Dagblaðið Vísir - DV - 25.05.2002, Blaðsíða 51

LAUGARDAGUR 25. IVlAf 2002
Helqctrblací 13 "V
5
Árið 1930 stóð bílaverkstæði þar sem þetta hús
stendur nú. Þarna var framið hryllilegt ránmorð sem
var mjög umtalað í Reykjavík á þessum árum.
Dulbúinn
sem verkamaður
I nóvember 1930 var framið óvenjulega
ÞAÐ VAR SNEMMA MORGUNS 30. nóvember 1930
sem lögreglan var beðin að koma að bifreiðaverk-
stæði við Laugaveg þar sem talið var aö innbrot hefði
verið framið. Lögreglan var einnig beðin að hafa með
sér lækni.
Þegar á staðinn var komið var auðsætt aö brotist
hafði verið inn því rúða hafði verið tekin úr hurð á
framhlið hússins. Með því var hægt að teygja hönd
inn og opna smekklás á hurðinni. í húsi þessu voru
þrjú herbergi og voru tvö þau fremri skrifstofuher-
bergi en í innsta herberginu svaf meðeigandi í verk-
stæðinu. Á miðju gólfi þess herbergis lá hann örend-
ur og var hauskúpan mölbrotin en blóðslettur voru
um allt herbergið og blóðpollur og heilaslettur um
höfuð líksins. Við hlið líksins lá blóðug koparstöng og
virtist auðsætt að hún hefði verið notuð til að vinna
á meðeigandanum. Rúmfót og ýmsir munir lágu í
óreiðu um allt herbergið og var auðsætt á þessu öllu
að viðureignin milli morðingjans og fómarlambsins
hafði verið allhörð áður en yfir lauk. í fremsta her-
berginu var peningakassi sem hafði verið sprengdur
upp og stolið úr honum 2.300 krónum í peningum.
Aö þessu samanlögðu töldu menn augljóst að með-
eigandinn hefði staðið innbrotsþjóf að verki og mátt
gjalda fyrir með lífi sínu.
Niðurstaða líkskoðunar var sú að á höfði líksins
voru um 20 sár sem báru þess merki að þau höfðu
hlotist af höggum gerðum með sljóu verkfæri sem vel
gæti verið koparstöng sú sem fannst hjá líkinu. Enn
fremur fundust áverkar á hálsi sem bentu til þess að
tilraun hefði verið gerð til kyrkingar. Dauðaorsök var
því talin brot á hauskúpu á mörgum stöðum samfara
sköddun á heila og blæðingu og því talið hafið yfir all-
an vafa að um morð væri að ræða.
Á gólfinu í herberginu þar sem morðið var framið
fundust bílstjóragleraugu sem enginn þekkti eða vissi
hvers eign væru.
Rannsókn lögreglunnar fór þannig af stað að allir
þeir sem unnu eða höfðu unnið á verkstæðinu voru
yfirheyrðir og látnir gera grein fyrir högum sínum og
ferðum og fjarvistarsönnunum þessa nótt því sýnt
þótti að kunnugur maður hefði framið verknaðinn.
Við þessa rannsókn kom í ljós að bílstjóri nokkur,
fyrrum starfsmaður á verkstæðinu, hafði verið úti
um nóttina og gat ekki gert neina skynsamlega grein
fyrir ferðum sinum. Rannsókn á heimili hans leiddi
tvennt undarlegt í ljós. Annars vegar fundust í þvotta-
borðsskúffu hans ný og ónotuð bOstjóragleraugu og
einnig ný verkamannafot (overall) í sama umbúnaði
og þau eru afhent í verslunum. Þar rakst lögreglan
einnig á myndir af bílstjóranum þar sem hann var
með bílstjóragleraugu nákvæmlega eins og þau sem
fundust á morðstaönum en frábrugðin þeim sem fund-
ust heima hjá honum.
Bílstjórinn reyndist sjálfur við rannsókn vera lítil-
lega rispaður í andliti og önnur nærbuxnaskálm hans
var blóðug rétt fyrir ofan hnéð.
Við rannsókn á verkstæðinu fundust eftir nokkra
leit fólgin þar verkamannaföt mjög blóðug og kom
einn blóðbletturinn á þeim nákvæmlega heim og sam-
an við blettinn á nærbuxum bUstjórans. Þótti nú sýnt
að hann hefði framið morðið í verkamannafötunum
með bUstjóragleraugun en tapað gleraugunum og
falið fótin á staðnum og endurnýjað hvort tveggja til
að forðast grunsemdir.
Þegar allar þessar staðreyndir og vísbendingar
voru kynntar bUstjóranum játaði hann án mikUla eft-
irgangsmuna á sig þennan verknað.
