Dagblaðið Vísir - DV - 24.02.1996, Blaðsíða 28

28
enning
Hilmar Oddsson. menningarverðlaunahafi DV í kvikmyndum
Arangur í sam-
ræmi við fómir
„Fyrst mér tókst að verða til-
nefndur til Menningarverðlauna
DV þá átti ég alveg eins von á að fá
þau. Það var því afar ánægjulegt að
það skyldi takast og mér mikill
heiður sýndur. Þetta er stór skraut-
fjöður í hatt myndar minnar, Tár úr
steini, og ég er einmitt um þessar
mundir að fara af stað til að kynna
hana betur í útlöndum. Verðlaunin
eru þvi ómissandi veganesti,“ segir
Hilmar í samtali við DV.
Að mati dómnefndar, sem skipuð
var þeim Hilmari Karlssyni, blaða-
manni og kvikmyndagagnrýnanda
DV, Baldri Hjaltasyni, forstjóra og
kvikmyndasafnara, og Valdimar
Leifssyni kvikmyndagerðamanni,
er mynd Hilmars, Tár úr steini,
stórvirki i íslenskri kvikmyndagerð
og í heild eins vel heppnuð og á
verður kosið. Myndin er fyrst og
fremst verk Hilmars sem vann hana
á löngum tíma og þróaði stig af stigi
af mikilli þolinmæði og hugrekki.
Dómnefnd taldi leikstjórn hans
markvissa og styrka og dramatíska
ævi Jóns Leifs gerða að óvenju lif-
andi frásögn.
Starfaði með
hæfileikaríku fólki
„Ég lít svo á að árangur þessarar
myndar sé i samræmi við þær fóm-
ir sem færðar vom við gerð hennar.
En fómirnar, sem voru fjárhagsleg-
ar, líkamlegar, andlegar og félags-
legar, voru í sjálfu sér engin trygg-
ing fyrir velgengni myndarinnar
heldur allt það starf sem unnið var
af öllu því hæfileikafólki sem lagði
hönd á plóginn. Myndin var lengi
að fæðast, var 7 ár í bígerð og sú
staðreynd í ljósi þess hve vel henni
hefur verið tekið eykur enn frekar
ánægju okkar sem stóðum að henni.
Hilmar segir það hafa skipt sköp-
um að hafa unnið myndina á eins
löngum tíma og raun bar vitni. Tím-
inn hafi verið vel notaður og reynt
hafi verið að leysa ýmis vandamál
sem upp komu, eða “breyta göllum
yfir í kosti” eins og Hilmar orðaði
það. Langan tíma tók að fjármagna
myndina og í Þýskalandi voru
menn ekki ginnkeyptir fyrir verk-
efninu í fyrstu vegna þáttar nasista
í því.
Skiptust á skin og skúrir
„í Þýskalandi fengum við að
heyra það að menn væru ekki enda-
laust reiðubúnir að greiða útlend-
ingum fyrir það að fjalla á sinum
forsendum um viðkvæmasta tíma-
bil í sögu þýsku þjóðarinnar. En
saga myndarinnar er eins og hún er
og hún varð ekki sögð nema í
ákveðnu umhverfi og ákveðnum
kringumstæðum og menn gerðu sér
auðvitað skýra grein fyrir því þegar
upp var staðið. Við gerð Tára úr
steini skiptust auðvitað á skin og
skúrir, þýskir samstarfsaðilar okk-
ar fóru t.d. á hausinn og það var
auðvitað áfall fyrir alla. En ein-
hvem veginn unnum við úr öllum
erfiðleikunum og gáfumst ekki upp.
Myndin hefði aldrei orðið til ef
ekki hefði komið til metnaður og
áhugi allra þeirra sem ég starfaði
með. Jóna Finnsdóttir var framleið-
andi og það má segja að hún hafí
tekið af mér mestu búsorgirnar. Ég
treysti henni 100%. Hún gerði mér í
raun kleift að starfa sem leikstjóri
og án þess hefði ég aldrei getað
sinnt minni vinnu nógu vel. Leikar-
amir stóðu sig líka vei enda lögðu
þeír allir á sig mikla vinnu.
