Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1978, Blaðsíða 44

hafa stórminnkað með hinum nýja landbúnaði. Ræktun á
belgjurtum minnkaði um 60% frá 1959 til 1973. Þegar rækt-
aðar eru sojabaunir er það yfirleitt á ábornu landi, þannig að
köfnunarefnisbinding er tiltölulega lítil (hún takmarkast
mjög sé nítrat í jarðvegi). Að síðustu, þar sem búféð er á
öðrum stöðum er hálmurinn það eina, sem aftur fellur til
jarðarinnar.
I þessum nýtísku landbúnaði eins og í maísræktuninni, er
hringrásin þannig trufluð og rænd stórum hluta þeirrar sól-
arorku, sem á að halda henni gangandi. Þetta er m.a. ástæða
þess að bera þarf á mikið af tilbúnum áburði árlega til að
halda þessu gangandi, önnur ástæða er að hinn eðlilegi forði
jarðvegsins hefur verið tæmdur á undangengnum árum. En
við komumst ekki fram hjá lögmálum varmafræðinnar, eigi
plönturnar að fá nítrat og eigi það nítrat að takast af hinum
stóra forða jarðarinnar af köfnunarefni, þá finnst ekkert
tæknibragð til að gera þetta án orkunotkunar. Ammoníak er
mikið notaður köfnunarefnisáburður í Maísbeltinu, og þegar
það kemur í jarðveginn umbreytist það fljótt í nítrat, sem
inniheldur bundið köfnunarefni. Það er framleitt i verk-
smiðjum, sem fá orku með bruna á gasi eða öðrum olíuaf-
urðum. Þar sem ekki er lengur notaður búfjáráburður, belg-
jurtir eða annar lífrænn áburður, fær gróðurinn ekki lengur
næringu sína frá hinni eðlilegu hringrás náttúrunnar, sem
haldið er í gangi af sívarandi og ókeypis sólarorku. Við notkun
tilbúins áburðar er maður orðin háður geymsluorku, sem ekki
er ævarandi og sem verður stöðugt dýrari.
Annað dæmi um breytilegar aðferðir í orkunýtingu er
kornþurrkunin. Flestar korntegundir eru mikilvægar fæðu-
tegundir vegna þess hve létt er að geyma þær eftir að kornið er
uppskorið. Kornið er of þurrt til að bakteríur og sveppir geti
skemmt það. Við náttúrulegar aðstæður er litlum erfiðleikum
bundið að þurrka kornið á akrinum í haustsólinni. I hefð-
bundnum landbúnaði voru víða sólþurrkuð öxin tekin til
geymslu í loftræstum turnum. En hinir vinalegu kornstakkar
eru horfnir. I lok fimmta áratugarins komu skurðþreskivél-
arnar, sem skilja blautt kornið frá axi. Til að geta geymt
46