Hann skýrði svo frá að honum hefði dottið í hug
nokkrum dögum áður að brjótast þarna inn og stela
peningum og hefði hugmyndin smátt og smátt farið
að ásækja hann og lét hann ekki í friði og lét hann því
tU skarar skríða. Hann komst inn með því að losa list-
ann meðfram rúöunni og teygja sig í lásinn og lædd-
ist síðan inn. Hann fann lyklakippu í skrá sem meðal
annars voru á lyklar að peningaskápnum og eftir að
hafa tæmt hann ætlaði hann að læðast út aftur en rak
sig þá í stól og varð af nokkurt hark sem vakti með-
eigandann. Ætlaði bUstjórinn fyrst að ryðjast fram
hjá honum og hverfa út í myrkrið en þegar það tókst
ekki urðu mikU átök milli þeirra. í þeim ryskingum
kvaðst bUstjórinn hafa náð í koparstöng þá sem
fannst hjá líkinu og látið höggin dynja á meöeigand-
anum. Hann sagði að sig hefði gripið einhver trylling-
ur og hann myndi ekki ljóst eftir atburöum og vUdi
ekki kannast við að meðeigandinn hefði verið látinn
þegar hann yfirgaf vettvang glæpsins.
Nokkuð var deilt um ásetning hans í þessu sam-
hengi en bUstjórinn kvaðst í fyrstu hafa klæðst verka-
mannafötunum og gleraugunum tU að hann þekktist
síður ef einhver sæi tU hans. Við rannsókn málsins
kom fram að enginn starfsmanna á verkstæðinu
kannaðist við að hafa séð morðvopnið þar daginn
áöur og renndi það stoðum undir þá skoðun að bíl-
stjórinn hefði komið með hana með sér og klæddur
góðum hlífðarfötum vegna þess að það hefði veriö
ásetningur hans að ráða mann af dögum frekar en
það eitt að ræna peningum.
Ýmis atriði á vettvangi þóttu benda tU þess að ef tU
viU hefðu atburöir gerst með þeim hætti að bUstjór-
inn hefði unnið á meðeigandanum áður en hann réð-
ist tU inngöngu í peningaskápinn. Það var upplýst að
hrottalegt morð íRegkjavík þegar verk-
stæðiseigandi var barinn til bana með
málmstöng. Morðinginn var dulbúinn sem
verkamaður ínankinsfötum og með bíl-
stjóragleraugu svo hann þekktist ekki. En
það voru einmitt gleraugun sem urðu hon-
um að falli.
hinn látni var sérlega svefnstyggur og það mátti bíl-
stjóranum vera kunnugt um og þá einnig að nær von-
laust væri að ganga um híbýli hans að næturlagi án
þess að vekja hann. Af þessu taldi rétturinn þó von-
laust að álykta nokkuð annað en það sem fólst í frá-
sögn ákærða um að hann heföi ekki farið inn á verk-
stæðið með þann ásetning í huga að vinna á hinum
látna.
Framhjá því verður ekki litið við lestur gagna
málsins að ef það var ásetningur mannsins að fremja
morð þá verður ekki séð að hann hafi gert neitt til
þess að hylja vegsummerki eftir morðið. Morðvopnið
er skilið eftir á vettvangi ásamt gleraugum morðingj-
ans og fátt gert til þess að fela fatnað sem morðinginn
klæddist eða koma honum af vettvangi. Aukinheldur
vísaði hinn ákærði greiðlega á felustað peningaupp-
hæðar þeirrar sem hann stal á vettvangi og gefur það
einnig til kynna að brotavilji hans hafi ekki verið sér-
staklega einbeittur eða verkið vel undirbúið.
egar þessir atburðir gerðust var hinn
ákærði rétt ríflega tvítugur en hann hafði
orðið 20 ára nærri tveim mánuðum áður.
Hann hafði aldrei sætt ákæru fyrir neitt af-
brot og aldrei komist í kast við lögin. Rann-
sókn sem „geðveikralæknir" framkvæmdi á hinum
ákærða leiddi í ljós að hann var talinn algerlega and-
lega heilbrigður. Faðir mannsins bar fyrir réttinum
aö sem barn og unglingur hefði hann sjaldan skipt
skapi en þegar það gerðist hefði það verið því líkast
sem á hann rynni æði. Hann heföi verið mjög ódæll
og einþykkur og framdi einatt smáþjófnaði innan
heimilisins þótt þess yrði ekki vart utan þess.
Bílstjórinn var dæmdur til að sæta 16 ára „typtun-
arhússvinnu" eins og það er orðað í dómi Hæstarétt-
ar og gert að greiða allan málskostnað.
*
4r