Dagblaðið Vísir - DV - 27.07.2002, Síða 33

Dagblaðið Vísir - DV - 27.07.2002, Síða 33
LAUGARDAGUR 27. lÚLi' 2002 Helqarblaö 33 V A I Stórmál sumarsins: Búnaðarbankinn hefur dregist inn í áqreininq um umsókn Haqkaupa til kjúklinqainnflutninqs oq þar með deilur um búuörukerfið íallri sinni dqrð. I Ijós kom að hann er íráðandi stöðu á kjúklinqa- oq eqqjafram- leiðslumarkaði oq skqldum qreinum oq á meðal annars stærsta kjúklinqaframleiðandann, Reqkja- qarð. Ríkið er þanniq, qeqnum Bún- aðarbankann, íbeinni samkeppni á kjúklinqamarkaði, bæði i/ið innflqtj- endur oq framleiðendur oq íþann mund að ráðast íhundruð milljóna króna fjárfestinqu írekstrinum. Þetta telja innflqtjendur oq fram- leiðendur afar óeðlileqt. Árni Tómasson útskqrir eiqnarhald bankans þanniq að verið sé að forða honum frá útlánatapi oq qæta haqs- muna hans. Verið sé að bqqqja félöq- in upp til að selja þau sem fqrst. Búnaðarbankinn er á bak við qfir- tökutilboð Péturs Blöndals oq fleiri í stofnfé SPRON. Óþarfi er að rekja þetta alkunna mál ísmáatriðum en miklar deilur hafa risið milli þessara tveqqja fjármálastofnana oq um- bjóðenda þeirra oq hefur málið á köflum orðið hálffarsakennt; ásak- anir, hótanir oq málshöfðanir qenq- ið þvers oq kruss oq stórqrðin ekki spöruð. Árni Tómasson svarar ítrekað í fjöl- miðlum fqrir meinta óvinveitta qfir- töku, útskqrir málstað bankans oq seqir tilqanqinn með að komast qfir „féð sem enqinn á“ vera þann helstan að stqrkja með arðqreiðsi um verðuq oq qóð málefni - vita- skuld íboði Búnaðarbankans! I þriðja laqi hefur Búnaðarbankinn nqverið qjaldfellt 350 milljóna króna lán Norðurljósa hjá bankanum oq stefnt félaqinu til qreiðslu. Grimmar deilur hafa vaknað um ástæður að- qerða bankans oq halda forsvars- menn Norðurljósa þvímeðal annars fram að lánið sé ískilum, trqqqinqar fullnæqjandi oq aðqerðir bankans séu liður í víðtækri aðför qeqn fqrir- tækinu þarsem Búnaðarbankinn sé forsprakkinn fqrir hönd valda- manna íþjóðfélaqinu. Þeirsaka Bún- aðarbankann um óeðlileqa við- skiptahætti oq hafa kært hann til Fjármálaeftirlitsins fqrir meint brot á bankaleqnd með þvíað qefa upp- Iqsinqar um skuldir Norðurljósa til þriðja aðila. Þar að auki hefur Siq- urður G. Guðjónsson, forstjóri Norð- urljósa, hótað Árna, sem samþqkkti lánið upphafleqa oq borið hefur hit- ann oq þunqann af þessu erfiða máli fqrir hönd bankans, meiðqrðamál- sókn fqrir þau ummæli hans íDV að Siqurður hafi leqnt bankann mikil- væqum atriðum við lántökuna. Árni Tómasson hefur hafnað ásök- unum Siqurðar alfarið oq seqir bankann einfaldleqa vilja fá full- næqjandi trqqqinqar fqrir þvíað peninqum hans sé óhætt hjá Norður- Ijósum oq lánið fáist qreitt. mikil lætin voru þá stóð það aldrei lengi,“ segir einn samstarfsmaður Áma til margra ára og bætir við: „Ef mönnum sinnaðist við Árna voru að minnsta kosti jafnmiklar líkur til þess að hann kæmi til þeirra og sættist að fyrra bragði. Hann er ekki langrækinn. En ef honum finnst hann mæta ósanngirni lætur hann því ekki ósvarað.