3 til 4 handrit
bíða úrvinnslu
Eins og flestir leikstjórar segist
Hilmar hafa ýmislegt í pokahominu
þrátt fyrir að mesta vinnan þessa
dagana fari í að fylgja eftir Tárum
úr steini bæði heima og erlendis.
Hann segist eiga 3 til 4 handrit sem
bíði úrvinnslu en hvort þau fá hana
og hvenær verði tíminn að skera úr
um.
„Ég reyni náttúrlega að sinna
þessu barni mínu, sem Tár úr steini
er, því þó myndin sé fullgerð, í sýn-
ingu og hætt að áreita mig daglega
þá þarf að fylgja henni eftir til hins
ýtrasta.
Kvikmyndir hafa verið ær og kýr
Hilmars um alllangt skeið en um 9
ár eru síðan fyrsta mynd hans, Eins
og skepnan deyr, leit dagsins ljós.
LAUGARDAGUR 24. FEBRUAR 1996
En Hilmar hefur
einnig látið tals
vert til sín
taka á bæði
sjón-
varps
og
tón-
var hljóðmaður
myndarinnar. Út-
koma myndar-
innar hefði
aldrei
orðið
eins
góð
án
list-
arsvið-
inu. Þekkt-
ustu sjón-
varpsverk
hans em mynd-
irnar Ösku-
buska og maður
inn sem átti engar
huxur og Sjóarinn
spákonan, blómasal-
inn, skóarinn, málar
inn og Sveinn.
Fyrir
nokkrum
árum kom út
geisladisk-
ur með
tónlist
eftir
“Það voru fyrst og fremst kraftar hæfileikaríks fólks sem tryggðu velgengni
myndarinnar.” DV-mynd ÞÖK
Hilmar, Og augun opnast, en Hilm-
ar segist ekki geta hætt því að sinna
tónlistinni, hún sé og hafi lengi ver-
ið hluti af sér. Hann segist njóta
þess að sameina bæði tónlist og
kvikmyndir enda kannski ekki að
ástæðulausu sem hann hafi tekist á
við gerð Társ úr steini þar sem
þetta tvennt fer saman.
„Ég vann handritið ásamt Hjálm-
ari H. Ragnarssyni og Sveinbirni I.
Baldvinssyni og Kjartan Kjartanson
þessara manna, að ógleymdum aðal-
kvikmyndatökumanninum Sigurði
Sverri Pálssyni. Þeir unnu allir frá-
bært verk og tónlistin skilaði sér
mjög vel. Þá voru Maria Sigurð-
ardóttir aöstoðarleikstjóri og Sigur-
jón Jóhannsson og Helga Stefáns-
dóttir sem báru ábyrgð á leikmynd
og búningum ómissandi.
-brh
Eva Vilhelmsdóttir, menningarverðlaunahafi DV í listhönnun:
„Natura“ ullarfatnaðurinn frá
prjónaverksmiðjunni Foldu á Akur-
eyri var fyrsta verkefni Evu Vil-
helmsdóttur á nýjum vinnustað en
hún gerði sér lítið fyrir og vann til
Menningarverðlauna DV í listhönn-
un fyrir þessa nýju ullarlínu.
Eva fluttist búferlum frá Reykja-
vík til Akureyrar í byrjun síðasta
árs og hóf störf hjá Foldu. Hún er þó
enginn nýgræðingur í ullariðnaðin-
Lopapeysurnar rifnar út
„Eg er búin að vera viðloðandi
þennan ullariðnað mjög lengi. Ég
vann hjá Álafossi í gamla daga, á
blómaskeiðinu þegar við höfðum
ekki við að framleiða ullarpeysur,
þær voru bókstaflega rifnar út.
