Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1970, Blaðsíða 178

178
FRÁ HALLGRÍMISCHEYING
ingar á einstökum stöðum, hvar vera má að öll handritin séu röng, eða glossœ komnar
inní textann. Alhugasemdirnar um formálann eru eftir Egilsen og með hans hendi. -
Eg verð að hlaupa úr einu og í annað, og verður mér þessu næst dottið ofaná samskeyt-
ingarorðin (composita), sem þér minntuzt á. Þér segið, að yður finnist önnur eins orð
og skógarbjörn vera nær því að vera tvö orð en eitt, og Pétrsmessa ekki vel geti verið
eitt orð þegar sagt sé Pétrs messa ok Páls. Eg vildi yður sýndist sem flest af þessháttar
orðum vera eitt orð, því þá yrði orðsafn yðar sem auðugast og sem mest við það að
græða. Hvað segið þér um það? Má ekki gjöra sér það að reglu, að álíta þau orð
sem eitt orð, er þannig heyra saman, að þau undir eitt lekin skapa fullkomna hugmynd
þess, sem þau eiga að jartegna, en aðskilin gefa manni ekki nema stykki af henni.
Mér finnst nefnilega samsett hugmynd, eins og eg ætla að láta skógarbjörn vera, vera
þó aldrei nema ein heil hugmynd síns tilsvaranda hlutar. Eflir þessu vill þá Pétrs-
messa ogsvo verða eitt orð, en eg játa það, að með svofelldum skoðunarmáta verður
fjöldi crða, sem vant er að skrifa í tvennu lagi, að samskeytingum, til að mynda hross-
tagl, sólargeisli, svo hér er líka vandhæfi við. - Þegar þér í einu bréfi yðar til mín
sögðuzt ætla að fara yfir allt, sem ritað væri á íslenzku og norrænu, tiltókuð þér
ekki terminmn ad qvem.1 Hugsaði eg þá, að þér munduð ætla að yfirfara allt, sem þér
gætuð yfir komizt af því, sem ritað er á tímabili eldra málsins, það er að segja með til-
liti til íslenzkunnar hérum bil til 1600, og fannst mér það ofmikið verk fyrir einn
mann á yðar aldri. En í yðar seinasta bréfi segizt þér ætla að fara yfir allt, sem ritað
sé á íslenzku og norrænu fyrir 1400. Eftir þessu er eg hræddur um, að í orðsafn yðar
verði að vanla mörg góð og gömul orð, þótt ei séu þau frá gullöld íslenzka málsins.
En hvað um það er, þá er gott að fá fyrst það bezta. Aðrir kunna seinna að taka fyrir
að safna því, sem nýtilegast er úr hinu tímabilinu. Þér gjörið að gamni yðar, þegar
þér segið það veiti yður huggun, að orðsafnið mitt muni bráðum koma á eftir reg-
istrinu yðar, ef ekki fyrri. Eg lofa orðsafninu mínu að hvílast í náðum, eins og eg hefi
áður sagt yður. — Eg las Recensionina hans Petersens af útg. af Hrafnkels sögu,2 og
líkaði mér stórilla við útúrdúrinn hans um ö-ið, bæði af því, hvaða hugarþeli til ís-
lendinga hann lýsti, og líka af því, hvað hann lét þar digurbarklega, hann sem þó ekki
mun geta tilfært mörg íslenzk orð óbjöguð eftir minni sínu, hvarum danska sagan
hans ber ljóst vitni.
Meðal annars, hvað líður latínsku grammalíkinni hans Madvigs, er hún ekki komin
út ennþá, eða verður ekki af því, að hún komi út? Af Nissens latínsku grammatík er
eitt exemplar komið til skólans bókasafns. Mikið gaman þætti mér að því, ef lifi
lil sumarsins, að fá að vita, hverjar þær helztu og beztu skinnbækur eru, sem þér eruð
1 terminum ad quem, síðari tímamörkin.
2 Recensionina, ritdómur N. M. Petersens prófessors um útgáfu þeirra P. G. Thorsens og Konráðs
af Hrafnkelssögu birtist í Tidsskrift for Litteratur og Kritik, II árg., Kbh. 1840.