Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1969, Blaðsíða 13

15
Jarðvegur er mjög misjafn að gerð, og varmaleiðni mis
munandi jarðvegstegunda ólík. Einnig varmaleiðni einnar
og sömu jarðvegsgerðar breytileg, eftir því hversu þéttur
jarðvegurinn er, og hvort hann er unninn eða óunninn.
í þéttum, óunnum jarðvegi er varmaleiðni góð. Upphitun
að degi til nær því til dýpri laga og yfirborðið hitnar minna
en ella. Að næturlagi kólnar yfirborðið einnig hlutfallslega
lítið. Við vinnslu minnkar varmaleiðni mjög, og hitasveifl-
ur yfirborðsins og þar með loftsins næst jörðu aukast veru-
lega, hiti verður hærri að degi til, en oft lægri að næturlagi.
Líklegt er þó, að lítil varmaleiðni sé gróðri hagstæð.
Þetta leiðir hugann að jarðvegsraka, en íslenzkur jarð-
vegur er yfirleitt mjög rakur, og eins og kunnugt er veldur
rakinn aukinni varmaleiðni, og er jarðvegurinn kaldari fyr-
ir bragðið. Vatn það, sem bundið er í jarðveginum tekur
virkan þátt í hringrás vatnsins milli lofthjúps og jarðar.
1 arðvegsrakamælingar eru því ekki síður nauðsynlegar en
úrkomu- og uppgufunarmælingar, eigi fullt yfirlit að fást
yfir þessa hringrás. Slíkar madingar þarf að gera í sem flest-
um algengum tegundum íslenzks jarðvegs, og hefur Veður-
stofan hafið vikulegar mælingar á nokkrum stöðum, m. a.
á tilraunastöðvunum. Tekin eru iarðvegssýnishorn í 10 cm
þykkum lögum allt niður á 60 cm dýpt og eru þau vigtuð
fyrir og eftir þurrkun. Fæst þannig vatnsmagn það, sem í
jarðveginum er. Ekki er unnt að gera grein fyrir niðurstöð-
um þessara mælinga hér, en ótrúlega mikið vatn er í ýmsum
gerðum íslenzks jarðvegs.
d. Staðbundnar veðurfarsrannsóknir.
Landslag hefur mikil áhrif á veður, áhrif, sem oft koma
ekki fram í hinu fremur dreifða veðurathugananeti. Ur-
koma er þannig mjög breytileg frá stað til staðar sé um mis-
hæðir að ræða, vindátt fer gjarnan eftir legu dala og hita-
far einkennist mjög af landslagi. Kalt loft leitar ætíð til
lægstu staða líkt og vatn, og þessvegna er frosthætta oft meiri
á láglendi og í dalbotnum en ofar í hlíðum. Af öllu þessu