Dagblaðið Vísir - DV - 27.07.2002, Page 10

10
LAUGARDAGUR 27. JÚLÍ 2002
Útgáfufélag: Útgáfufélagið DV ehf.
Framkvæmdastjóri: Hjalti Jónsson
Aöalritstjóri: Óli Bjórn Kárason
Ritstjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson
Aöstoðarritstjóri: Jónas Haraldsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiösla, áskrift:
Skaftahlíö 24,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is
Akureyri: Kaupvangsstræti 1, sími: 462 5000, fax: 462 5001
Setning og umbrot: Útgáfufélagiö DV ehf.
Plötugerð og prentun: Árvakur hf.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og I gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Einkavœðing bankanna
Vonir um að hægt sé að klára einkavæðingu Búnaðar-
banka og Landsbanka hafa vaknað á ný eftir að tilkynning-
ar bárust frá fimm aðilum um áhuga á kaupum á ráðandi
hlut í bönkunum. Ríkissjóður heldur enn meirihluta hluta-
fjár í Búnaðarbankanum en eftir sérstaklega vel heppnaða
sölu á 20% hlut í gegnum viðskiptakerfi Kauphallar íslands
í liðnum mánuði er ríkið í minnihluta í Landsbankanum.
Áhuginn á bönkunum er meiri en búist var við og þó
enn sé of snemmt að fagna eru góðar líkur á því að það tak-
ist samningar um sölu. Og engin rök eru fyrir því að tak-
marka söluna aðeins við hlut í öðrum hvorum bankanum.
Þvert á móti mælir allt með að tækifærið, sem nú virðist
vera fyrir hendi, sé nýtt að fullu.
Eins og svo oft áður hafa gagnrýnisraddir tekið að
hljóma. Hugmyndafræðingar um dreifða eignaraðild að
fjármálastofnunum hafa enn á ný tekið til við áróður og
beita fyrir sig rómantískum hugmyndum - hugmyndum
sem ganga út frá því að eðlilegt sé að ríkisvaldið grípi inn
í eðlilega starfsemi markaðarins. í leiðara DV í ágúst 1999
sagði um þetta meðal annars: „Útilokað er að setja ákveðn-
ar reglur um æskilega stærð fyrirtækja þar sem hún ræðst
af tækni og efnahagslegum aðstæðum sem eru sífelldum
breytingum undirorpnar. Með sama hætti er óframkvæm-
anlegt að tryggja ákveðna dreifingu á eignarhaldi hlutafé-
laga á opnum hlutabréfamarkaði. Allar slíkar tilraunir
munu leiða til þess að sparnaður almennings, sem bundinn
er í hlutabréfum, er að hluta gerður upptækur - þjóðnýtt-
ur - og hlutabréfamarkaðurinn sjálfur verður ekki nema
nafnið eitt. Möguleikar fyrirtækja til að afla áhættufjár til
rekstrar verða stórkostlega skertir og það aftur mun draga
úr möguleikum þeirra til framþróunar. Starfsmenn, hlut-
hafar og almenningur er hlunnfarinn.
Lög um dreifða eignaraðild að fyrirtækjum eru því sett
til höfuðs almannahagsmunum til lengri tíma.“
Eignarhald ríkisins á fjármálastofnunum kom til
skamms tíma í veg fyrir eðlilega og nauðsynlega hagræð-
ingu á íslenskum fjármálamarkaði. Með einkavæðingu
Fjárfestingarbanka atvinnulífsins og síðar sameiningu
bankans við íslandsbanka var stigið stórt skref til aukins
hagræðis. íslandsbanki hefur raunar sýnt áhuga á enn
frekari sameiningu, fyrst við Búnaðarbanka og síðar við
Landsbanka.
Með einkavæðingu Búnaðarbanka og Landsbanka sam-
hliða hlutafjárvæðingu sparisjóðanna opnast enn frekari
möguleikar á hagræðingu fjármálakerfisins. Staðreyndin
er sú að íslenskar fj ármálastofnanir eru litlar og sameining
þeirra er allra hagur. Eigendur hagnast og viðskiptavinir
njóta betri og ódýrari þjónustu en áður.
Ferlið sem nú er hafið í einkavæðingu bankanna er í
góðum farvegi þó endanleg niðurstaða fáist ekki fyrr en eft-
ir vikur eða jafnvel mánuði. Ósk Björgólfs Guðmundsson-
ar, Björgólfs Thors Björgólfssonar og Magnúsar Þorsteins-
sonar fyrir nokkrum vikum um viðræður um kaup á ráð-
andi hlut í Landsbankanum kom aftur af stað boltanum
sem vonandi verður ekki stöðvaður.