Þessi iðnaður fer mjög mikið upp og
niður. Það hefur verið töluverð
lægð undanfarið en við hjá Foldu
erum mjög bjartsýn."
„Natura" línan samanstendur af
stórum, grófum peysum í náttúrulit-
unum og húfum og treflum í stíl.
Eva segir að þetta sé hugsað sem
fatnaður fyrir útivist, nokkurs kon-
ar nýjar lopapeysur.
Ekki tískufyrirbrigði
„Þetta eiga ekki að vera neitt sér-
staklega tískulegar peysur. Við
sniðnar peysur.
Fyrstu
mánuð-
imir
'L. hjá
mér fóru eiginlega í tilraunastarf-
semi með þessa vél, að láta hana
prjóna alls konar snúninga, útprjón
og kaðla á meðan ég var að finna út
eitthvert fallegt prjón. Ég fór síðan
að láta hana tvinna saman léttlopa
og loðband og út úr því kom þetta
tvinnaband sem er ólitað, náttúru-
vænt band, bara í sauðalitunum.
Þetta hefur fengið frábærar við-
tökur. Við byrjuðum á innanlands-
markaði og núna era að koma
pantanir að utan og mér sýnist
þetta bara ætla að ganga vel
upp.“
Mikill heiður
erum frekar að höfða til fólks sem
vill bara eiga eina góða peysu næstu
árin en ekki neitt tískufyrir-
brigði sem er orðið hallæris-
legt eftir kannski eitt ár.
Það sem hratt þess-
ari ullarlinu af stað m
var að Folda keypti
nýja prjónavél sem
prjónar svipað
gróft og prjónið
er á lopapeysum,
„Þessi vél er
mjög fullkom-
in, tölvustýrð,
með öllum
tæknilegum
nýjungum
og getur
gert alveg
rosalega
margt,
búið til
alls
konar
kaðla-
prjón,
inntök-
ur og úr-
tökur og
prjónað
til-
Eva Vilhelmsdóttir útskrifaðist í fatahönnun frá Danmörku árið 1972 og hefur unnið við hönnun
síðan.
DV-mynd Brynjar Gauti
Eva segir að starfs-
fólk Foldu vinni vel
saman að hlutun-
um og sé áhuga-
samt um fram-
gang fyrirtækis-
ins.
„Ég er með
mjög góða
aðstoð-
ar-
konu og saumakonu. Við eram auð-
vitað hópur sem vinnum þetta allt
saman. Það eru náttúrulega allir
mjög ánægðir með þessa viðurkenn-
ingu. Þetta er mikill heiður."
Eva útskrifaðist í fatahönnun frá
Danmörku 1972 og hefur unnið við
hönnun síðan. Hún var lengi með
leðurverkstæði og vinnustofu á
Bergstaðastræti í Reykjavík og var
ein af stofnendum Gallerís Lang-
brókar. Þessa dagana á hún textíl-
verk á sýningu í Úmbra en hún seg-
ir að textílhönnun og fatahönnun sé
náskyld.
„Þú ert auðvitað alltaf að vinna
með textíl í fatahönnun. f þessum
peysum til dæmis þá er maður að
búa til efnið, prjónið og allt þannig
að þetta er mjög samtvinnað."
Einfalt á Akureyri
Eva segist kunna mjög vel við sig
á Akureyri og segir að það sé ein-
hvem veginn miklu einfaldara að
búa þar en í Reykjavík því að það sé
svo miklu styttra í allt. Svo kunni
Akureyringar svo sannarlega að
skemmta sér.
„Þegar við fórum í fyrsta skipti
héma út að skemmta okkur þá varð
ég alveg dolfallin yfir því hvað fólk
skemmti sér rosalega vel, einhvern
veginn innilegar og gaf sig allt í
það,“ segir Eva.
-ból