“ Það er samdóma álit manna að Árni sé með metn- aðargjarnari mönnum. Þó segjast þeir aldrei hafa orð- ið varir við að hann stefndi neitt sérstaklega meðvit- að að því að komast til æðstu metorða í viðskiptalif- inu. Það var aldrei sérstakt markmið hjá Árna að verða bankastjóri eða forstjóri. „Honum höfðu ábyggilega verið boðin störf áður. Honum leið vel í endurskoðuninni og gæti alveg eins hafa orðið þar áfram, sáttur við sitt, ef þetta hefði ekki komið upp. Enda var hann með virtustu mönn- um í sínu fagi á íslandi." „Árni er harður maður, heiðarlegur og fylginn sér, afar samvisku- og vinnusamur. Hann tekur þó tillit til þess sem aðrir segja þótt hann beiti stundum þeirri aðferð að setja sig þveröfugan á móti skoðunum fólks til að fá fútt í hlutina, rökin fram og hressilegar um- ræður. En eins og margir sem njóta velgengni er hann oft eitilharður," segir annar og bætir við að þetta gildi hvort sem er í vinnunni, á kaffistofunni, á golfvellinum eða heima hjá Árna. Sem dæmi nefnir hann sögu sem Árni sagði sjálfur af heimilinu: Einhverju sinni urðu hann og dóttir hans á unglingsaldri ósammála um einhvern hlut og hún vildi ekki fara að vilja hans. Eitt leiddi af öðru og ósættið spannst upp í rifrildi milli feðginanna. Af- leiðing þess varö sú að Ámi hundsaði dóttur sína meira og minna í hálft ár til að koma henni í skilning um hver réði. Og hann átti síðasta orðið [sic] í þeirri deilu því á endanum sá unglingurinn ljósið. „Svona er hann ákveðinn. Ámi sagði frá þessu og hefur eflaust fært þetta eitthvað í stílinn til að hneyksla okkur - hann er dálítið lúmskur húmoristi - en hann var stoltur af því hvernig hann tók á þessu máli. Öðrum fannst þetta kannski fullhart." Líður ekki vel í svona fjaðrafolti Aöspurðir hvernig þeir telji Árna upplifa sig í þeirri fjölbreyttu og hörðu baráttu sem hann stendur í á vegum bankans þessa dagana segir einn kunnug- ur Árna vera stríðsmann í eðli sínu en setur þó vissa fyrirvara: „Ég tel mig vita að honum líði samt aldrei vel aö standa i svona þrasi. Hann kann því best að hlutirn- ir gangi þannig að allir séu sæmilega sátíir. Árni deil- ir ekki við menn að gamni sínu.“ „Árni er ekki vanur svona fjaðrafoki. Hann hefur lítið skipt sér af pólitík og hefur lítið verið að deila við menn nema það sé algerlega nauðsynlegt,“ segir annar. Alkunna er að menn verða ekki bankastjórar á ís- landi nema stjórnmálamenn leggi blessun sína yfn- þá. í tilviki Árna er um að ræða, eins og áður var lýst, málamiðlun; leið út úr erfiðri stöðu milli bankaráðs og ráðherra. Hann er maður sem allir gátu vel sætt sig við og fékk starfið á faglegum forsendum. Hins vegar verður því ekki á móti mælt að stóllinn er „eyrnamerktur" Framsóknarflokknum. Þess vegna hefur ætterni Árna sennilega ekki sakað en fyrir þá sem vilja velta fyrir sér ættum og leggja eitthvað upp úr því er Árni af hinni vel þekktu Hánefsstaðaætt. í þessu samhengi skiptir vitanlega mestu máli að þessu tiltekna ætterni fylgja blóðbönd við Framsóknarflokk- inn langt aftur í ættir og þarf ekki að leita lengra en til foður Árna og bróður til að fá staðfestingu þess. Enginn viðmælenda blaðsins segist þó hafa orðið ótví- rætt var við að Árni styðji einn flokk öðrum fremur. Erfitt sé að fá hann til að gefa sig upp í pólitík, hann sé frekar maður málefnanna þó einn taki reyndar fram að „hann hafi nú alltaf gert ráð fyrir því að Árni væri Frammari". Erfðagallinn og pólitíska nefið Sjálfur hefur Árni gantast með það sem hann kallar „erfðagalla" föður síns og segir gjarnan í gamni að við því sé bara ekkert að gera. „Árni hefur aldrei notað pólitík sér til framdráttar," útskýrir einn viðmælenda blaðsins. „Ekki einu sinni afl- að sér verkefna gegnum pólitík. Hann vill komast áfram á eigin verðleikum. Heldur varð hann af verkefnum en að ná