Ráðstöfun söluverðs
Einkavæðing ríkisfyrirtækja á komandi misserum er
nauðsynleg, ekki aðeins til að draga ríkið út úr rekstri
heldur ekki síður sem hluti af skynsamlegri efnahags-
stefnu i uppsveiflu. Líklegar virkjunarframkvæmdir og
bygging álvers munu hafa umtalsverð þensluáhrif og sala
ríkisfyrirtækja gæti komið þar á móti. En það vitlausasta
sem hægt væri að gera er að nota þá fjármuni sem fást fyr-
ir ríkisfyrirtækin í pólitísk gæluverkefni - þá er betur
heima setið en af stað farið. Fjármunina á að nota til að
greiða niður erlendar skuldir ríkissjóðs.
Óli Björn Kárason
H>"V
Hornstrandagangan
Jönas
Haraldsson
aðstoðarritstjóri
Þunnt fiallaloftið fer furðulega
með ágætustu menn.
Hornstrandaskokk
Vegna fyrrgreindrar reynslu
tók ég því með nokkurri varúð
þegar mín - ágæta eiginkona
nefndi við mig létt Horn-
strandaskokk, sem hún kallaði
svo. Henni hafði dottið í hug að
ganga með systur sinni frá Aðal-
vík yfir í Jökulfirði, nánar tiltek-
ið að Hesteyri. „Þetta er leikur
einn,“ sagði konan, „kannski
svona þrír tímar eða þar um bil.
„Gættu að, kona góö,“ sagði ég.
„Það vill svo til að bæði hef ég
komið til Aðalvíkur og á auk þess
landakort af þessu svæði. Það
þarf enginn að segja mér að
venjulegar skrifstofublækur
skondri þetta á þremur tímum.“
Konan leit á mann sinn og lagði
snarlega mat á líkamlegt atgervi
hans. „Ja,“ sagði hún, „við verð-
um kannski klukkutíma lengur ef
við tökum þig með.“
Ég játaði hvorki né neitaði
meðreiöinni en málið gekk þó svo
langt að við keyrðum vestur. Á
leiðinni ræddu þær systur fegurð
Ísaíjarðardjúps en hugleiknastar
voru þó Homstrandir og Jökul-
firðir. Þær sáu landið i hillingum,
hrjóstrugt og stórbrotið en um
leið grösugt og sumarfagurt,
auðnina og yfirgefnu húsin. Þær
ætluðu að vera einar í heiminum
um stund, kannski þó með mér.
Sú samverustund stæði þó aðeins
til boða ef ég sleppti öllum aum-
ingjaskap og gengi rösklega. Milli
þess sem ég þræddi firðina inn úr
Djúpinu ræddu systurnar um Sæ-
ból og Gjögur í Aðalvík, kirkjuna
í víkinni sem fræg varð í Bömum
náttúrunnar, kvikmynd Friðriks
Þórs Friðrikssonar, hvannstóðið,
fjallagrösin og blóðbergið. Göngu-
leiðina kortlögðu þær í huganum,
frá Sæbóli, yfir heiðina að Sléttu
þar sem vel sæi yfir Jökulfirði til
Grunnavíkur og síðan áleiðis
meðfram ströndinni til Hesteyr-
ar. „Þar getur þú fengið kaffi, í
gamla læknishúsinu," sagði
konan. „Fæ ég þá ekkert á
leiðinni?“ spurði ég í sak-
leysi mínu, án þess þó að
samþykkja gönguna. „Jú,“
sagði konan, „við höfum
með okkur nesti en óþarft
er að bera drykkjarföngin.
Það er nóg vatn á leið-
inni.“
„Vegna fyrrgreindrar
reynslu tók ég því með
nokkurri varúð þegar
mín ágœta eiginkona
nefndi við mig létt Horn-
strandaskokk, sem hún
kallaði svo. Henni hafði
dottið í hug að ganga
með systur sinni frá
Aðalvík yfir íjökulfirði,
nánar tiltekið að
Hesteyri. “
orðalaust til smáræði handa mér.
Ég var þögull á leiðinni til skips,
fann aðeins fyrir mjöðminni.
Hnén virtust í lagi. „Allir mætt-
ir!“ kallaði glaðlegur ungur mað-
ur við hvítan bát í isafjarðarhöfn,
sýnilega formaður. „Það viðrar
vel,“ hélt káti maðurinn áfram
„og veitir ekki af fyrst þið ætlið í
stífa sex tíma göngu, oft í mýri og
yfir vatnsfall á heiðinni. „Sex
tíma,“ át ég upp eftir skipstjóran-
um og leit um leið á konu mína.
