Dagblaðið Vísir - DV - 25.05.2002, Blaðsíða 31

LAUCARDAGUR 25. MAÍ 2002
Helqarblað I>V
31

Athafnamenn í Rússlandi settu ríkið á vonarvöl en auðguðust sjálfir ótæpilega. Ofbeldisfullur kapítalismi tók
við af ofbeldisfullum kommúnisma og hinn almcnni borgari í Rússlandi hefur aldrei fundið fyrir frelsinu sem
fylgja átti breyttum stjórnarháttum. Örbirgð er komin í stað fátæktar og stjórnleysi í stað ofstjórnar. En Rúss-
ar eru ýmsu vanir og hver veit nema það hilli undir betri tíð.
hvað af fénu varð, en ekkert finnst. Afur á móti er það
almenn vitneskja að fyrrum ráðamenn flokks og leyni-
þjónustu lifi góðu lífi af ávöxtum auðæfa gamla komma-
flokksins.
Haldgóðir samningar
Eftir að Jeltsín kom til valda var drifið í því af mikl-
um krafti að einkavæða ríkisfyrirtækin. Tíu til þrjátíu
einkavæðingar fóru fram á hverjum degi til að byrja
með. Ekki var fylgst náið með i hvaða höndum fyrir-
tækin lentu. Hamagangurinn við einkavæðingu var
slikur að ekki vannst tími til að setja lagaramma um
sölu og rekstur fyrirtækjanna og enn síður að sjá til
þess að halda stofnunum þjóðfélagsins í starfhæfu
formi. Fæstir vissu lengur hvað voru lög i landi og
hvert var hlutverk hins opinbera og um hvað einka-
framtakið átti að annast.
Fyrst var einkavætt og svo átti að setja ný lög um
stofnanir þjóðfélagsins og hvernig þær skyldu starf-
ræktar. Talið er af mörgum sem fylgjast með Rúss-
landsmálum að forgangsröðin hafi verið öfug og hafi
það verið mesta skyssa sem gerð var þegar skipt var frá
alræði kommaflokksins yfir í ofstækisfullan og jafnvel
glæpsamlegan kapítalisma.
Oligarkarnir tóku völdin. Þegar Lusjkov, borgar-
stjóri í Moskvu, skorti fé til að flikka upp á niðurnídda
borgina leitaði hann til armbandasmiðsins, sem áður er
nefndur. Gusinskí átti byggingafyrirtæki og fór létt
með að gera haldgóða samninga um uppbyggingu höf-
uðborgarinnar. Greiðslan var þriðjungur og upp í helm-
ingur húsanna sem fyrirtækið gerði upp.
Khodorkovskí hremmdi drjúgan hlua af helstu auð-
æfum Rússlands, oliuvinnslu og hráefni í og á jörðu.
.Sá þriðji, Boris Beresovskí, fékk tugþúsundir Rússa til
að fjárfesta í nýrri alþýðubílaverksmiðju, sem aldrei
reis, en hann keypti aftur á móti hlutabréf í annarri
verksmiðju.
Fyrstu árin höfðu auðmennirnir ekki vit á að vinna
saman en áttu í harðri samkeppni um að sölsa arðbær-
ar eignir undir sig. En 1995 var fari að þrengja að
Jeltsín forseta og kommúnistar unnu vel á í hugum
kjósenda. Opinberir steufsmenn og ellilífeyrisþegar
fengu ekki greitt og stofnanir rikisins voru komnar að
fótum fram. Sýnt þótti að kommúnistar myndu sigra í
kosningunum 1996.
Auðmennirnir sneru saman bökum og lánuðu ríkinu
háar upphæðir en tóku veð í þeim eignum sem eftir
voru og hægt var að koma í peninga. Jeltsín vann kosn-
ingarnar og síðar gengu oligarkarnir að veðum sínum
og fengu ríkiseignirnar fyrir smánarverð.
Dæmi um þessa viðskiptahætti er að auðkýfingurinn
Potanin tryggði sér 38% í Norelsk nikkel, sem er
langstærsti nikkelframleiðandi í veröldinni. Fyrir hlut-
ina greiddi hann 250 milijónir dollara. Sama ár var
velta fyrirtækisins 3,3 milljaröar doUarara og hagnaður
1,2 milljarðar dollara. Varla þarf reikningsglögga menn
til að sjá hvílík kostakaup þarna voru gerð. Khodorkov-
skí tryggði sér meirihluta í oliufyrirtækinu Yukos fyr-
ir litlar 309 milljónir dollara og Bereskvskí var verð-
launaður með öðru olíufyrirtæki, Sibnef, fyrir 110 millj-
ónir dollara sem teljast smápeningar á þeim markaði.
