Dagblaðið Vísir - DV - 23.10.1999, Qupperneq 22

22 \
„ •*'

lenning
LAUGARDAGUR 23. OKTOBER 1999
Kristín Gunnlaugsdóttir málaði mynd af Maríu mey með barnið á altaristöfluna í Stykkishólmskirkju:
Kominn tími á
Sunnudaginn 10. október var vígð altaristafla í nýju
kirkjunni í Stykkishólmi. Það er í sjálfu sér merkisviö-
buröur, og ekki varð hann ómerkari fyrir það að mál-
verkið er eina altaristaflan í íslenskri kirkju sem sýnir
mynd af Maríu guðsmóður með barnið sitt. Listamað-
urinn er Kristín Gunnlaugsdóttir sem vakti athygli
árið 1994 þegar sett var upp sýning á orþodox íkonum
eftir hana í Hallgrímskirkju. Bœði áður og þó umfram
allt síðar hefur Kristín vakið mikla athygli fyrir helgi-
myndir sínar sem og veraldleg málverk, enda sker hún
sig afar greinilega úr hópi ungra listamanna með við-
fangsefnum sínum og vinnubrögðum.
Kristín býr í gömlu húsi við Bergstaðastrœti ásamt
manni sínum, Brian Patrick FitzGibbon. Hann er írsk-
ur eins og nafnið bendir til, en þau kynntust í Flórens
á Ítalíu þegar Kristín var þar við nám. íbúðin er björt
ogfalleg; þar er allt hvítt eða rjómalitt nema einstaka
húsgagn. í loftherbergi yfir íbúðinni hefur Kristín aðra
vinnustofu sína. Þar málar hún litlar myndir og íkona,
en vestur á Eiðistorgi hefur hún stóra vinnustofu þar
sem hún málar málverkin sín, meðal annars myndina
af Maríu með barnið sem nú er stœrsta altaristafla af
sinni gerð hér á landi, 3,20 x 2,60 m.
Manneskjan
og hamíngja hennar
Kristín er fædd og uppalin á Ak-
ureyri og sótti myndlistarnám-
skeið þar frá bamæsku og meðan
hún var í menntaskóla. Hún hóf
markvisst myndlistamám í heima-
bæ sínum 1983, fór svo í Myndlista-
og handíðaskóla íslands og lauk
prófi þaðan 1987. Þá hélt hún til
Rómaborgar og dvaldi í níu mán-
uði í aðalstöðvum Fransiskus-
systra í miðborg Rómar og lærði
að mála íkona.
„Mig hefur frá barnæsku alltaf
langað til að vera í klaustri ein-
hvem tíma,“ segir Kristín. „Ég er
sannfærður endurholdgunarsinni
og veit að ég hef verið í klaustrum
æ ofan í æ gegnum tíðina. Tilhugs-
unin var eins og að skreppa heim -
en ég hafði enga þörf fyrir að verða
nunna. Og mér var alveg sama
hvar í heimi þetta klaustur væri
og jafnvel sama um trúarbrögðin."
- Varstu ekki farin að mála
helgimyndir áður?
„Nei, eiginlega ekki, en ég varð
fígúratív í skólanum. Maður byrj-
ar að þreifa fyrir sér, prófar allt;
svo fann ég skyndilega að ég vildi
mála mannamyndir. Síðan hef ég
fengist við manneskjuna og leit
hennar að hamingju, og þá hafa
myndirnar fengið á sig þennan
kyrrðarblæ sem tengist helgi-
myndum."
Kristín leitaði til kaþólsku kirkj-
unnar hér heima og sagði þeim frá
draumi sínum um að dvelja í
klaustri og komst þá í samband við
klaustrið í Róm. Þar var meðal 200
nunna ein sem varð góð vinkona
Kristinar - reyndar áttu þær sama
afmælisdag - og sem málaði íkona,
alveg á skjön við nunnuregluna
sína. íkonar eru ekki kaþólskir
heldur fylgja þeir rússneskri og
grískri ortódox kirkju. En nunnan
var flinkur málari og fékk undan-
þágu til að mála íkona, og hún
kenndi Kristínu.
„íkonarnir mínir tengjast líka
sannfæringu minni um endur-
holdgun. Ég veit að ég er gamall
Rússi. íkonalistin var mér eðlis-
læg,“ segir Kristin og heldur svo
áfram eftir stutta þögn:
„Ég varð ekki endilega trúaðri
eftir Rómardvölina, og mínar eigin
myndir urðu ekki helgimynda-
legri. Ég skil alveg á milli íkon-
anna og frjálsrar myndlistar. Að
vísu hefur hún oft verið sögð vera
með helgiblæ, en að því hef ég
aldrei stefnt sérstaklega."
Einn af íkonum Kristínar. Sam-
kvæmt grískum og rússneskum
rétttrúnaði eru þeir giuggar
Paradísar og þeir eru málaðir
samkvæmt nákvæmum fyrir-
mælum. Ef vikið er frá reglum til
að þjóna smekk kaupandans er
íkoninn ekki lengur „réttur".
Kristín Gunnlaugsdóttir með altaristöflu sinni. Þar birtist María okkur á kyrri íslenskri vetrarnótt,
réttir okkur son sinn og gefur okkur hlutdeild í stærstu gleði sinni.
Listarneistinn
í genunum
Meðan Kristín var f Róm skrapp
hún dagsferð til Flórens til að
heimsækja vinkonu sína og þar
ákvað hún á stundinni að væri
hennar staður. Annað eins gósen-
land miðaldalistar og endurreisnar
er varla til. Hún fékk inngöngu í
Ríkisakademíuna og var þar í
fimm ár, lærði freskur og aðra
gamla tækni, sótti frábæra lista-
sögutíma - en aðalskólinn var
samt borgin sjálf.
„Ég lærði söfnin utan að - og allt
sem ítölsk menning hefur upp á að
bjóða,“ segir hún. „Listameistinn
er ekki bara inni á söfnunum held-
ur kemur hann líka fram i því
hvernig kjötkaupmaðurinn og
ávaxtasalinn stilla út vörum sín-
um, og þroskað viðhorf ítala til
listar og fegurðin sést hvarvetna.
Þarna sökkti ég mér ofan í heim
miðalda. Auðvitað fór ég í gegnum
endurreisnina því hún er svo stór
hluti af listasögunni og Flórens er
besti staðurinn fyrir hana, en það
sem höfðaði mest til mín var tíma-
bilið næst á undan endurreisninni
- til dæmis helgimyndir eftir
ónafngreinda meistara frá Sienna.
Þessi verk eru mörg hver óum-
ræðilega falleg en ég skildi samt