Dagblaðið Vísir - DV - 23.12.1999, Blaðsíða 11

FIMMTUDAGUR 23. DESEMBER 1999
11
Á trúskiptingatímum
Hliöstæöa viö nútímann
Að vísu hafði á ýmsu gengið án
Rómverja: Dætur Lots tældu
pabba gamla upp á sig og Jónasi
hugkvæmdist sú lygi varðandi
framhjáhald sitt að segja eiginkon-
unni að hann hafi lent í hvalnum
þegar hann lagðist með hónmni.
Önnur lýsandi dæmi mætti nefna
sem hliðstæðu við nútímann.
Mig grunar að engin íslensk
María fæði nýjan Frelsara á trú-
skiptingatímum okkar. Það væri
þó verðugt viðfangsefni fyrir Sam-
fylkinguna. En Jesús yrði þá að
fæðast án þess að María hafi orðið
ófrisk. Pabbalaust bam er ekkert
sérstakt. En það að fæða án þess
að kona verði ófrísk gæti ekki
einu sinni gerst með breyttum
fæðingarerfðafrumum í Banda-
ríkjunum.
Eru jólin að verða
alger lygahátíð?
Kannski hafa þau
alltaf verið það.
Kannski voru tím-
amir í landinu sem
varð Landið helga
með fæðingu Frels-
arans svipaðir nú-
tímanum. Rómverj-
ar hafa þá verið
hliðstæða við auð-
valdið að leggja und-
ir sig frumstæðu,
iðnu samfélögin
sem höfðu lifað
fram að því á kvik-
fjárrækt, í hæfilegri
sátt við náttúruna,
og feðradýrkun ver-
ið homsteinn samfé-
lagsins.
Auglýsingamennska sam-
tímans
AJlt yrði þetta í ætt við auglýs-
ingamennsku samtímans. Núna
fer auðvaldið hamforum mót-
spymulaust. Vegna þess að vinstri
sinnar hafa svikið hugsjón sína,
„Pabbalaust barn er ekkert sérstakt. En þaö aö fæöa án þess aö kona veröi ófrísk gæti ekki einu sinni gerst meö
breyttum fæöingarerföafrumum í Bandaríkjunum."
deytt sig andlega og
fæða engan Frelsara.
Ekki bara það, heldur
keppist hver við annan
á þeim fyrrverandi al-
heimsbæ að skipta um
trú og breiða yfir fortíð
sína.
Því gerist það venju-
lega á trúskiptingatím-
um: Trúskiptingurinn
fer hamfórum við hlið-
ina á fyrrum andstæð-
ingi. Hann reynir að
hreinþvo sig úr verstu
vessunum sem frá hon-
um renna.
Tákn úr fortíöinni
Sigurvegarinn hefur
aftur á móti skömm og
Kjallarinn
Guöbergur
Bergsson
rithöfundur
gaman af trúskiptingnum og nýr veitir hinn sifellt rétttrúaði morg-
honum ekkert um nasir. Öðru unblaðsandi trúskiptingnum af-
lausn. Hann gerir
það með því að
taka „snilling-
inn“ upp á arma
sína en dindlar
hans mega fylgja.
í lokin eignar
valdið sér „snill-
inginn“ sam-
kvæmt lögmáli
sínu. Það gerir
nafn hans að
glingri, verslun-
arvöru í þágu
þjóðarinnar, jafn-
vel heimsins, og
nær. Hann upphefur tákn hans úr einu gildir hvort það er Jesús eða
fortíðinni. Oft eru þetta „stór- guð veit hvað.
menni á sviði andans“. Þannig Guðbergur Bergsson
„Núna fer auðvaldið hamförum
mótspyrnulaust. Vegna þess að
vinstrí sinnar hafa svikið hugsjón
sína, deytt sig andlega og fæða
engan Freisara. Ekki bara það,
heldur keppist hver við annan á
þeim fyrrverandi alheimsbæ að
skipta um trú og breiða yfir for-
tíð sína. “
Biðlistar heilbrigöis-
kerfisins
Ég er einn af þessum óheppnu
íslendingum sem lent hafa í því að
þurfa að fara til læknis vegna þess
að liðamót hafa bilað, á hné, og eft-
ir langa þrautagöngu frá Heródesi
til Pílatusar um heilbrigðiskerfið
var mér skipað niður á biðlista
vegna þess að ég þarf að fá skipt
um lið á þessu tiltekna hné.
