Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1978, Page 46

leiðslu á einu kg af köfnunarefnisáburði þarf 43,500 BTU*. Ef
við nú lítum þannig á málin, að köfnunarefnið þurfi að bera á
jörðina í formi, sem jurtirnar geti nýtt sér er mögulegt að
framkvæma það líffræðilega með mun minni orku. Ef um
haustið er sáð belgjurtum og þær plægðar í akurinn að vori
skila þær um 60 kg köfnunarefnis á ekru. Sú utanaðkomandi
orka (önnur en sólarorka), sem til þarf er 360.000 BTU á ekru
eða um 6000 BTU á kg. köfnunarefnis. Reiknað á þennan
hátt er nýting köfnunarefnisáburðarins f4%. Þegar bóndinn
kaupir tilbúinn köfnunarefnisáburð, þá er sú orka sem þar
hefur verið bundin í framleiðslunni sjö sinnum meiri en lág-
marksorkan sem þyrfti, ef í staðinn hefðu verið notaðar belg-
jurtir. En hina utanaðkomandi orku við belgjurtaræktun
mætti einnig nær alveg spara (með að plægja með hesti, sem
fóðraður væri á heimafengnu fóðri). Mælt á þennan, að vísu
gamaldags hátt, er nýting nánast engin.
Landbúnaður í Bandaríkjunum notar um 4% af orku þar í
landi. Það þjónaði því litlum tilgangi að lækka verulega
orkunotkun í landbúnaði, sama hve léleg orkunýtingin væri,
til að reyna að minnka heildar orkueftirspurn. Ekki er heldur
hægt að ásaka bóndann fyrir eyðslusemi, þó að hann nýti
sólarorku minna en áður. Sólarorkan er óþrjótandi, eins og
mjólkin í könnunni í ævintýrinu, sem stöðugt fyllti sig sjálf, en
ekki hægt að eyða henni á neinn hátt.
Alvarlegasta vandamál landbúnaðarins við að hafa tekið í
notkun utanaðkomandi orku er hagfræðilegt (þá sleppi ég
umhverfismengun við að áburður rennur út í vötn og vanda-
mál sem skapast af skordýra- og illgresiseyðingarlyfjum):
Þetta sést best í þeim búreikningum, sem birtar eru í skýrslu
landbúnaðarráðuneytisins. Og það bendir glöggt hvert tekj-
urnar af hinni auknu framleiðslu hins nýtísku búskapar hafa
runnið.
Árið 1950 voru heildartekjur bandariskra bænda 32,3
miljarðar dollara. Útgjöldin voru 19,4 miljarðar og nettó-
* BTU — British Thermal Units. Alþjóðleg orkueining, sem er um 0,25
kílókaloríur.
48