Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1978, Page 80

gilinu eru geysihá stuðlaberslög, sem mynda hálsin er nær að
gilinu.
Þvert á stefnu gilsins liggja tveir berggangar, sem hörku
sinnar vegna standa víða upp úr linari bergtegundum eða
lausum jarðefnum, og setja svip sinn á smíðina. Á einum stað
hefur annar berggangurinn gerst verndari gróðurs þar sem
lítill grashvammur varð friðunar aðnjótandi og endurgalt það
með fríðu blómaskrúði. Nú hefur gilið á nærliggjandi parti
verið friðað og gætir þá mismunarins ekki eins. Þetta er neðan
túns í Villingadal og heitir umræddur hvammur Snjóka-
hvammur. Berggangar þessir hafa stefnu sem næst NV-SA.
Skammt ofan Hálsins þrýtur klettagilið en við taka háir
melkambar og rofabakkar (sbr. áður). Það mundi koma
ókunnugum kynlega fyrir sjónir, gengi hann með ánni niður
dalinn og kæmi þar að, sem klettagilið byrjar. Þar hverfur áin
inn undir hamravegginn. Þarna er um heilt berg að ræða
(steinboga). Þykkt hans, lóðrétt, mun vera um 4 m og breidd
c.a. 2 m. Milli hamraveggja er lengd steinbogans c.a. 5-6 m.
Neðan steinbogans heldur þessi hamrastokkur reglulegu
framhaldi sínu nokkurn spöl. Þeir, sem árlega reka sig á
þennan vegg, eru straumandarungar, sem skríða úr eggjum
frammi á Svardal og hafa síðsumars öðlast þann þroska að
útþráin hefur gripið þá, og samkvæmt eðli straumanda, láta
þeir strauminn flytja sig á vit ævintýranna. En það þarf áræði
til að kafa þar sem straumþungi þrýstir sér undir hamravegg.
Oft má sjá straumendur sitja á steinum við ána ofan stein-
bogans.
Nokkuð sunnan Steinbogans er stakur klettur vestan ár,
sem Grámannaklettur nefnist. Nafnið eitt gerir hann for-
vitnilegan, enda hafa íbúar hans gert áþreyfanlega vart við
sig, en það er önnur saga. Klettur þessi er gott verkfræðilegt
dæmi um það, hvernig skal hefta landbrot. Hann stendur við
horn melkambs, sem er tugir metra á hæð. Áður fyrr hefur áin
nagað sunnan úr melbarðinu á 2-300 m kafla (frá vestri til
austurs). Kannske hefur hún gert það til að leita að sínum
upprunalega farvegi út úr dalnum, en kletturinn hefur
82