„Þú sagðir að þetta væri þriggja,
í mesta lagi fjögurra tima ganga
og það létt. Manstu hvemig ég
var eftir Svínanesgönguna?"
Konan glotti og ég sá ekki bet-
ur en systirin liti undan. „Óttastu
að dömurnar nái ekki að fylgja
þér á göngunni?" spurði skip-
stjórinn og virtist meina það.
„Ja,“ stamaði ég, „það getur svo
margt gerst á langri leið, fólk
tognað eða nuddast í skó. Ekki
sækir maður læknisþjónustuna á
Homströndum.“ Skipstjórinn leit
á konumar tvær. „Hafðu engar
áhyggjur af þeim,“ sagði hann.
„Þetta eru að sjá röskar konur,
vel búnar og í vönduðum skóm.
Þær komast þetta. Þú sýnir þá
bara karlmennsku og styður þær
síðustu metrana.“
Konan fékk ekki lengur varist
hlátri en mágkonan gekk
spölkom frá til þess að
særa ekki karlmennið
á bryggjusporðinum.
„Við erum ekki
beinlínis vanda-
málið,“ sagði
konan loks
Gönguferðir um öræfi, fjall-
göngur og útivist af öllu tagi er sú
tegund ferðamennsku sem nýtur
hvað mestra vinsælda. Sumarið
er tíminn, eins og segir i dægur-
laginu, og flestir sótraftar á sjó
dregnir. Þátttakendur í þessum
ferðum eru af báðum kynjum og á
öllum aldri. Vaxtarlag virðist
heldur ekki skipta máli. Bumbu-
kallar stunda þetta sport ekki síð-
ur en aðrir en trúlega fara þeir
hægar yfir. Vinnufélagar minir
hafa árum saman montað sig af
alls konar göngu- og fjallaferðum,
hvort sem er um eyðilendur
Hornstranda, ferðir um Fjörður
nyrðra, óhyggðir Héðinsfjarðar,
hinn svokallaða Laugaveg að
ógleymdu skemmtiskokki á ná-
læg fjöll, Esju eða Keili.
Mágurinn gönguglaði
Reynsla mín af þess háttar
sporti er hins vegar fátækleg og ef
satt skal segja heldur döpur. Fyr-
ir mörgum árum þrælaðist ég upp
Esjuna. Það telst tæpast til stór-
afreka og ég var aumur í kálfun-
um eftir þá reynslu, einkum eftir
ferðina niður. Þá hef ég sigrast á
Vörðufellinu, fallegu fjalli Ámes-
inga, en kemst trauðla í hóp af-
reksmanna fyrir. Fjallið gnæfir
ekki nema 391 metra yfír sjávar-
mál. Með í þvi meinta klifri voru
tvær stúlkur, þá tíu ára gamlar.
Þær náðu toppnum löngu á und-
an mér. Þrekvirkið mesta var 10
tíma ganga umhverfis Svínanes í
hinum forna Múlahreppi í Aust-
ur-Barðastrandarsýslu. Sá góði
hreppur er nú aflagður og tilheyr-
ir Reykhólahreppi, likt og öll
austursýslan. Eftir þá göngu var
ég haltur í marga daga, annað
hnéð úr lagi gengið.
Ég stenst því engan samanburð
við fjallageitur og síst við mág
minn. Það er óþolandi með öllu.
Sá góði maður vék.frá sjálfsögðu
bilífl og bumbusöfnun og hóf stíf-
ar göngur. Fljótlega var hann far-
inn að hlaupa upp um fjöll og
gekk jafnvel svo langt að prófa
ísklifur. Sú íþróttagrein er venju-
legu fólki óskiljanleg og satt best
að segja fáránleg. Ég hef séð slíka
iðkan í sjónvarpi, liggjandi í mín-
um þægilega sófa, þar sem þátt-
takendur hanga 1 þverhnípi haf-
andi höggvið sig inn í ísstálið.
Umbunin er aðeins ánægjan að
loknu dagsverki, ekki 50 þúsund
dollarar sem léttgeggjaðir þátttak-
endur í sjónvarpsþáttunum Fear
Factor keppa að.
ísland dugar ekki lengur mági
mínum. Hann er farinn að klifra
upp útlend fjöll og hefur þegar
sigrast á því hæsta í Evrópu og
Afríku. Ég bíð þess eins að hann
skokki á Everest og feti þannig í
fótspor Haraldar Amar fjalla-
garps. Enn hefur mágurinn
ekki nefnt pólana en þó
er aldrei að vita.
Karlmennið
Systumar
gönguglöðu tóku dag
inn snemma þeg-
ar kom
siglingunni
i Aðalvík.
Hann var
hægur á
Djúpinu.
Þær
smurðu
nesti og
tóku