Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 02.02.1956, Page 28

Rögnvaldur Gíslason:
Nýbýlingar — frumbýlingar.
Erindi það, sem hér fer á eftir, var flutt á bændafundi á Sauðár-
króki sl. vetur af Rögnvaldi Gíslasyni, Djúpadal. — Þar sem ég tel mál
þetta eiga erindi til fleiri en þeirra, sem sátu áðurnefndan fund, ósk-
aði ég eftir þvi við flutningsmann, að hann birti það á prenti. Hefur
hann nú góðfúslega látið mig hafa það til birtingár. — Egill Bjarnason.
Það bar til, ekki fyrir mjög löngu síðan, að ég var samferða
bónda einum, *ungum efnismanni, alllanga leið. Sá hafði
nýlega ráðist í það stórvirki, að reisa sér nýbýli. Tókum
við tal saman, og snérist spjall okkar mjög um búskap
hans og ástæður allar. Bar margt á góma, en tíðræddast
varð honum um erfiðleika þá, sem frumbýlingar ættu við
að stríða. Duldist mér ekki, að hvarflað hafði það, að hin-
um unga dugnaðarmanni að farga búi og freista þess, að
afla sér lífsviðurværis á auðveldari hátt, þar sem minna
væri stritið, en meira í aðra hönd. Þótti mér raunar sem
hann málaði ástandið nokkuð dökkum litum, en vil þó
ekki um dæma. Tel ég mig naumast hafa kunnugleika á
efnum og ástæðum hinna byrjandi bænda, yfirleitt, svo
að ég sé þar dómbær um. Að vísu má ég sjálfur frumbýl-
ingur kallast, þó að við aðrar og mun betri aðstæður sé,
en margur verður að hlíta, er stofnar til heimilis og bú-
reksturs í sveit. En ég hef þó, að nokkru, kynnst þeim
byrjunarerfiðleikum, sem hverjum og einum hljóta að mæta,
sem við búskap fæst nægilega til þess að skynja, hvar skór-
inn kreppir að.