Óréttlætið í góöærinu
Fyrir skömmu átti ég þess kost
að koma á framfæri hér í DV mínu
áliti á Listanum endalausa, þ.e.
biölista sjúklinga eftir bæklunar-
aðgerðum. Því miður hafa við-
brögð fólks sem hefur hringt í mig
ekki verið alveg eins og ég bjóst
við. Það var nefnilega ekki aðalat-
riðið aö ég vaknaði stundum grát-
andi af kvölum, þótt það væri not-
aö í fyrirsögn til aö hreyfa við
fólki, heldur var ég að vekja at-
hygli á því óréttlæti að við þegnar
þessa gæfusama þjóðríkis þar sem
góðærið ríkir skulum þurfa að
sitja aðgerðalausir, sárkvaldir og
bíða 6-12 mánuði og jafnvel lengur
eftir því að fá nauðsynlega læknis-
hjálp á bæklunardeild.
Ýmsir hafa reyndar hringt í mig
og gefið mér góð ráð við verkjun-
um, þökk sé þeim.
En mér finnst að þeir mættu
lika gjaman láta heyra í sér víðar
og láta skoðanir sínar í ljós á þess-
ari endalausu bið eftir sjálfsagðri
læknishjálp svo að þeir sem völd-
in hafa átti sig á
að bak við nöfn-
in á listunum er
lifandi fólk, enn-
þá flest, með til-
finningar og það
krefst réttlætis.
Annaðhvort er
þetta fólk orðið
svo sljótt af sín-
um þjáningum
að það hefur
ekki rænu á að
láta til sín heyra
eða það þorir
það ekki vegna
þess að það heldur að það verði
kannski látiö bitna á því seinna.
Bæði þessi viðhorf hef ég orðið
vör við.
6000 manns á biðlista
Hvað veldur þessum löngu list-
um? Eru það hin háu laun heil-
„Hvernigmá það vera að eftir alla
þá hagræðingu sem við höfum
heyrt sagt frá skuli biðlistarnir
ekkert hafa styst heldur jafnvel
lengst? Hvað sparaðist við hag-
ræðinguna? Eða var kannski
meiningin með hagræðingunni að
fækka sjúklingunum á þann hátt
að loka þá bara úti?“
brigðisstéttanna? Það
heyrum við gjarnan
frá yfírvöldum. En ég
er ekki viss um að
fólkið í heilbrigðis-
stéttunum sé sam-
mála því.
Fyrir skömmu
kom landlæknir fram
I sjónvarpi og þar gaf
hann þá yfirlýsingu
að 6000 manns biðu
eftir alls konar að-
gerðum á sjúkra-
stofnunum um allt
land - 6000 manns!
Það var ekki að sjá á
honum að honum
fyndist þetta slæmt
ástand. Hann sagði
til dæmis að listamir á bæklunar-
deildunum væru að styttast, þar
væru ekki nema 1100 manns
skráðir núna! Og hann sagði líka
að það væri nauðsynlegt að hafa
einhverja lista til að geta haft
stjórn á starfseminni, að mér
skildist. En má ég spyrja, hvemig
er þá þeim fyrirtækjum stjórnað
sem ekki hafa sárkvalda sjúklinga
sem stjórnunartæki?
Stjómendum sjúkrastofnana er
vissulega mikill vandi á höndum
að eyða ekki um efni fram þeim
fjármunum sem þjóðin treystir
þeim fyrir til að reka stofnanim-
ar. Að sjálfsögðu vill þjóðin hafa
það alveg á hreinu að allir þeir
miklu fjármunir sem lagðir eru í
heilbrigðiskerfið
gangi fyrst og fremst
til þeirra sem þeir eru
ætlaðir, þ.e. sjúkling-
anna. Auðvitað með
tilliti til þess að fólkið
sem þjónustar þá hafi
sæmileg laun og
sjúkrahúsin séu búin
öllum þeim bestu
tækjum sem völ er á.
Hver var mein-
ingin meö hag-
ræöingunni?
Fólk vill líka sjá ár-
angur af áralangri
hagræðingu á spítöl-
unum. Hvernig má
það vera að eftir alla
þá hagræðingu sem við höfum
heyrt sagt frá skuli biðlistamir
ekkert hafa styst heldur jafnvel
lengst? Hvað sparaðist við hag-
ræðinguna? Eða var kannski
meiningin með hagræðingunni að
fækka sjúklingunum á þann hátt
að loka þá bara úti?
