Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1978, Blaðsíða 69

kynbótastarfsins, þegar valið er fyrir ákveðnum eiginleika.
Erlendis er nokkuð um að slíkir útreikningar hafi verið gerðir.
Hér á landi skortir okkur mat á mörgum af þessum stuðlum
til að geta gert raunhæfa útreikninga. I töflu 1 eru sýndar
niðurstöður úr sænskri rannsókn. Niðurstöður úr slikum
rannsóknum verða að sjálfsögðu breytilegar eftir hverjir
erfðastuðlarnir eru, en nokkrar almennar niðurstöður virðast
þó gilda.
Tæpast virðist koma til greina að velja eingöngu fyrir
prósentu ákveðinna efna vegna þess hve mikil afurðalækkun
mundi fylgja slíku úrvali. Margt bendir til að velja bæri fyrir
fitumagni eða próteinmagni allt eftir því hvorn þáttinn menn
vilja leggja meiri áherslu á.
Víða erlendis hefur á síðari árum verið tekið upp að borga
mjólk til bænda í hlutfalli við próteininnihald í stað fitu.
Jafnhliða hefur verið lögð aukin áhersla á próteinframleiðslu í
ræktunarstarfinu. Margt bendir til að vænta megi líkrar þró-
unar hér á landi. Nú eru fita og prótein í mjólk jákvætt tengd,
þannig að hárri prósentu af öðru efninu fylgir að öðru jöfnu
hátt hlutfall hins. Mjög algengt er að reikna með að hlutfallið
milli próteins og fitu sé um 0,8. Þetta hlutfall er þó engan-
vegin fast heldur breytist milli gripa. í þessu sambandi má t.d.
benda á að í nýlegri mjög umfangsmikilli norskri rannsókn
Tafla 1. Hlutfallslegar framfarir við ólík úrvalsmál, framfarir
við beint úrval eru 100 (e.Philipsson, 1973).
Framfarir í
Valið fyrir kg mjólk kg 4% mm. kg fita kg prótein % fita % prótein
Kg mjólk 100 91 79 86 -31 -30
Kg 4% mm 91 100 95 90 2 -11
Fita kg 79 95 100 82 23 2
Prótein kg 86 90 82 100 -4 15
Fita % -40 2 30 -5 100 60
Prótein % -38 -15 2 20 60 100
71