugir eftir að önnur tónskáld hafa notað þá aftur og aft-
ur í verki eftir verk. Charles Wuorinen er þekkt banda-
rískt tónskáld og verk hans er gert af kunnáttu og þekk-
ingu en ef til vill ekki sama skilningi á takmörkunum
aðferðarinnar og verk Stravinskys. Afleiðingin er sú að
það hljómar mjög kunnuglega.
Flutningur á þessum hljómdiski er allur fyrsta flokks.
Stjómandinn Knussen er ágætt tónskáld sjálfur auk
þess að hafa getið sér orð sem stjómandi og túlkun hans
og annarra listamanna sem við sögu koma ber merki
djúprar virðingar fyrir viðfangsefninu.
Stravinsky.
Þær vinna vel saman
ÍAppbumboðið

!
j
!
Macintosh - eins og hugur mannsl
Skipbolti 21 • Sími 511 5111
Heimasíðart: bttp://www. apple. is
■