Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1970, Side 15

LANDSBÓKASAFNIÐ 1969
15
í Reykjavík dagana 23.-30. október og áttu ýtarlegar viðræður við landsbókavörð
og háskólabókavörð og aðstoðarmenn þeirra, ennfremur háskólarektor og húsameist-
ara ríkisins.
Sérfræðingarnir munu innan skamms skila skýrslu. sem stuðzt verður við, er ætla
skal á um byggingarkostnað, en þess er að vænta, að ríkisstjórn og alþingi taki áður
en langt um líður afstöðu til þess, hvort fært þyki að reisa á næstu árum þjóðbóka-
safnsbyggingu, er leysi húsnæðisvanda Landsbókasafns og Háskólabókasafns til veru-
legrar frambúðar og stuðli jafnframt að því, að þessum tveimur aðalvísindabóka-
söfnum þjóðarinnar verði steypt, svo sem auðið er, í eina samvirka heild.
A 150 ára afmæli Landsbókasafns í fyrra kom fram, að þjóðhátíðarnefnd sú, er
alþingi skipaði 1966 til að gera tillögur um það, á hvern hátt íslendingar skuli minn-
ast ellefu alda afmælis íslandsbyggðar 1974, hygðist leggja til, að þjóðbókasafns-
bygging yrði reist sem höfuðminnisvarði þeirra merku tímamóta. —
Sérfræðingarnir lögðu skýrslu sína fyrir þá deild Menningarstofnunar Sameinuðu
þjóðanna í París, er fjallar um mál sem þetta, og barst skýrslan hingað frá París
um miðjan desember.
I lokaorðimi skýrslunnar segja höfundar hennar svo m. a.:
„Áður en við komum til íslands, höfðu stjórnarvöld tekið ákvarðanir, sem í fólst
viðurkenning á þeirri staðreynd, að Landsbókasafn og Háskólabókasafn fengju ekki
nema skamma hríð þróazt eðlilega í núverandi húsakynnum. Að því hafði þegar
talsvert verið hugað að leysa vanda safnanna á þann veg að sameina þau í nýju húsi.
Ágætislóð var fengin undir slíkt hús, og nokkurt fé hafði verið lagt í byggingarsj óð.
Okkur var því ekki ætlað að kanna mál þetta frá rótum. Við komumst brátt að
raun um, hve þörfin var brýn, og leggjum höfuðáherzlu á hana. Við styðjum einhuga
þá ráðagerð að sameina söfnin og teljum, að það beri að gera af fullri einlægni og
með sem minnstum skilyrðum. Hið nýja safn ætti að vera ein rekstrarheild, en ekki
tvö söfn undir einu þaki.
Sú tillaga, að safnið nýja verði komið upp 1974, er góðra gjalda verð, ekki ein-
ungis vegna þess, að vígsla hússins yrði þannig þáttur hátíðarhalda á ellefu alda af-
mæli íslandsbyggðar, heldur sökum þess, að frestun framkvæmda mundi leiða tii
hnignunar beggja safnanna einmitt á þeim tímamótmn í sögu íslendinga, þegar bóka-
safnsþjónusta ætti að fara vaxandi þjóðinni til eflingar félagslega og efnahagslega.
Við höfum því frá þessu sjónarmiði reynt að kveða á um hið nýja safn, hvaða
starfsemi þar skuli fara fram og hvers konar húsgerð henti því bezt, og höfum í því
efni stuðzt við raunhæfa erlenda reynslu og íslenzkar þarfir og staðhætti. Við miðum
áætlanir okkar við 20 ára tímabil og eigum þá auðvitað ekki við það, að safnið verði
þá orðið úrelt, heldur muni þjóðin í lok þess skeiðs þurfa að byggja að nýju eða
bæta við þann húsakost, sem fyrir er. Sú húsgerð, sem við mælum með, er mjög
sveigjanleg, svo að auðvelt verði hverju sinni að aðlaga hana breyttum og vaxandi
þörfum.“
Vér lögðum skýrslu þessa þegar í stað fyrir ríkisstjórnina ásamt öðrum gögnmn,