Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1978, Blaðsíða 47

tekjur því 12,9 miljarðar. Árið 1970 höfðu heildartekjur vaxið
í 57,9 miljarða (aukningin 79%), en útgjöldin höfðu vaxið
mun hraðar í 41,1 miljarð (aukningin 112%) og nettótekj-
urnar því 16,8 miljarðar. Þegar tillit er tekið til verðbólgu
hafa því nettótekjur bandaríks landbúnaðar lækkað á þessu
árabili — þrátt fyrir allar tækninýjungar, sem aukið hafa
landbúnaðarframleiðsluna. Stærstu útgjaldaliðirnir eru í dag
aukin vaxtaútgjöld og afskriftir á vélum. Þetta er kostnaður
við aðkeypta vöru. Þetta eru hlutir, sem koma til landbúnað-
arins frá iðnaði og framleiðsla flestra krefst óhemju orku —
vélar, áburður, illgresiseyðingarlyf.
Frá sjónarhóli bóndans er breytingin frá 50 til 70 sú að
hann hefur fengið aukið fjármagn handa á milli án þess að
nettótekjur aukist, sé litið á rauntekjur er um beina lækkun að
ræða. Tækniframfarirnar hafa aukið veltu og áhættu bónd-
ans, án tekjuhækkunar. Eins og bóndi einn sagði nýlega: „Við
höfum ekki meiri tekjur, en meiri peninga á milli handa.“
Þetta hefur neytt minnstu bændurna til að leggja upp laup-
ana, því að þeir hafa ekki getað fengið nauðsynleg lán. Það er
hluti af skýringunni á því að býlum í Bandaríkjunum hefur
fækkað um helming frá 1950 til 1970.
Vandamálið er ekki það eitt að landbúnaður noti í sí-
auknum mæli iðnaðarvörur, heldur einnig að notkun á þess-
um vörum gefur einnig stöðugt minna í aðra hönd. Sérstak-
lega á þetta við um köfnunarefnisáburð. Það hefur verið
stöðug aukning í köfnunarefnisnotkun í maísræktuninni í
Bandaríkjunum. Frá 1950 til 1959 var aukningin í köfnunar-
efnisnotkun 11,8 kg á ekru og uppskeruaukning 16 kornknippi
á ekru (1,36 kornknippi fyrir kg áburðar). Frá 1960 til 1970
var aukningin í köfnunarefnisnotkun 32,2 kg á ekru, en upp-
skeruaukning 27 kornknippi á ekru (0,84 kornknippi kg
áburðar). Flér höfum við því lögmálið um minnkandi vaxt-
arauka. Þetta er eitt af grundvallarlögmálum líffræðinnar.
Það eru ákveðin vaxtarmörk og því óhjákvæmilegt að fá
minna fyrir ákveðin vaxtarþátt eftir sem meira er notað af
honum. Þessa þróun í minnkandi afköstum vegna aukinnar
köfnunarefnisnotkunar má finna fyrir bandarískan landbún-
49