Vondir kostir
Rússnesku auðkýfingamir voru svo frekir til fjár-
ins að þeir hugsuðu aldrei um annað en að sölsa sem
mest undir sjálfa sig og vönduðu þá ekki meðulin.
Stjórnmálamenn stóöu ráðþrota og kunnu engin ráð
til að stöðva fjárpyndina sem þeir voru beittir eða að
þeir tóku þátt í spillingunni og gáfu skít í þjóðarhag.
Jeltsín var greinilega mjög vanhæfur og efnahagur
Rússlands versnaði stöðugt á meðan oligarkarnir
græddu á tá og fingri.
Nokkrir dugnaðarmenn sáu að gripdeildir
fantakapítalistanna gátu ekki gengið til lengdar en
erfiðlega gekk að snúa dæminu við. En að því kom
að Jeltsín gafst upp, veikur og mæddur, og aðrir
tóku við stjórnartaumum. Pútín gerir það sem í
hans valdi stendur til að reisa við efnahaginn og eru
margir af auðugustu mönnum Rússlands flúnir land
og lifa á illa fengnu fé í vellystingum. En heima í
einkavæddu Rússlandi lepur alþýðan dauðann úr
skel og veit ekki hvort er verra, harðýðgi og alræði
Kommúnistaflokksins eða arðrán glæpahneigðra
kapítalista.
Aðalfundur íþróttafélags fatlaðra í Reykjavík verður
haldinn sunnudaginn 2. júní 2002, kl. 14.00, í
íþróttahúsi félagsins að Hátúni 14.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf
2. Önnur mál
í kaffihléi verður verðlaunaafhending.
Stjómin
“Jói frændi er ánægður með
nýju Wallas miðstöðina sína”
Eigum einnig miðstöðvar
og vatnsdælurí sumarhús,
húsbíla og báta. 12/24 - 220 v
Wallas*
Dælur ehf
Simi 5 400 600
Fiskislóð 18
UTBOÐ
F.h. Fasteignastofu Reykjavíkurborgar er óskaö eftir
tilboöum í endurgerö lóöar við leikskólann Garðaborg,
Bústaðavegi 81. Verkið felst í endurgerö á 1.284 m2
lóö leikskólans og nær til jarðvinnu, yfirborðsfrágangs,
gróðursetningar, frárennslislagna, uppsetningar leik-
tækja og lýsingar.
Helstu magntölur:
Grúsarfylling: 90 m3
Hellulagnir: 555 mz
Verklok eru 5. ágúst 2002.
Útboðsgögn fást á skrifstofu okkar gegn 5.000 kr. skila-
tryggingu.
Opnun tilboða: 12. júní kl. 11:00, á sama stað.
FAS 56/2
F.h. Gatnamálastofu Reykjavíkur er óskar eftir
tilboðum í eftirfarandi verk:
Ýmis smærri verkefni II.
Helstu magntölur eru:
Gröftur: 8.300 m3
Fylling: 6.300 m3
Holræsi: 470 m
Mulningur: 1.440 m2
Púkk: 8.100 m2
Steyptir stoðveggir: 115 m
Gróðurbeð: 800 m2
Verkinu skal lokið fyrir 1. nóvember 2002.
Útboðsgögn fást á skrifstofu okkar frá og með 28. maf
2002 gegn 10.000 kr skilatryggingu.
Opnun tilboða: 6. júní 2002, kl. 14:00 á sama stað.
GAT 57/2
F.h. Fasteignastofu Reykjavíkurborgar er óskar eftir
tilboðum í viðhald loftræstikerfa í íbúöum aldraðra.
Útboðsgögn eru seld á skrifstofu okkar á kr. 3.000.
Opnun tilboða: 12. júní 2002, kl. 14:00 á sama stað.
FAS 58/2
INNKA UPASTOFNUN
REYKJA VÍKURBORGAR
Fríklrkjuvegl 3-101 Roykjavik-Sími 570 5800
Fax 552 2516 - Notfang: isrf9rtius.rvk.is