þeim með pólitískum tengslum. Hann þekkir hins vegar menn í öllum flokkum og nýtur trausts þverpólitískt." Og þegar kemur að viðskiptum og pólitík er afstaðan algerlega skýr: Þetta tvennt blandast ekki saman í huga bankastjórans. Einn viðmælandi blaðsins tekur nýlegt og áberandi dæmi: „Árni hefur ekki mikið pólitískt nef og tekur að minnsta kosti ekkert tillit til pólitíkur þegar kemur að störfum hans hjá bankanum, öfugt við marga aðra nú og þá. Lýsandi fyrir þetta er til dæmis yfirtaka Búnaðar- bankans á SPRON sem hann er að reyna að keyra í gegn ásamt öðrum. Það mál hefur valdið miklum pólitískum öldugangi en Árni lætur sig það litlu varða. Hann ein- faldlega telur sparisjóði úrelt fyrirbæri í nútíma fjár- málaumhverfí og er þeirrar skoðunar að þær stofnanir eigi að lúta sömu lögmálum og aðrar. Pólitískt viðkvæm- ari menn hefðu kannski veigrað sér við að taka þann slag og talið það óskynsamlegt í stöðunni." Enginn baunateljari - flautukonsertar „Baunateljari" er orð sem notað hefur veriö yfir Árna í opinberri umræðu. Tengist það vitaskuld bak- grunni hans sem endurskoðanda. Kunnugir segja að þetta sé ekki réttnefni. „Meira að segja sem endurskoðandi var Árni ekki baunateljari,“ segir einn viðmælenda blaðsins. „Hann sá alltaf skóginn fyrir trjánum og hugsaði í stærð- um.“ „Árni er stjórnandi, ekki baunateljari," segir ann- ar. „Hann hefur yndi af bisness, ekki bara að rýna i reikninga. Baunateljari hefði til dæmis aldrei farið út í þá aðgerð að sameina Búnaðarbankann Gildingu, eins og Árni geröi. Mörg önnur dæmi sýna að þetta er ekki rétt viðurnefni, eins og þeir þekkja sem unnið hafa með Árna.“ Fyrr í þessari umfjöllun var því velt upp að lífs- hlaup og ferill Árna væri nokkurn veginn hrein og bein lína, slétt og fellt, og látið að því liggja að það smellpassaði inn í einhverja gefna borgaralega skil- greiningu. Síðasti punkturinn verður ekki settur án þess að blaðamaður éti þessi orð að einhverju leyti ofan í sig. Árni Tómasson lumar nefnilega á einu sem getur ekki talist dæmigert: í tíu ár var hann meöal helstu handboltadómara landsins, flautu- og refsiglaður með afbrigðum, og náði jafnvel svo langt að vera orðinn alþjóðlegur handboltadómari með reynslu í útlöndum þegar hann lagði flautuna á hilluna um miðjan níunda áratuginn. Eflaust hefur dómgæslan komið upp hjá Árna hörðum skráp sem nýtist honum vel þessa dagana. Hann þótti svo strangur dómari að hann vann sér inn ýmis viðurnefni, var meðal annars kallaður FH-baninn og sagði sjálfur frá því að eftir að hafa dæmt leik á Akureyri einhverju sinni, sem endaði með tapi heimamanna, hafi hann neyðst til að halda kyrru fyrir í herbergi sínu um kvöldið af ótta við hefndaraðgerðir. Þurfti hann af þessum sökum að hætta við fyrirhugaða heimsókn í Sjallann og miðað við annálaðan blóðhita norðanmanna var það eflaust báðum fyrir bestu. Með þetta í huga er kannski hægt að skoða ágreiningsmál liðinna vikna í nýju ljósi og spyrja: Þýðir nokkuð að deila við dómarann? -fin Árni hafnaði bankastjórastöðunni þegar fyrst var leitað til hans. Uni síðir lét hann þó til leiðast. Ástæður: Mikill þrýstiugur frá æðstu stöðum og mikil metnaðargirni keppnismannsins. Kunnugir segja Árna engan baunateljara, eins og haft hefur verið á orði, segja hann miklu frekar stjórnanda sem hafi yndi af bisness, ekki bara að rýna í reikninga.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.