Ég hef heyrt þau sjónarmið að
bæklunarsjúkdómar séu sjaldan
lifshættulegir og teljist ekki bráða-
tilfelli nema í örfáum tilfellum. En
mig langar að spyrja: Hefur ein-
hver haldbærar tölur yfir sjálfs-
morð á íslandi? Hvað er líklegra til
að brjóta niður andlegt þrek fólks
en endalausar kvalir og bið sem
fólk veit ekkert hvenær endar?
Gróa Ormsdóttir
Kjallarinn
Gróa Ormsdóttir
prófarkalesari
Með og
á móti
Keyra útvarpsstöðvar
of mikiö á jólalögum
í desember?
Þaö hefur farið fram hjá fæstum
að í desember breytist tónlistar-
dagskrá útvarpsstöövanna heil-
mikið, jólalögin taka öil völd og
er keyrt á þeim með auknum
þunga allan mánuöinn. Flestir, ef
ekki allir, hafa gaman af að heyra
jólalög rétt fyrir jól en sumum
finnst þó keyra fram úr hófi of-
notkunin.
Jólalögin í út-
varpinu hluti af
jólaundirbún-
ingnum
„Jólin eru nú aðeins einu sinni
á ári og þá tel ég það góða tilbreyt-
ingu í amstrið við jólaundirbún-
inginn að heyra jólalögin í útvarp-
inu. Hjá okkur
á stöðvum ís-
lenska útvarps-
félagsins er það
regla að byrja
að spila jólalög-
in fjrrsta sunnu-
daginn í að-
ventu og því er
haldið áfram jvar Guðmundsson
fram yfir jól en tóniistarsijóri.
siðan skrúfað
nánast fyrir þetta enda þá sjálf-
sagt allir búnir að fá nóg. Þaö má
kannski segja að spilun jólalag-
anna sé nokkuð einhæft efni, enda
ekki mikil endurnýjun á þeim bæ,
en þetta eru lögin sem fólkið vill
heyra og þykir vænt um og reyn-
um við eftir megni að vera með
nokkra flytjendur í gangi á sama
laginu. Það hefur vakið athygli að
viö skyldum breyta Stjömunni í
Jólastjömuna og spila eingöngu
jólalög en þessi stöð hefur vakið
góð og mikU viðbrögö. Eldra fólk
er hrifið og hefur látið okkur vita
og þá eru kaupmenn ekki síður
hrifnir, nú geta þeir verið með
jólalögin í útvarpinu allan
afgreiðslutíma verslunarinnar.
Þetta var nú meðal annars gert
vegna þess að viö erum að breyta
Stjörnunni um þessar mundir og
verður hún eftir áramót tónlistar-
stöð með áherslu á sjöunda ára-
tuginn. Viðbrögðin við Jólastjöm-
unni hafa verið mikill bónus fyrir
okkur, svo það er ljóst að almenn-
ingur vill fá góðan skammt af jóla-
lögum í desember.“
Jólageðveikin
keyrð upp
„Án þess að ég ætli að gefa mig
út fyrir að vera einhver
jólastelandi Trölli þá verð ég að
vera samþykkur því að allt of
mikið er spilað
af jólalögum í
desember. Það
er líka allt of
snemma byrjað
að spila þessi
lög sem er nátt-
úrlega bara
hluti af því að
keyra jólageð- Gunnar HJáimare-
veikina upp í son, bla&amaóur
fólki. Það er ör- og h'Jómpiötugagn-
rynandi.
væntmg og
frekja í mörgum jólalögum, til
dæmis 1 „Ég vildi að jólin væru
alla daga“. Svo er endumýjunin
engin, bara sömu klisjurnar ár
eftir ár, en ég geri ráö fyrir því að
fólki finnist það jólalegt, enda
hvað eru jólin annað en gömul
klisja? Ágæt klisja auðvitað. En
þegar upp er staðið passa sibylj-
andi og síöskrandi jólalögin vel
við það sem jólin eru orðin; froðu-
fellandi kapphlaup í Kringlunni
og allt á síðustu stundu. Jólin eru
ekki hátíð ljóss og friðar lengur,
heldur hátíð stress og kviðar. En
það er mjög auðvelt að slökkva á
útvarpstækinu ef það fer í taug-
arnar á manni, svo þetta böggar
mig ekki neitt. -HK